«Νιώθω ότι πρέπει να εξομολογηθώ κάτι: για το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής μου, δεν είχα ιδέα τι έκανα. Όπως αρκετοί από εσάς, είμαι ένα ενήλικο πλέον παιδί, αλκοολικού γονέα και προσπάθησα να πείσω τον εαυτό μου ότι ήμουν φυσιολογικός και καλά προσαρμοσμένος, προσποιούμενος ότι ήμουν ένας λειτουργικός ενήλικας. Ως ενήλικας λοιπόν, αρνήθηκα τις εμπειρίες μου ως παιδί μιας δυσλειτουργικής οικογένειας και αυτό τελικά ΔΕΝ λειτούργησε πολύ καλά.
Όλοι είχαμε δύσκολες στιγμές. Όμως, οι δυσλειτουργικές οικογένειες δεν περιορίζονται στον αλκοολισμό – πολλοί από εμάς προέρχονται από σπίτια που αντιμετώπισαν άλλους εθισμούς. Και μερικοί από εμάς δεν γνώρισαν κανέναν εθισμό, αλλά εξακολουθούσαν να υποφέρουν από τραύμα, κακοποίηση και παραμέληση.
Αυτό που όλοι έχουμε από κοινού είναι ότι δεν μας επέτρεψαν ποτέ να εκφράσουμε τα συναισθήματα και τους φόβους μας, και δεν αισθανθήκαμε ποτέ άξια παιδιά για την αγάπη και το ανήκειν που λαχταρούσαμε. Δεν νιώσαμε αρκετά ασφαλείς για να δείξουμε τον αυθεντικό μας εαυτό. Οι περισσότεροι από εμάς αισθανθήκαμε ανάξιοι να αγαπηθούμε, και ορισμένοι από εμάς ακούσαμε ακόμη και αυτούσια αυτά τα λόγια από ανθρώπους που αγαπήσαμε.
Κανένα από αυτά δεν ήταν δικό μας λάθος.
Έπρεπε να προσαρμοστούμε σε έναν άσχημο κόσμο που δεν καταλαβαίναμε και κάναμε το καλύτερο που μπορούσαμε. Εφαρμόσαμε πολλούς μηχανισμούς άμυνας που μας επέτρεψαν να επιβιώσουμε ως παιδιά, αλλά μας “ακρωτηρίασαν” ως ενήλικες.
Το μόνο που γνωρίσαμε ήταν ασυνεπείς και απρόβλεπτοι γονείς, γεμάτοι ντροπή και αποδοκιμασία προς εμάς. Πληγωμένοι και ταλαιπωρημένοι, αποσυρθήκαμε στην ασφάλεια του μυαλού μας. Ποτέ δεν αισθανθήκαμε ότι ανήκουμε κάπου και ζήσαμε τη ζωή μας σε μια βάναυση απομόνωση.
Στην πορεία, μάθαμε να ικετεύουμε για αγάπη και στοργή, μαζεύοντας τα ψίχουλα της αποδοχής που μας άφηναν οι άλλοι, χωρίς ποτέ να πιστεύουμε ότι αξίζαμε κάτι περισσότερο. Νιώσαμε “χαλασμένοι” και μόνοι, αφεθήκαμε να ζήσουμε στις σκοτεινές σκιές της απόρριψης και του φόβου της εγκατάλειψης.
Υποφέραμε σιωπηλά.
Συγκλονισμένοι από τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, ψάχναμε δειλά για λίγο φως καθώς συνεχίζαμε να κατεβαίνουμε αργά στο σκοτάδι του ποιοι θα γινόμασταν.
Και τότε συνέβη η ενηλικίωση.
Λίγοι θα μπορούσαν ποτέ να καταλάβουν το βάθος της ταλαιπωρίας μας, την έλλειψη πραγματικών συνδέσεων στη ζωή μας και το πώς αισθανόμαστε ότι εξαφανιζόμαστε κομμάτι – κομμάτι κάθε φορά.
Χωρίς ποτέ να αισθανόμαστε αρκετά καλά ή να έχουμε ιδέα πώς να καλύψουμε τις ανάγκες μας, μείναμε στάσιμοι επαναλαμβάνοντας τα ίδια λάθη, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής μη ασφαλών συντρόφων που μας κατηγορούσαν και μας κατέκριναν για τα λάθη μας.
Ποτέ δεν μάθαμε πώς να υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας. Το να καθορίσουμε υγιή όρια είναι εξαιρετικά δύσκολο. Δεν ξέρουμε πώς να ζητήσουμε αυτό που χρειαζόμαστε και φοβόμαστε επίσης να απογοητεύσουμε τους άλλους με τον φόβο μήπως μας εγκαταλείψουν, οπότε θέτουμε τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων πάνω από τα δικά μας. Είμαστε υπέροχοι στη φροντίδα των άλλων, αλλά δεν μπορούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας.
Κρατάμε τα οδυνηρά μυστικά μας για τον εαυτό μας, εσωτερικεύοντας όλα αυτά ενώ κατηγορούμε τους άλλους και αποφεύγουμε την ευθύνη για τα προβλήματά μας. Και χωρίς να νιώθουμε πουθενά ασφαλείς για να μοιραστούμε το οτιδήποτε, δεν τολμάμε να αποκαλύψουμε τους αληθινούς εαυτούς μας από φόβο μην φανούμε ακόμη λιγότερο αξιαγάπητοι από ό,τι ήδη νιώθουμε.
Και όλο αυτό πονάει πολύ.
Ο πόνος μπορεί να γίνει αφόρητος και εμείς θα κάνουμε οτιδήποτε για να μουδιάσει αυτό το συναίσθημα – θα στραφούμε ακόμη και σε εθισμούς, εξαρτήσεις από ανθρώπους, διατροφικές διαταραχές, αυτοτραυματισμούς. Μπορεί ακόμη και να επιλέγουμε τοξικούς συντρόφους. Όλα αυτά τα κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την επώδυνη και άδεια ζωή μας.
Ποτέ δεν μάθαμε να είμαστε ευάλωτοι, δεν γνωρίσαμε την ενσυναίσθηση και τη συμπόνια, τις δεξιότητες που χρειαζόμασταν για να ζήσουμε μια καλή ζωή και εξαιτίας αυτού, συμπεριφερόμαστε στον εαυτό μας σκληρά για τα λάθη μας, την κακή κρίση μας και τις ατέλειές μας.
Χρειαζόμαστε καλοσύνη και συμπόνια, κυρίως από εμάς προς τον εαυτό μας, γιατί κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε.
Μπορούμε να ξεκινήσουμε συγχωρώντας τον εαυτό μας για το ότι:
Δεν ευθυνόμαστε απόλυτα για τα ελαττώματά μας.
Επιλέγουμε να “θάψουμε” αντί να αντιμετωπίσουμε τα οδυνηρά μας συναισθήματα.
Ψάχνουμε στους άλλους την επιβεβαίωση για να γεμίσουμε το τεράστιο κενό που νιώθουμε.
Δεν γνωρίζουμε πώς να ζητάμε βοήθεια και δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να δεχτούμε βοήθεια όταν προσφέρεται.
Επιλέγουμε τοξικούς συντρόφους που μας πληγώνουν και μας κακοποιούν.
Κάθε φορά λέμε «ναι» ενώ θέλουμε να πούμε «όχι».
Λέμε «όχι» από φόβο, ενώ ξέρουμε ότι το «ναι» θα ομορφύνει τη ζωή μας.
Δεν φροντίζουμε τις ανάγκες μας, ούτε καν τις υπολογίζουμε ως άξιες λόγου.
Βάζουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες όλων των άλλων πριν από τις δικές μας.
Χειριζόμαστε τους ανθρώπους και προσπαθούμε να ελέγξουμε το περιβάλλον μας.
Στήνουμε τον εαυτό μας στον τοίχο, για όλες τις ατέλειές μας.
Η ζωή μας πολύ συχνά είναι ένα χάος.
Δεν συγχωρούμε, ούτε αγαπάμε τον εαυτό μας.
Αυτή η λίστα είναι επίπονη. Πρέπει να θυμόμαστε ότι το τραύμα και η δυσλειτουργία υπάρχουν σε ένα φάσμα: μερικοί το βιώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό, ενώ άλλοι σε μικρότερο. Ακριβώς επειδή ενδέχεται να μην υποφέρουμε τόσο άσχημα όσο κάποιος άλλος, αυτό δεν ακυρώνει τις εμπειρίες μας.
Αλλά η αλήθεια είναι ότι η ευθύνη για την επούλωση ανήκει μόνο σε εμάς. Ανεξάρτητα από το πόσες φορές έχουμε μεταθέσει την ευθύνη στην ενήλικη ζωή μας σε άλλους, κανένας άλλος δεν μπορεί να το κάνει για εμάς.
Ευτυχώς, αυτός ο οδυνηρός κατάλογος είναι επίσης γεμάτος ελπίδα, γιατί μας δίνει τις λέξεις και έναν χάρτη πορείας για να προσδιορίσουμε τα προβλήματά μας, ώστε να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε το ταξίδι της θεραπείας μας. Νομίζω ότι έχουμε υποφέρει αρκετά – είναι η ώρα μας τώρα να σηκωθούμε και να κυνηγήσουμε τις ζωές που αξίζουμε να ζήσουμε.
Εάν πραγματικά δώσουμε στους εαυτούς μας μια ευκαιρία, να μεταχειριστούμε τον εαυτό μας με τον ευγενικό και συμπονετικό τρόπο που μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τους άλλους, θα μάθουμε ότι κάτω από όλο τον πόνο και τη δυσλειτουργία μας, είμαστε άξιοι όλης της αγάπης και της αποδοχής που μας έχουν στερήσει.
Δεν είναι ποτέ αργά για αλλαγή και δεν υπάρχει λόγος να μην ξεκινήσουμε τώρα για να θεραπευτούμε από το τραυματικό μας παρελθόν.
Είναι σκληρή δουλειά, αλλά πιστεύω ότι μπορούμε να βρούμε το θάρρος να αντιμετωπίσουμε τους φόβους, τη θλίψη και τον πόνο μας. Μπορούμε να θεραπευτούμε και να ζήσουμε μια ζωή μακριά από όλα αυτά που μας κρατάνε εγκλωβισμένους στον πόνο. Μπορούμε να μάθουμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας και να έχουμε αυτοπεποίθηση. Και θα βρούμε έναν τρόπο να ανοίξουμε τις καρδιές μας για τις βαθιές, ουσιαστικές συνδέσεις που θέλαμε εδώ και πολύ καιρό.
Και, να θυμάστε πάντα – είμαστε σημαντικοί, αξίζουμε να αγαπηθούμε και δεν είμαστε μόνοι.»
⁂ Πρωτότυπο Κείμενο: David Baumrind
⁂ Μετάφραση • Διασκευή: Healing Parenting – Χριστίνα Σκλαβενίτη Ψυχολόγος, Σύμβουλος Γονεϊκότητας (ευχαριστούμε θερμά)
