Υπάρχουν γυναίκες, που αν και δε γνώρισαν σχεδόν καθόλου τον πατέρα τους, διατηρούν μαζί του μέσα τους μια σχέση πιο θετική απ’ ό,τι με τη μητέρα τους, που τις φρόντισε. Ο απών εξιδανικεύτηκε και παραμένει το στήριγμα στην ψυχή αυτών των γυναικών.
Μία από τις ασθενείς μου, όταν ήταν παιδί, δεν έβλεπε τον πατέρα της παρά κατά διαστήματα, που διαρκούσαν μήνες, λόγω της δουλειάς του. Για πολλά χρόνια επέμενε να της φορά η μητέρα της το ίδιο μπαλωμένο, μανταρισμένο φόρεμα, που είχε στενέψει όσο μεγάλωνε, κάθε φορά που ο πατέρας της ερχόταν στο σπίτι. Πάθαινε κρίσεις αν η μητέρα της αρνιόταν. Ο λόγος ήταν απλός: Η μητέρα της τής είχε πει ότι άρεσε στον πατέρα της μ’ αυτό το φόρεμα και αυτό είχε εγγραφεί στο μυαλό της μια για πάντα. Είχε τέτοια ανάγκη από το βλέμμα επιδοκιμασίας του πατέρα της, που ήθελε να έχει όλες τις πιθανότητες με το μέρος της. Όταν ενηλικιώθηκε, διατηρούσε μια τυπικά αμφίθυμη σχέση με τη μητέρα της, δυσκολεύτηκε πάρα πολύ να διαφοροποιηθεί απ’ αυτήν, ενώ είχε εξιδανικεύσει τον πατέρα της, ο οποίος δε ζητούσε απ’ αυτήν.
Οι σχέσεις ανάμεσα σε μια μητέρα και στην κόρη της μπορούν επίσης να περιπλακούν, όταν η δεύτερη αγαπάει στον απόντα πατέρα της ένα στοιχείο που εκνευρίζει την πρώτη. Μια γυναίκα γύρω στα είκοσι μου εκμυστηρεύτηκε ότι η μητέρα της κατηγορούσε τον πατέρα της πως ήταν αδύναμος και ευαίσθητος, ενώ ήταν αυτό ακριβώς που η κόρη αγαπούσε σ’ εκείνον. Εκτιμούσε το ότι ήταν ευάλωτος όπως και η ίδια. Μια άλλη μου διηγήθηκε ότι είχε αρχίσει ν’ αγαπάει τον αθλητισμό, γιατί ο πατέρας της, που ήταν συνήθως συγκρατημένος, εκφραζόταν αυθόρμητα όταν έβλεπε στην τηλεόραση αγώνες ποδοσφαίρου. Τις σπάνιες φορές που αυτός ήταν στο σπίτι, τους παρακολουθούσε μαζί του για να συμμετέχει σ’ αυτό το συγκινησιακό ξεχείλισμα. Γνωρίζω επίσης κοπέλες που ενσαρκώνουν στη ζωή τους ένα κρυμμένο ταλέντο του πατέρα τους. Πρόκειται εδώ για έναν τρόπο να παραμείνουν δεμένες μαζί του, μιας και η απουσία του δεν αφήνει άλλο τρόπο. Πρόκειται επίσης για μία φαντασίωση που βοηθάει την κόρη να πιστεύει ότι ο απόντας γονιός δεν είναι κάποιος που την εγκατέλειψε ή που αδιαφορεί για αυτή, αλλά κάποιος που την αγαπά βαθιά.
Σε τέτοιες περιπτώσεις η μητέρα βρίσκεται σε κατάσταση αδυναμίας, πράγμα το οποίο κατανοώ. Αν η σχέση με την κόρη της είναι θετική και ζεστή, η κόρη αναπτύσσει θετικό μητρικό σύμπλεγμα, έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της, αλλά δυσκολεύεται να ελευθερωθεί απ’ αυτή την αγάπη, που της κάνει τελικά κακό. Αν, αντίθετα, η σχέση με τη μητέρα είναι άσχημη, η κόρη που δεν μπορεί να στηριχτεί στον πατέρα της θα νιώσει παραμελημένη και εγκαταλελειμμένη. Θα καλλιεργήσει μέσα της το συναίσθημα πως δεν έχει λόγο ύπαρξης.
Απόσπασμα, Guy Corneau, «Υπάρχει ευτυχισμένος έρωτας;» εκδ. Κέδρος
Διαβάστε επίσης:
Single mother: Όσο καλή μητέρα κι αν είμαι, πάντα θα υπάρχει ένας «μπαμπάς» που λείπει
