Ινομυώματα και υπογονιμότητα : Διάγνωση, θεραπεία και επίδραση στη γονιμότητα
Τα ινομυώματα (μυώματα ή λειομυώματα) είναι τα πιο συνήθη καλοήθη μορφώματα που αναπτύσσονται στο μυϊκό στρώμα της μήτρας και εμφανίζονται περίπου στο 50% των γυναικών. Πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο “όγκο” των αναπαραγωγικών οργάνων. Κατά την αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών ενδέχεται να παρουσιαστούν ινομυώματα τα οποία δεν επηρεάζουν τη σύλληψη. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες τα ινομυώματα συσχετίζονται με την υπογονιμότητα, τη δυσκολία σύλληψης και τις πολλαπλές αποβολές.
Επίσης η λανθασμένη θεραπεία και η περιττή χειρουργική αφαίρεση ινομυωμάτων μπορεί να προκαλέσουν υπογονιμότητα.
Κατηγορίες ινομυωμάτων
Τα ινομυώματα ταξινομούνται ανατομικά ως εξής:
* Υποβλενογόνια: ακριβώς κάτω από το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας, ενδέχεται να προεκβάλλουν μέσα στην κοιλότητα της μήτρας.
* Ενδοτοιχωματικά: μέσα στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας.
* Υπορογόνια: ακριβώς κάτω από την εξωτερική επικάλυψη της μήτρας.
* Μισχωτά: προσαρτημένα στη μήτρα με ένα λεπτό μίσχο.
* Ενδοσυνδεσμικά: προερχόμενα από τη μήτρα, αλλά εντοπισμένα στους συνδέσμους που την στηρίζουν.
Συμπτώματα & Διάγνωση
Ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των γυναικών με ινομυώματα είναι ασυμπτωματικές. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τη θέση και το μέγεθος του ινομυώματος και σε αυτά περιλαμβάνονται: μη φυσιολογική μητρορραγία, πυελική πίεση, πόνος στην πύελο ή στην πλάτη, δυσκοιλιότητα, συμπτώματα στο ουροποιητικό σύστημα, υπογονιμότητα και επιπλοκές της εγκυμοσύνης. Η διάγνωση επιτυγχάνεται με υπερηχογραφικό έλεγχο, υδρο-υπερηχογράφημα της μήτρας, υστεροσαλπιγγογραφία, υστεροσκόπηση, μαγνητική τομογραφία.
Πως επηρεάζουν τη γονιμότητα;
Τα ινομυώματα μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη γονιμότητα. Η ανάπτυξή τους επηρεάζεται από τις αναπαραγωγικές ορμόνες, τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Κρίσιμοι παράγοντες για την επίτευξη εγκυμοσύνης σε μια γυναίκα με ινομύωμα είναι η θέση, το μέγεθος, η προβολή του ινομυώματος και η ηλικία. Ένα υποβλενογόνιο ινομύωμα που αναπτύσσεται ως εξόγκωμα μέσα στην κοιλότητα της μήτρας ή μπορεί να αλλοιώσει την κοιλότητα της μήτρας δρα ως “ξένο σώμα” μέσα σε αυτήν και εμποδίζει την εμφύτευση του εμβρύου. Οι περισσότερες γυναίκες με ινομυώματα έχουν απόλυτα φυσιολογική εγκυμοσύνη. Τα μεγάλα σε μέγεθος ινομυώματα έχουν αυξημένες πιθανότητες να δημιουργήσουν προβλήματα όπως ισχιακή προβολή, πρόωρο τοκετό και αποκόλληση πλακούντα.
Δυνατότητες θεραπείας
Αν και σε πολλά από τα ινομυώματα στις υπογόνιμες γυναίκες δε χρειάζεται θεραπεία λόγω του ότι δεν επηρεάζουν τη γονιμότητα ή την εγκυμοσύνη, σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να αφαιρούνται λόγω θέσης και μεγέθους. Μετά από μια ολοκληρωμένη διάγνωση, σχεδιάζεται η κατάλληλη θεραπεία σύμφωνα με την ηλικία και το ιστορικό της γυναίκας, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, τον τρόπο ζωής, τη γενική κατάσταση της υγείας της και την επιθυμία για μελλοντική εγκυμοσύνη.
Στις θεραπευτικές δυνατότητες των ινομυωμάτων περιλαμβάνονται: παρακολούθηση, φαρμακευτική αγωγή (με προσωρινά αποτελέσματα), χειρουργική επέμβαση κοιλίας ή λαπαροσκοπική χειρουργική (συμπεριλαμβάνεται ινομυωματεκτομή, υστερεκτομή και μυόλυση), υστεροσκοπική χειρουργική και εμβολισμός. Τα ινομυώματα που απαραίτητα πρέπει να αφαιρούνται είναι τα υποβλενογόνια και τα μεγάλα ενδοτοιχωματικά (> 3 cm) που επηρεάζουν την υπογονιμότητα και τις αποβολές και παίζουν ρόλο στα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας,
Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και ενδοσκοπική χειρουργική, Επιστημονικός Διευθυντής Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής emBIO medical center, embio.com.gr, embio-med.gr, eliasgatos.gr
