Σε όλο τον δυτικό κόσμο, πριν από το 1700 και στο μεγαλύτερο μέρος του 19ου αιώνα, ο κανόνας ήταν το μωρό ή το παιδί να κοιμάται μαζί με τους γονείς του, τα αδέλφια του κι αρκετά άλλα μέλη της οικογένειας. Σήμερα σε πολλές κουλτούρες συνεχίζεται αυτή η πρακτική, όπου τα μωρά, τουλάχιστον για ένα, δύο ή τρία χρόνια, περνούν μαζί με τη μητέρα τους τις περισσότερες ώρες της μέρας και της νύχτας. Σε αυτούς τους πολιτισμούς αυτό θεωρείται το καλύτερο, ενώ η δυτική πρακτική αποχωρισμού του βρέφους από τη μητέρα θεωρείται διαστροφή.
Όμως, αυτό που συνηθίζεται σε έναν πολιτισμό, ίσως, δεν συναντάται σε κάποιον άλλον.
Για αυτό μιλάμε για κοινωνικές ή πολιτιστικές συνήθειες (ενώ αντίθετα, για φυσιολογικές, οργανικές ή βιολογικές ανάγκες). Για παράδειγμα στην Ιαπωνία, το κανονικό είναι η μαμά και το μωρό να κοιμούνται στο ίδιο στρώμα για πολλά χρόνια. Έχει, άραγε, αυτό σχέση με το γεγονός ότι παγκοσμίως η Ιαπωνία έχει τα χαμηλότερα βεβαιωμένα ποσοστά “συνδρόμου ΣΑΒΘ“… δηλαδή να ξυπνήσει ο γονιός το πρωί και να βρει το μωρό νεκρό;
Από την άλλη, είναι τυχαίο που την πρακτική “κοιμάμαι στο ίδιο στρώμα με το μωρό μου” την συνιστούν μεταξύ άλλων:
– το τμήμα Μητρικού Θηλασμού της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας,
– ο Διεθνής Σύνδεσμος Θηλασμού,
– η Ιατρική Ακαδημία για τον μητρικό Θηλασμό,
– η Unicef και
– ο ΠΟΥ,
παρέχοντας παράλληλα και τις πλέον ενημερωμένες επιστημονικές τεκμηριώσεις για τους λόγους τους οποίους αυτή η πρακτική είναι η καλύτερη για την υγεία και την ασφάλεια του μωρού;
Πολλοί κατακρίνουν τους γονείς που κοιμούνται στο ίδιο στρώμα με το μωρό τους, δίνοντας δεκάδες λόγους για τους οποίους αυτή η πρακτική μπορεί να είναι βλαβερή για το μωρό. Όμως, η πρακτική “κοιμάμαι με το μωρό στο ίδιο κρεβάτι ή στρώμα” από μόνη της δεν είναι ούτε επικίνδυνη ούτε ακίνδυνη… όπως το ίδιο ισχύει για οποιαδήποτε ανθρώπινη πρακτική (π.χ κάνω ποδήλατο, τρώω, σκαρφαλώνω κ.λ.π), αν δεν διευκρινιστούν οι συνθήκες της κάθε δραστηριότητας. Το να κοιμάται ο γονιός μαζί με το βρέφος δέκα ημερών στον καναπέ, ναι, είναι επικίνδυνο, γιατί το μωρό μπορεί να παγιδευτεί ανάμεσα σε εκείνον και στην πλάτη του καναπέ… αλλά αυτό το λέει η κοινή λογική, όχι απαραίτητα οι ειδικοί…
Αν ένα παιδί αγχώνεται πολύ, αν δεν του επιτρέπεται να κοιμάται με τους γονείς του και κοιμάται μόνο του, μάλλον το έχει ανάγκη.
Αν ένα παιδί επισκέπτεται το κρεβάτι των γονιών του, αλλά μετά είναι εξίσου ευχαριστημένο να το μεταφέρουμε στο δωμάτιό του, ίσως, απλώς, έχει τη συνήθεια να πηγαίνει στο δωμάτιο των γονιών του.
Από μια άλλη οπτική, ήδη σε ένα τυπικό περιβάλλον αστικού σπιτιού “δυτικού τύπου” ένα παιδί πρέπει να επιβιώσει μέσα σ’ένα σύνθετο πλαίσιο κανόνων, καταναγκασμών κι απαγορεύσεων:
– Όχι στη κουζίνα, καίει.
– Όχι έξω, κάνει κρύο κι είναι χαμηλά τα κάγκελα.
– Όχι στο γραφείο με τα χαρτιά της δουλειάς.
– Όχι αυτό, σπάει.
– Όχι εκείνο, κόβει.
– Όχι εκεί, είναι πρίζα
κι ήδη ένα σύγχρονο παιδί αυτής της κοινωνίας ζει σε μια περιορισμένη ζωή:
– Δεν βγαίνει αρκετά έξω,
– δεν κινείται αρκετά,
– δεν συναναστρέφεται αρκετά με άλλα πρόσωπα ή ζώα
γιατί να θέσουμε επιπλέον περιορισμούς και στις συναισθηματικές ανάγκες και επιθυμίες του;
Κατερίνα Χρυσανθοπούλου “Τα μωρά είναι άνθρωποι της νύχτας“
