Υπήρξε μια εποχή που ήμασταν παιδιά. Τότε που πηγαίναμε στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Που μαθαίναμε να διαβάζουμε και να γράφουμε – κι είχαμε ενθουσιαστεί με αυτό. Μετά, όμως, περιμέναμε πως και πως να’ρθει το Σαββατοκύριακο, οι γιορτές κι οι αργίες. Για να στηθούμε μπροστά στην τηλεόραση και να δούμε τα αγαπημένα μας παιδικά. Ωστόσο, υπήρχε πάντα μια διέξοδος απ’τις εργασίες και το διάβασμα και τις καθημερινές χωρίς να το παίρνει πρέφα κανείς: Τα comics, φυσικά!
Με έμφαση στις εικόνες και λιγότερο στο κείμενο, μας διασκέδαζαν κι έτσι ξεχνούσαμε το σχολείο και το διάβασμα. Τις υποχρεώσεις μας, σαν να λέμε. Ανέκαθεν ήταν παρεξηγημένα, γιατί οι ιστορίες που περιείχαν θεωρούνταν απλά διασκεδαστικές, αστείες κι απλές, χωρίς παιδαγωγικό χαρακτήρα. Αν δεν τα έχουμε πετάξει, σίγουρα βρίσκονται ξεχασμένα σε συρτάρια κομοδίνων στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς ή σε χαρτόκουτα στις αποθήκες του πατρικού μας σπιτιού.
Μέρες που έρχονται είπαμε να θυμηθούμε μερικά από τα πιο γνωστά comics που διαβάζαμε όταν ήμασταν παιδιά:
Εννοείται πως θα ξεκινήσουμε απ’τις πρωτοπόρες ΗΠΑ και δυο πασίγνωστα comics που πρωτοκυκλοφόρησαν την δεκαετία του ’30.
Ποπάι και Μίκυ Μάους:
1. Ποπάυ (ΗΠΑ, 17 Ιανουαρίου 1929)
Στα αγγλικά: Popeye, γνωστός και ως Popeye the Sailor Man. Ο Ποπάι είναι πλασματικός χαρακτήρας comics, που δημιουργήθηκε από τον Elzie Crisler Segar (8 Δεκεμβρίου 1894 – 13 Οκτωβρίου 1938). Έχει εμφανιστεί σε comics, θέατρο, τηλεόραση (κινούμενα σχέδια), ραδιόφωνο, κινηματογράφο και βιντεοπαιχνίδια. Η πρώτη εμφάνιση έγινε σαν comics στριπ στο Thimble Theatre των εκδόσεων King Features Syndicate, Inc στις ΗΠΑ. Το comics Thimble Theatre ήταν στον δέκατο χρόνο της κυκλοφορίας του όταν εμφανίστηκε ο Ποπάυ. Γρήγορα η φιγούρα του γίνεται δημοφιλής. Αποτέλεσμα; Το 1933 οι άνθρωποι των Fleischer Studios προσάρμοσαν το comics Thimble Theatre πάνω στη φιγούρα του Ποπάυ με μεγάλη επιτυχία. Έτσι, τα επόμενα χρόνια αποτελούσε τον κύριο χαρακτήρα των comics. Επίσης, το 1933 η Paramount Pictures σε συμφωνία με τα Fleischer Studios κυκλοφορεί την πρώτη σειρά κινουμένων σχεδίων (14 Ιουλίου 1933). Ήρωας; Το ατίθασο ναυτάκι με τη πίπα που τρώει σπανάκι για ν’αποκτήσει τη μαγική του δύναμη.
2. Μίκυ Μάους (ΗΠΑ, 13 Ιανουαρίου 1930)
To Μίκυ Μάους είναι εβδομαδιαίο περιοδικό comics. Το πρώτο ελληνικό τεύχος εμφανίσθηκε στα περίπτερα την Παρασκευή 1η Ιουλίου του 1966. Είχε τίτλο «Στις πηγές των Μογγόλων» από την περιεχόμενη ιστορία του Ιταλού καρτουνίστα Ρομάνο Σκάρπα (27 Σεπτεμβρίου 1927 – 23 Απριλίου 2005). Υπήρχε και μία δεύτερη ιστορία με ήρωα τον Ντόναλντ Ντακ σχεδιασμένη από τον Καρλ Μπαρκς (27 Μαρτίου 1901 – 25 Αυγούστου 2000). Στο εξώφυλλο εμφανιζόταν ο Μίκυ να κουβαλά με τ’αριστερό του χέρι βαλίτσα και με το δεξί τον σκύλο του Πλούτο. Κόστιζε 3 δρχ. κι αριθμούσε 52 σελίδες. Την Παρασκευή 29 Απριλίου του 1994 κυκλοφόρησε το τεύχος Νο 1450 μαζί με τ’οποίο δινόταν ως δώρο η ανατύπωση του Τεύχους Νο 1. Σήμερα το πρωτότυπο 1ο τεύχος του Μίκυ Μάους θεωρείται απ’τους συλλέκτες ένα απ’τα σπανιότερα και ακριβότερα comics. Εξάλλου, έχουν κλείσει 54 χρόνια απ’την πρώτη κυκλοφορία του.
Ακολουθώντας χρονολογική σειρά, θ’αφήσουμε την Αμερική, θα διασχίσουμε τον Ατλαντικό και θα περάσουμε στην Ευρώπη. Από δω και κάτω θα θυμηθούμε μερικά απ’τα πιο γνωστά ευρωπαϊκά comics (για μεγαλύτερα παιδιά ίσως) ξεκινώντας απ’το Βέλγιο και τον Λούκι (Λάκι) Λουκ:
3. Λούκυ Λουκ (Βέλγιο, 7 Δεκεμβρίου 1946)
Ο Λούκυ Λουκ είναι βελγικό κόμικ που δημιουργήθηκε από τον Morris (1 Δεκεμβρίου 1923 – 16 Ιουλίου 2001) σαν μια παρωδία της Άγριας Δύσης. Γνώρισε την περίοδο της μεγαλύτερης ακμής του κατά την εποχή που σεναριογράφος του ήταν ο Ρενέ Γκοσινί (14 Αυγούστου 1926 – 5 Νοεμβρίου 1977). Η ιστορία τοποθετείται στην Άγρια Δύση των ΗΠΑ (Far West) κατά την περίοδο του 19ου αιώνα, αμέσως μετά την λήξη του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, με πρωταγωνιστή τον Λούκυ Λουκ, έναν “φτωχό και μόνο καουμπόι”. Μαζί με τα comics Αστερίξ και Τεντέν, είναι ένα απ’τα πιο εμπορικά και διάσημα comics στην Ευρώπη. Μετά από αρκετά τεύχη, τα οποία ο Morris δούλεψε μόνος του, ξεκινά το 1955 τη συνεργασία του με τον Γκοσινί, οδηγώντας την έκδοση στην χρυσή της εποχή. Μετά τον θάνατο του Γκοσινί, το 1977, πολλοί σεναριογράφοι συνεργάστηκαν με τον Μορρίς.
⇒Στην Ελλάδα η πρώτη κυκλοφορία του Λούκυ Λουκ έγινε το 1968 απ’τον εκδότη Θ. Ανδρεόπουλο και τις εκδόσεις Στρατίκη. Εκδόθηκαν συνολικά 48 τεύχη. Στα τέλη του 1975, οι εκδόσεις Τ. Ψαρόπουλος παίρνουν τα δικαιώματα. Μετά το 1980 ο Ψαρόπουλος με την εκδοτική ANGLO-HELLENIC AGENCY βάζει μόνο τη φίρμα του στο εσώφυλλο, αλλά και στα εξώφυλλα. Τον Δεκέμβριο του 1984 η εκδοτική Μαμούθ Comix παίρνει τα δικαιώματα της σειράς τα οποία έχει μέχρι σήμερα κι αναλαμβάνει την έκδοση του 1ου τεύχους της σειράς στην ελληνική γλώσσα, Ο Ληστής με το ένα Χέρι:
Μέχρι να πεθάνουμε, βέβαια, θα υποστηρίζουμε ότι, δεν μπορεί! ο Λούκυ Λουκ είναι δημιούργημα Αμερικάνων! Και μιας και ξεκινήσαμε την ανασκόπηση των ευρωπαϊκών comics μ’εικονογράφο τον Ρενέ Γκοσινί ας συνεχίσουμε με τα υπόλοιπα δημιουργήματά του. Στη Γαλλία αυτήν τη φορά.
Αστερίξ και Ιζνογκούντ:
4. Αστερίξ (Γαλλία, 29 Οκτωβρίου 1959)
Στα γαλλικά: Astérix ή Astérix le Gaulois. Ο Αστερίξ ή Οι Περιπέτειες του Αστερίξ είναι σειρά από γαλλικά comics. Είναι γραμμένα απ’τον Ρενέ Γκοσινί κι εικονογραφημένα απ’τον Αλμπέρ Ουντερζό (25 Απριλίου 1927 – 24 Μαρτίου 2020). Ο Ουντερζό ανέλαβε και τη συγγραφή μετά τον θάνατο του Γκοσινί το 1977. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2017, κυκλοφόρησαν 37 τόμοι. Το κόμικ Αστερίξ είναι ένα απ’τα πιο δημοφιλή γαλλοβελγικά comics στον κόσμο. Η σειρά είναι μεταφρασμένη σε πάνω από 100 γλώσσες κι είναι δημοφιλής στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η επιτυχία της σειράς οδήγησε στην προσαρμογή αρκετών βιβλίων σε 12 ταινίες: 8 κινουμένων σχεδίων, και 4 με ζωντανούς ηθοποιούς. Υπάρχει, επίσης, μια σειρά από παιχνίδια βασισμένα στους χαρακτήρες. Κι ένα θεματικό πάρκο κοντά στο Παρίσι, το Parc Αστερίξ, που είναι βασισμένο γύρω από τη σειρά.
⇒Στην Ελλάδα ο Αστερίξ πρωτοκυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 απ’τις εκδόσεις Σπανός. Το 1978 τα δικαιώματα απέκτησε η Anglo-Hellenic Agency του Ψαρόπουλου, η οποία κυκλοφόρησε σταδιακά όλα τα τότε υπάρχοντα άλμπουμ της σειράς σε μετάφραση Αργύρη Χιόνη. Από το 1989, οι ιστορίες του Αστερίξ κυκλοφορούν από τη Μαμούθ Comix σε άλμπουμ των 50 περίπου σελίδων.
Θέλω να γίνω Χαλίφης στη θέση του Χαλίφη! Μέχρι και σήριαλ έγινε!
5. Ιζνογκούντ (Γαλλία, 15 Ιανουαρίου 1962)
Ο Ιζνογκούντ (Iznogoud) είναι γαλλική σειρά κόμικ που δημιουργήθηκε απ’τον σεναριογράφο Ρενέ Γκοσινί και τον σχεδιαστή Ζαν Ταμπαρί (5 Μαρτίου 1930 – 18 Αυγούστου 2011). Η λέξη “Ιznogoud” είναι γαλλική προφορική έκδοση της φράσης “He is no good”, που στα ελληνικά σημαίνει “είναι άχρηστος”. Η σειρά έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών. Ο Ιζνογκούντ είναι ο Μεγάλος Βεζίρης του χαλιφάτου. Έχει βάλει ως μοναδικό στόχο στη ζωή του να εκθρονίσει τον Χαρούν Ελ Πουσάχ, ο οποίος είναι κι ο Χαλίφης. Ο Ιζνογκούντ επαναλαμβάνει συνεχώς τη φράση “Θέλω να γίνω χαλίφης στη θέση του χαλίφη!” Μετά τον θάνατο του Γκοσινί το 1977, ο Ταμπαρί αποφάσισε να συνεχίσει μόνος του τη σειρά. Η σειρά συνεχίζεται ακόμη, έχοντας φτάσει πλέον στο #27 2004 κι από ό,τι φαίνεται θα συνεχίσει ακάθεκτη.
