Ένα μωρό δεν είναι έτοιμο να βγει στον κόσμο κατά τη στιγμή της γέννησης, ακόμα και αν γεννηθεί έχοντας συμπληρώσει τους 9 μήνες μέσα στην κοιλιά της μητέρας του. Ένα νεογέννητο “ανθρωπάκι” δεν μοιάζει με τα νεογέννητα άλλων ζώων -όπου τα οστά τους είναι ήδη σκληρά και διαμορφωμένα και έχουν την ικανότητα να αυτοεξυπηρετηθούν- έως 18 μηνών!
Με λίγα λόγια, για να μοιάζει ένα μωρό με το νεογέννητο άλλων ζώων, θα έπρεπε να έχει παραμείνει στη μήτρα άλλους 18 μήνες. Ναι, είναι σοκαριστικό, αλλά αυτά είναι τα συμπεράσματα ειδικών ύστερα από μια εκτενή σύγκριση της αναπτυξιακής πορείας των ανθρώπων με άλλα θηλαστικά.
Τα μωρά λοιπόν, μοιάζει σαν να έχουν έρθει στον κόσμο 18 μήνες νωρίτερα.
Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι αυτούς τους πρώτους 18 μήνες μετά τη γέννησή τους, αυτό που χρειάζονται τα μωρά είναι “μια εξωτερική μήτρα” η οποία θα παρέχει τα στοιχεία της “φωλιάς“. Τα μωρά άλλωστε, δεν μπορούν να αυτορρυθμίζονται και να αυτοεξυπηρετούνται γι’ αυτό και εξαρτώνται πλήρως από τους φροντιστές τους.
Αρκεί να σκεφτείτε μόνο ότι τα οστά του κεφαλιού τους δεν έχουν συσταθεί πλήρως μέχρι περίπου τους 18 μήνες για να επιτρέψουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Στην οποία συντελούν τα στοιχεία της φωλιάς που αναφέραμε παραπάνω, η στοργική φροντίδα, το τρυφερό άγγιγμα, η αγκαλιά και ο θηλασμός.
Ωστόσο, οι περισσότεροι ενήλικες φαίνεται να μην γνωρίζουν αυτές τις ανάγκες των μωρών. Το ίδιο ισχύει και για πολλούς γιατρούς οι οποίοι συχνά δείχνουν να αγνοούν ή να υποτιμούν το πόσο σημαντικές είναι οι εμπειριες που καταγράφουν τα μωρά αυτούς τους πρώτους μήνες. Τόσο οι επαγγελματίες όσο και οι γιατροί πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αν δεν αναταποκρινόμαστε με κάθε τρόπο στις ανάγκες των μωρών, θα βλάψουμε τα αναπτυσσόμενα συστήματά τους -το νευροενδοκρινικό, το ανοσοποιητικό, το νευροδιαβιβαστή, την ανταπόκρισή τους στο στρες- τα οποία θα τα επηρεάσουν για όλη τους τη ζωή.
Τώρα γνωρίζετε επίσης:
Τα μωρά χρειάζονται φροντίδα που μοιάζει με αυτή όταν βρίσκονταν μέσα στη μήτρα για 18 μήνες μετά τη γένησή τους. Αυτό το διάστημα τα μωρά είναι καλό να βρίσκονται σε ένα ήρεμο περιβάλλον που τα φροντίζει και τα παρηγορεί καθώς διάφορα νευροβιολογικά συστήματα ολοκληρώνουν τις λειτουργικότητές τους.
Μετά τους 18 μήνες, η ευαίσθητη ανάπτυξη των παιδιών διαρκεί μέχρι την ηλικία των 3 ετών (οι πρώτες χίλιες ημέρες), αν και ο εγκέφαλος εξακολουθεί να αναπτύσσεται σημαντικά μέχρι την ηλικία των 6 ετών περίπου.
Πράγματα που πρέπει να θυμάστε:
(1) Ένα μωρό εξακολουθεί να μοιάζει με έμβρυο (σε σύγκριση με άλλα ζώα) μέχρι την ηλικία των 18 μηνών, οπότε πρέπει να του προσφέρουμε μια εμπειρία “εξωτερικής μήτρας”. Δηλαδή ηρεμία, παρηγοριά, φυσική παρουσία.
(2) Ένα νήπιο δεν είναι τίποτα άλλο από ένα δυναμικό σύστημα, του οποίου η προσωπικότητα και η υγεία “χτίζονται” από τους γονείς ή τους φροντιστές γενικότερα, “πετραδάκι-πετραδάκι” σύμφωνα με τις εμπειρίες του στα πρώτα χρόνια της ζωής του.
(3) Καλό είναι να μην προκαλούμε δυσφορία και απόγνωση στα νήπια, ειδικά κατά τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής τους, αλλά να καθοδηγούμε τρυφερά και ήρεμα την ανάπτυξή τους.
Η κατανόηση και η σωστή πρώιμη φροντίδα θα εξασφαλίσει την ισορροπημένη ανάπτυξη όλων των συστημάτων του μωρού (νευροβιολογικών και κοινωνικών) και θα έχει σαν αποτέλεσμα την άνθηση μιας μοναδικής προσωπικότητας στο μέλλον.
Απόδοση Έλενα Θάνου, από psycologytoday.com
