Σήμερα, 1 στις 7 γυναίκες που διαγιγνώσκεται με καρκίνο του μαστού είναι κάτω των 45 ετών, και η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού που σχετίζεται με την κύηση ή το θηλασμό είναι 1 στις 3,000 κυήσεις. Όσο όμως αυξάνεται ο μέσος όρος ηλικίας στην οποία αποκτούν παιδιά τα σύγχρονα ζευγάρια και μαζί μειώνεται ο μέσος όρος ηλικίας εμφάνισης καρκίνου του μαστού, το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί.
Η εμφάνιση καρκίνου του μαστού σε μια τόσο ιδιαίτερη περίοδο της ζωής μιας γυναίκας δημιουργεί σίγουρα σοβαρές ανησυχίες και έντονα συναισθήματα, όμως θα δούμε πως στη σύγχρονη αντιμετώπιση της νόσου μπορούμε στις περισσότερες περιπτώσεις να συνδυάσουμε την ογκολογική ασφάλεια – άλλωστε ο καρκίνος του μαστού στην κύηση έχει την ίδια ακριβώς πρόγνωση με αντίστοιχες περιπτώσεις γυναικών που δεν εγκυμονούν – με την ασφάλεια του εμβρύου και την επίτευξη του τοκετού.
Εμείς, μιλήσαμε με τον Δρ Βασίλειο Καλλέ MD, MSc, PhD, FEBS, Γενικό Χειρουργό / Χειρουργό Μαστού για να μας δώσει απαντήσεις σε αρκετές απορίες και ανησυχίες σας.
Πως γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του μαστού που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη;
Ο καρκίνος του μαστού στην εγκυμοσύνη ή το θηλασμό εμφανίζεται συνήθως ως μια ψηλαφητή διόγκωση στο μαστό. Οι μαστοί αλλάζουν στη διάρκεια της κύησης καθώς προετοιμάζονται για την περίοδο της γαλουχίας, ο μαζικός αδένας γίνεται πιο πυκνός, και αυτό μπορεί να δυσχεράνει την ανεύρεση ενός ογκιδίου. Όμως σε περίπτωση που υπάρχει ψηλαφητό εύρημα που επιμένει για διάστημα άνω των δυο εβδομάδων, θα πρέπει να εξετάζεται από ειδικό.
Η διερεύνηση ενός ογκιδίου που εμφανίζεται την περίοδο αυτή συνίσταται σε κλινική εξέταση (ψηλάφηση) μετά από ενδελεχή λήψη ιστορικού, απεικονιστικό έλεγχο και βιοψία. Η πρώτη απεικόνιση που γίνεται είναι ο υπέρηχος μαστών, καθώς αποτελεί μια αξιόπιστη και αβλαβή για το έμβρυο εξέταση. Μαστογραφία γίνεται κατά περίπτωση, αν και θεωρείται ασφαλής για το έμβρυο όταν τοποθετείται ειδική κάλυψη στην κοιλιά της γυναίκας, ενώ η μαγνητική τομογραφία μαστών χρησιμοποιείται μόνο μετά τον τοκετό.
Η τελική διάγνωση γίνεται με καθοδηγούμενη από υπέρηχο βιοψία με τέμνουσα βελόνη (core biopsy) και ιστολογική εξέταση, ενώ ακολουθεί έλεγχος σταδιοποίησης ο οποίος τροποποιείται μερικώς, καθώς τα όργανα της κοιλιάς ελέγχονται με υπερηχογράφημα, ενώ η ακτινογραφία θώρακος γίνεται με προστασία της κοιλιάς της εγκύου. Παράλληλα, αν υπάρχει υποψία για οστική νόσο, η σπονδυλική στήλη ελέγχεται με Μαγνητική Τομογραφία.
Πως αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του μαστού σε μια εγκυμονούσα;
Ο στόχος της θεραπευτικής προσέγγισης του καρκίνου του μαστού σε μια έγκυο γυναίκα είναι η επιλογή της καλύτερης θεραπείας με ταυτόχρονη μέγιστη ασφάλεια για το έμβρυο. Το θεραπευτικό πλάνο καταρτίζεται από το Χειρουργό Μαστού σε συνεργασία με τον Μαιευτήρα – Γυναικολόγο, την Μαία και τον Ογκολόγο, και οι επιλογές βασίζονται στις επιθυμίες της ασθενούς, το τρίμηνο της κύησης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου.
Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε τρίμηνο της κύησης, όμως είναι ασφαλέστερη για το έμβρυο από το δεύτερο τρίμηνο και μετά λόγω αυξημένης πιθανότητας αυτόματης αποβολής, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα πρέπει η αντιμετώπιση να καθυστερήσει. Ο τύπος της χειρουργικής επέμβασης, εξαρτάται τόσο από τα χαρακτηριστικά της νόσου, όσο και από το γεγονός ότι η διενέργεια ακτινοβολίας (που συνοδεύει απαραίτητα τις επεμβάσεις διατήρησης του μαστού) δεν είναι δυνατή καθώς είναι επιβλαβής για το έμβρυο, και, ιδιαίτερα στην περίπτωση που η κύηση είναι σε αρχικά στάδια, μάλλον η επιλογή της μαστεκτομής είναι η πιο ασφαλής. Όσον αφορά τους λεμφαδένες της μασχάλης, η καθιερωμένη πρακτική οδηγεί – ακόμα – προς τον λεμφαδενικό καθαρισμό. Σε γυναίκες που υποβάλλονται σε μαστεκτομή, σε προσεκτικά επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει το πρώτο στάδιο μιας αποκατάστασης του μαστού (συνήθως με διατατήρα ιστών), με την προϋπόθεση ότι δεν θα παραταθεί σημαντικά η χειρουργική επέμβαση, αν και συνήθως η αποκατάσταση του μαστού γίνεται μεταγενέστερα.
Μετά το χειρουργείο ποιες είναι οι διαφορές στη θεραπευτική αντιμετώπιση; Υπάρχουν περιορισμοί;
Εάν απαιτείται, η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί μετά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης, και διακόπτεται 3-4 εβδομάδες πριν τον τοκετό για αποφυγή κινδύνου αιμορραγίας και επικίνδυνων λοιμώξεων στο νεογνό. Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην επικουρική θεραπεία του καρκίνου του μαστού όπως η ορμονοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία και οι στοχευμένες θεραπείες δεν μπορούν να χορηγηθούν στην κύηση.
Είναι απαραίτητη η διακοπή της κύησης σε μια γυναίκα που εμφανίζει καρκίνο στο μαστό;
Η πλειοψηφία των γυναικών επιλέγει να συνεχίσει την κύηση παράλληλα με την θεραπεία της νόσου. Σε περιπτώσεις προχωρημένης νόσου ή διάγνωσης σε πολύ αρχικό στάδιο της κύησης, μπορεί να συζητηθεί η διακοπή της ώστε να ξεκινήσει η αντιμετώπιση πιο άμεσα. Η εξειδικευμένη ιατρική ομάδα μπορεί να συμβουλεύσει τη γυναίκα για όλα τα ενδεχόμενα ώστε να πάρει την πιο σωστή απόφαση, γνωρίζοντας ότι ο καρκίνος του μαστού στην εγκυμοσύνη είναι μια νόσος αντιμετωπίσιμη!
Ευχαριστούμε θερμά για τις χρήσιμες πληροφορίες τον Δρ Βασίλειο Καλλέ MD, MSc, PhD, FEBS, Γενικό Χειρουργό | Χειρουργό Μαστού | Α’ Χειρουργική Κλινική Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών | Τμήμα Χειρουργικής Ογκολογίας & Μονάδα Μαστού, Mediterraneo Hospital, Γλυφάδα | www.mybreast.gr
