Ο Βασίλης, οκτώ μηνών, δεν έχει κάποια συνήθεια ύπνου. Μερικά βράδια η μαμά του, η Άννα, τον κουνάει για να κοιμηθεί. Άλλες φορές τον βάζει στην κούνια, κλείνει την πόρτα και τον αφήνει να κλάψει μέχρι να κοιμηθεί αποκαμωμένος. Και μερικές φορές οι γονείς του τον αφήνουν ξύπνιο να τριγυρνά μέχρι να εξαντληθεί από την κούραση. “Κάθε βράδυ κάνω κάτι διαφορετικό, αλλά δίνω πάντα μάχη”, λέει η Άννα. “Είναι όλα τα παιδιά έτσι;”
Ναι. Τα μωρά δεν έχουν ιδέα για το πότε και πώς θα πρέπει να κοιμηθούν, να φάνε, να κάνουν μπάνιο ή να κάνουν οποιαδήποτε άλλη καθημερινή δραστηριότητα. Έχουν ανάγκη να τους ορίσουν οι γονείς του ευχάριστες αλλά και μη διαπραγματεύσιμες συνήθειες για να βάλουν τάξη και ασφάλεια στη ζωή τους. Μπορείτε να εισαγάγετε καθημερινές συνήθειες όταν το μωρό σας είναι μόλις 3 ή 4 μηνών.
Πριν από τους 3 μήνες της ζωής τους, τα μωρά είναι πολύ ανώριμα για να ακολουθήσουν ένα τακτικό πρόγραμμα – προσπαθούν ακόμα να συνηθίσουν τη ζωή έξω από τη μήτρα. Σύντομα, όμως, θα παρατηρήσετε πως το κλάμα τους γίνεται πιο εύλογο και προβλέψιμο. Μπορούν να αντέξουν μέχρι και 3 ή 4 ώρες μεταξύ γευμάτων, και έχουν μεγαλύτερα διαστήματα εγρήγορσης μεταξύ ύπνων. Σε αυτήν την φάση, η δημιουργία συνηθειών για δραστηριότητες όπως η ώρα του ύπνου, η ώρα ξεκούρασης και η ώρα του φαγητού, είναι όχι απλώς εφικτή αλλά και απαραίτητη. Τα μωρά χρειάζονται τη βοήθειά σας για να ρυθμίσουν το εσωτερικό τους ρολόι και να οργανώσουν τις ανάγκες και τις λειτουργίες τους. Δείτε πώς λειτουργεί μια συνήθεια μετά την ηλικία των 3 μηνών, για παράδειγμα η ώρα του ύπνου:
Ορίστε μια συγκεκριμένη ώρα για ύπνο.
Λάβετε υπόψη σας το καθημερινό πρόγραμμα του μωρού σας και τις ανάγκες του για ύπνο, καθορίστε μια ώρα για ύπνο ξεκούρασης ή για βραδινό ύπνο, που να συμπίπτει με τις ανάγκες του για ανάπαυση, και μην παρεκκλίνετε από αυτήν.
Δημιουργήστε μια ρουτίνα ύπνου.
Φροντίστε η ώρα πριν από τον ύπνο να είναι όσο πιο ήρεμη και προβλέψιμη γίνεται. Ίσως καταφέρετε να συμπεριλάβετε και ένα τελετουργικό σε αυτήν τη συνήθεια. Ένα τυπικό τελετουργικό θα μπορούσε να είναι κάπως έτσι:
Πηγαίνετε στο υπνοδωμάτιο, ανοίξτε ένα βραδινό φωτάκι, καθίστε και τραγουδήστε ένα νανούρισμα, καληνυχτίστε με ένα φιλί κάποια από τα αρκουδάκια του, φιλήστε το μωρό σας και βάλτε το στο κρεβάτι του.
Μην περιμένετε τα μωρά να αποδεχθούν αυτές τις νέες συνήθειες αμέσως.
Είναι πολύ πιθανόν να κλάψουν και να παραπονεθούν, αλλά εσείς θα πρέπει να μείνετε σταθεροί και ήρεμοι. Η συνέπεια στην επανάληψη θα τα βοηθήσει να καταλάβουν ότι με αυτόν τον τρόπο γίνονται τα πράγματα τη συγκεκριμένη στιγμή της ημέρας. Ο ίδιος τρόπος ύπνου καθημερινά, για παράδειγμα, επιφέρει άνεση, ασφάλεια και την υπόσχεση ότι ο χωρισμός αυτός, που οφείλεται στον ύπνο, είναι προβλέψιμος και προσωρινός.
Όποιες συνήθειες και τελετουργικά και αν δημιουργήσετε, βεβαιωθείτε ότι είναι τέτοια που μπορείτε να τα επαναλαμβάνετε και να τα δείξετε και στους υπόλοιπους ανθρώπους που φροντίζουν το παιδί. αν δημιουργήσετε μια συνήθεια που περιλαμβάνει μια ιστορία, ένα τραγούδι ή ένα φωτάκι νυκτός, η μπέιμπι σίτερ σας δεν θα καταφέρει ποτέ να βάλει το παιδί για ύπνο εάν δεν ακολουθήσει ακριβώς τα ίδια βήματα (με την ίδια σειρά). Αυτά είναι τα σημάδια που υποδεικνύουν στο μωρό τι θα πρέπει να κάνει μετά.
Τα μωρά πρέπει να ξέρουν πότε είναι ώρα για φαγητό, πότε είναι ώρα για έναν υπνάκο ή πότε είναι ώρα για παιχνίδι. Οι συνήθειες και τα τελετουργικά που καθορίζουν ένα προβλέψιμο πρόγραμμα, διευκολύνουν τις μεταβάσεις που σε άλλη περίπτωση ίσως να μπέρδευαν ή να φόβιζαν τα μωρά. Όσο αυτά προσπαθούν να καταλάβουν πώς λειτουργεί ο κόσμος γύρω τους, τα τελετουργικά αυτά τους δίνουν μια αίσθηση ασφάλειας και ελέγχου.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Ages & Stages Στάδια Ανάπτυξης», Charles E. Schaefer, Theresa Foy DiGeronimo, εκδόσεις Μάρτης.
Μπορείτε να δείτε περισσότερα άρθρα σχετικά με τον ύπνο και τα τελετουργικά εδώ:
Η ρουτίνα προσφέρει στα παιδιά ασφάλεια και αίσθηση ταυτότητας
8 οφέλη που προσφέρει στα παιδιά η ρουτίνα πριν τον ύπνο
Η μόνη λύση ύπνου που ίσως δεν έχετε σκεφτεί : Η αποδοχή
Το φαινόμενο του ηφαιστείου – τι γίνεται όταν βγαίνεις από το πρόγραμμα ύπνου του παιδιού
