Μπορεί η διακόσμηση ενός παιδικού δωματίου να έχει και παιδαγωγική χροιά και να βοηθάει ουσιαστικά στην ανάπτυξη του παιδιού;
ΝΑΙ, φυσικά και μπορεί!
Είναι η πρόταση της Μοντεσοριανής φιλοσοφίας. Μια παιδαγωγική που βοηθάει τα παιδιά να μεγαλώσουν και ν’αναπτύξουν την προσωπικότητά τους, προσφέροντάς τους ένα περιβάλλον το οποίο σέβεται τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες της παιδικής τους ηλικίας.
Η σωστή οργάνωση, όχι μόνο του παιδικού δωματίου, αλλά και όλου του σπιτιού μέσα στην μοντεσοριανή φιλοσοφία, είναι καθοριστικός παράγοντας που:
– βοηθάει την αυτονομία,
– διεγείρει την συγκέντρωση κι
– επιτρέπει στο παιδί να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του.
Ένα μοντεσσοριανό βρεφικό δωμάτιο συνήθως περιέχει:
– Ένα κρεβάτι χαμηλό. Ένα στρώμα στο πάτωμα, ίσως, χωρίς περιοριστικά κάγκελα, όπου το παιδί θα μπορεί να πηγαίνει μόνο του όταν αισθάνεται κουρασμένο. Και να σηκώνεται με ασφάλεια όταν ξυπνά. Με σκεπάσματα, απλά, που να μπορεί εύκολα να στρώσει μόνο του, είναι ότι ακριβώς χρειάζεται ένα μικρό παιδί στο δωμάτιό του. Η μοντεσοριανή Φιλοσοφία στηρίζεται στην αρχή «βοήθησε με να το κάνω μόνος μου”. Το παραδοσιακό κρεβατάκι με τα κάγκελα δεν υιοθετείται απ’την μοντεσοριανή φιλοσοφία γιατί στερεί απ’τα παιδιά την αυτονομία κι αυτενέργεια. Ενώ τα κάγκελα περιορίζουν το οπτικό πεδίο του παιδιού.
– Τα έπιπλα και τα υλικά ιδανικά θα πρέπει να είναι φυσικά, ιδανικά βιολογικά χωρίς χημικές και τοξικές ουσίες. Τα ράφια και τα έπιπλα θα πρέπει να είναι χαμηλά στο ύψος του παιδιού.
– Η περιοχή γύρω απ’το κρεβάτι θα πρέπει να’ναι ασφαλής για ν’αποφευχθούν μικροατυχήματα εάν το παιδί πέσει απ’το στρώμα. Το στρώμα αν και χαμηλό δεν θα χτυπήσει σοβαρά. Σίγουρα, όμως, ένα χαλί (για την κόρη μου χρησιμοποιούσα μια προβιά) και το κρεβάτι τοποθετημένο σε μια γωνιά του τοίχου βοηθάνε στην αυτονομία του. Και ταυτόχρονα τα παιδιά δεν κινδυνεύουν καθόλου.
– Ένας καθρέπτης οριζόντιος συνήθως τοποθετείται στον τοίχο δίπλα στο κρεβάτι έτσι ώστε το μωρό να καθρεπτίζεται καθώς κινείται. Το καθρέφτισμα βοηθάει στον συντονισμό των κινήσεων, στην μάθηση και την γνωριμία με τον εαυτό και στην παρατήρηση.
– Καδράκια με φωτογραφίες διακοσμούν τους τοίχους πάντα στο ύψος του μωρού, γι αν μπορεί να τα βλέπει.
– Το δωμάτιο θα πρέπει να είναι ασφαλές στο να κινηθεί το παιδί σε όλον τον χώρο ελευθέρα, χωρίς περιορισμούς. Στερεώστε σωστά την πόρτα του δωματίου έτσι ώστε να μένει πάντα ανοιχτή. Έτσι, το μωρό κινείται ελεύθερα σε όλους τους χώρους του σπιτιού.
– Κάτι εύθραυστο. Το παιδί μαθαίνει να παρατηρεί και να φροντίζει ευαίσθητα αντικείμενα, όταν υπάρχει κάτι εύθραυστο, κάτι πολύτιμο, μέσα στο δωμάτιό του. Φυλαγμένο, ίσως, σε ένα μικρό κουτί, τοποθετημένο σε σημείο που υποδηλώνει την προσοχή που δίνουμε σε αυτό. Μαζί, αργά, σε μια τελετή, θα δημιουργήσουμε την εμπειρία του ότι παίρνω το κουτί. Το ανοίγω προσεκτικά, κάθομαι, παρατηρώ, φροντίζω κάτι ευαίσθητο. Κι αν θέλει να το φάει ή να το πετάξει, το μαζεύουμε προσεκτικά, εξηγώντας πως:
– Τώρα αυτό πάει στη θέση του, θα σου το δείξω πάλι όταν θα είσαι έτοιμος…
Το δωμάτιο θα ήταν καλό να είναι τακτοποιημένο, κάθε πράγμα να έχει την θέση του.
Τα παιδιά για να αναπτυχθούν σωστά σύμφωνα με την μοντεσοριανή φιλοσοφία έχουν ανάγκη από τάξη και σταθερότητα. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να φτιάξετε τα πάντα σε μια μέρα, αλλά σιγά-σιγά. Και φυσικά να διαλέξετε τα στοιχεία που σας βολεύουν περισσότερο.
Παπαδοπούλου Μαρία, νηπιαγωγός
