Από την Ειρήνη Γιαννόπαπα,ψυχολόγο (M.Sc.) – υπαρξιακή συστημική ψυχοθεραπεύτρια
Αναφερόμενοι στα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που ζουν πιο πλήρη και ευτυχισμένη ζωή, πολλοί μιλούν για τον όρο “ψυχική ανθεκτικότητα” ή αγγλιστί “resilience”. Τι σημαίνει ο όρος και γιατί οι επιστήμονες ψυχικής υγείας τον χρησιμοποιούν πλέον συχνά;
Τι είναι η ψυχική ανθεκτικότητα
Ο Αμερικάνικος Ψυχολογικός Σύλλογος ( American Psychological Association ), ορίζει την “ψυχική ανθεκτικότητα” ως “τη διαδικασία του να προσαρμόζεται κάποιος καλά όταν αντιμετωπίζει αντιξοότητες, τραύμα, τραγωδία, απειλές, ή σημαντικές απειλές άγχους – όπως προβλήματα που προκύπτουν από την οικογένεια ή τις σχέσεις, σοβαρά προβλήματα υγείας, εργασιακούς ή οικονομικούς στρεσογόνους παράγοντες”.
Το να είμαι “ψυχικά ανθεκτικός” λοιπόν σημαίνει να αντέχω και να υπομένω ό,τι μου φέρει η μοίρα και η κακή μου τύχη;
Απολύτως όχι. Ο όρος “ψυχικά ανθεκτικός” περιγράφει έναν άνθρωπο που δεν υπομένει στωικά την μοίρα, αλλά έχει ενεργό ρόλο στη ζωή και δεν επιτρέπει να τον ορίζουν οι αντιξοότητες. Το “αντέχω” ή το “ανέχομαι” πρόσωπα ή καταστάσεις, δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο του “ψυχικά ανθεκτικού” ανθρώπου: Αυτός μαθαίνει μέσα από τα “εμπόδια” να έχει υπομονή και επιμονή, να εκτιμά ακόμη περισσότερο τη ζωή και αυτά που του προσφέρονται και να είναι συγκεντρωμένος σε έναν εσωτερικό στόχο, καθώς αναζητά τι έχει νόημα για τον ίδιο. Η οδύνη αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας, οι δυσκολίες στην εργασία, στην σχέση, οι απώλειες αγαπημένων είναι αναπότρεπτες. Αν η οδύνη όμως είναι σύμφυτη της ζωής, τότε η δυστυχία δεν είναι η μοναδική επιλογή που έχουμε για να αντιδράσουμε απέναντι σε αυτή. Ο Victor Frankl (Εβραίος Ψυχίατρος και Νευρολόγος 1905-1997) βρέθηκε σε τρία στρατόπεδα συγκέντρωσης και ζώντας ό,τι μπορεί να ζήσει κάποιος χωρίς να πεθάνει, ύμνησε στα βιβλία του την ομορφιά της ζωής: “Τότε κατάλαβα το νόημα του μεγαλύτερου μυστικού που έχει να δώσει η ανθρώπινη ποίηση και η ανθρώπινη σκέψη: Η σωτηρία του ανθρώπου έρχεται μέσα από την αγάπη και μέσα στην αγάπη”. Μια υπέροχη ταινία με θέμα την “ψυχική ανθεκτικότητα” είναι η “La vita e Bella”, (1997) σε σκηνοθεσία του Ρομπέρτο Μπενίνι. Ο Γκουίντο προσπαθεί να “θωρακίσει” τον γιο του , μέσα στη φρίκη του στρατοπέδου συγκέντρωσης. Για να αντέξει ο ίδιος και ο μικρός Τζιοζέ “μεταφράζει” τη σκληρή πραγματικότητα σε παιχνίδια. Η ικανότητα του Γκουίντο να μην οριστεί από τα δεινά γύρω του καθώς και ο στόχος του να προστατεύσει το παιδί, του δίνουν δύναμη να συνεχίσει και να μετατρέψει το “μαύρο” και τη φρίκη σε “εργαλεία” για μια καλύτερη ζωή.
Τι χρειάζεται για να αποκτήσουμε ψυχική ανθεκτικότητα;
Διαβάστε τη συνέχεια στο shape.gr
