Όλοι οι γονείς ονειρεύονται ένα παιδί με άψογες επιδόσεις και επιτυχίες. Ωστόσο η τελειομανία δεν είναι (πάντα) προσόν. Αντίθετα μπορεί να αποτελεί για το παιδί ένα αληθινό μαρτύριο!
Για πολλούς γονείς η τελειομανία αποτελεί ένα θετικό χαρακτηριστικό, μια που ένα παιδί με τάσεις τελειομανίας θα ακολουθήσει με ευλάβεια το πρόγραμμα που θα του θέσουν οι άλλοι, αλλά και όταν μεγαλώσει θα είναι πάντα επιμελές και άψογο με τις επιδόσεις του. Από την άλλη πλευρά όμως, οι γονείς που μεγαλώνουν ένα τελειομανές παιδί έχουν να αντιμετωπίσουν διαφορετικού τύπου δυσκολίες, μια που το παιδί αυτό ανησυχεί τόσο πολύ για τις επιδόσεις του που ασκεί τρομερή πίεση στον εαυτό του προκειμένου να έχει πάντα επιτυχίες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάποιες φορές όταν δεν καταφέρνει να πετύχει το τέλειο να «καταρρέει» συναισθηματικά.
Αυτό που πρέπει να μάθουν οι γονείς σε ένα τελειομανές παιδί, είναι πως να χειρίζεται τα λάθη του, αλλά και να το βοηθήσουν να αναπτύξει τις απαραίτητες δεξιότητες που θα το βοηθήσουν να αντιμετωπίσει σωστά τις αποτυχίες της ζωής. Οι ψυχολόγοι Jill Adelsonκαι Hope Wilson. στο βιβλίο τους Letting Go of Perfect: Overcoming Perfectionism in Kids μας δίνουν συμβουλές για να βοηθήσουμε το τελειομανές μας παιδί.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του τελειομανούς παιδιού
- Σπάνια εμπιστεύεται δουλειά σε άλλους.
- Δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις.
- Θέλει πάντα να έχει τον έλεγχο.
- Ανταγωνίζεται έντονα.
- Ασχολείται με τις λεπτομέρειες.
- Ποτέ δεν δείχνει ικανοποιημένο με αυτό που κάνει.
- Συνεχώς απασχολεί τον εαυτό του με κάτι.
- Ασκεί συχνά κριτική στους άλλους.
- Αρνείται να δεχτεί κριτική για τον εαυτό του.
- Εστιάζει την προσοχή του στα αρνητικά παρά στα θετικά σχόλια.
- Ελέγχει τη δουλειά των άλλων.
- Αποκαλεί τον εαυτό του χαζό ή ηλίθιο όταν δεν κάνει κάτι τέλεια.
- Χρονοτριβεί.
Πώς νιώθει το τελειομανές παιδί
- Όταν κάνει λάθη ντρέπεται πολύ.
- Θυμώνει με τον εαυτό του και νιώθει άσχημα όταν δέχεται κριτική.
- Αγχώνεται όταν πρέπει να πει τη γνώμη του.
- Είναι πάντα ιδιαίτερα ανήσυχος για τις λεπτομέρειες.
- Φοβάται σχεδόν πάντα μήπως και δεν μπορέσει να αντεπεξέλθει σε μία κατάσταση και μήπως απορριφθεί από τους άλλους.
Πώς θα βοηθήσουμε το τελειομανές παιδί
Τα παιδιά της νηπιακής κυρίως ηλικίας νομίζουν ότι πρέπει να τα κάνουν όλα τέλεια. Βοηθήστε το δικό σας να καταλάβει πως τα λάθη είναι ανθρώπινα και επομένως μέρος της ζωής μας.
- Βοηθήστε το παιδί να προσπαθεί για το καλύτερο… και όχι για το τέλειο.
- Αναγνωρίστε ποιες είναι οι πηγές που κάνουν το παιδί να θέλει την τελειομανία: Ίσως του λέτε ότι οι βαθμοί για σας δεν είναι το παν, αλλά όταν σας βλέπει να κάνετε σημαία τις διακρίσεις του, του δημιουργείτε ασυναίσθητα πίεση να φέρνει πάντα αυτό το αποτέλεσμα.
- Δείξτε του πώς να υψώνει το ανάστημά του κυρίως ενάντια στους ανθρώπους που το θέλουν τέλειο και πώς να δοκιμάζει νέα πράγματα χωρίς να φοβάται το ρίσκο.
- Δείξτε του πώς να απολαμβάνει το ταξίδι της μάθησης και όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα Δείξτε του έμπρακτα ότι έχει δικαίωμα στο λάθος.
- Δώστε του βοήθεια όταν τη ζητάει αλλά αφήστε το να κάνει λάθη παρουσιάζοντας το δικό του έργο και αποτέλεσμα στο σχολείο.
- Μην το παρακάνετε με την καθημερινή επιβράβευση: Όταν οι γονείς εστιάζουν πάρα πολύ στην επιβράβευση και στον έπαινο το παιδί παίρνει το μήνυμα ότι αυτά που κάνει είναι πιο σημαντικά από αυτό που είναι.
- Δείτε πώς συμπεριφέρεστε εσείς και λειτουργήστε ως θετικό παράδειγμα. Μήπως έχετε και εσείς χαρακτηριστικά τελειομανίας; Πολλά τελειομανή παιδιά έχουν τουλάχιστον ένα γονιό τελειομανή.
- Δείξτε του την αγάπη σας: Να θυμάστε πως τα παιδιά έχουν ανάγκη να δουν από εσάς ότι η αγάπη σας δεν είναι ένα είδος συμβολαίου που δίνεται υπό όρους και κρίνεται με βάση τις επιδόσεις τους. Εκτιμήστε και άλλες πλευρές του χαρακτήρα τους και δείξτε στα παιδιά πόσο περήφανους σας κάνουν με πράγματα που δεν αξιολογούνται με βαθμούς και διακρίσεις όπως για παράδειγμα όταν προσφέρουν την βοήθειά τους σε άλλους ανθρώπους.
- Μην το συγκρίνετε με άλλα παιδιά: Είναι φυσικό να θέλετε να ξέρετε πώς τα πάει το παιδί σας σε σχέση με τους συμμαθητές του ή ακόμη και συγκριτικά με τα αδέρφια του -συγκρίσεις άλλωστε μπορεί να κάνατε από τη μέρα που γεννήθηκε. Προσπαθήστε όμως να μην το συζητάτε μπροστά του. Με το να το συγκρίνετε τροφοδοτείτε την επιθυμία του να τα κάνει όλα τέλεια.
- Έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες: Αν το παιδί σας θεωρεί ότι πρέπει με το που θα ασχοληθεί με ένα άθλημα να διαπρέψει σε αυτό ή ότι επιβάλλεται να καταλάβει αμέσως μια καινούρια μαθηματική έννοια, οδηγείται… με μαθηματική ακρίβεια στην απογοήτευση. Χρησιμοποιήστε παραδείγματα από το περιβάλλον σας για να του δείξετε πως ακόμη και άνθρωποι που εκτιμάει δεν ήταν ανέκαθεν τόσο καλοί σε κάτι όσο είναι τώρα.
- Μιλήστε του για τις δικές σας ατέλειες: Μιλήστε του για τις δικές σας γκάφες, όταν δηλαδή ρίχνετε κατά λάθος το χυμό ή ξεχνάτε να γράψετε κάτι στη λίστα με τα ψώνια κ.ά. Είναι χρήσιμο για τα παιδιά να βλέπουν ότι όλοι κάνουν λάθη. Και επειδή παρατηρούν και καταγράφουν αντιδράσεις, χειριστείτε τα λάθη σας σωστά… Αντί να εκνευριστείτε για κάτι που πήγε στραβά, περάστε το μήνυμα ότι μέσα από τα λάθη μαθαίνουμε. Δείξτε τι θα μπορούσατε να κάνετε διαφορετικά την επόμενη φορά. Αργά ή γρήγορα το παιδί θα αντιγράψει την αντίδρασή σας και δεν θα εκνευρίζεται ούτε θα χάνει την ψυχραιμία του επειδή κάτι δεν έγινε όπως το σχεδίαζε.
- Μάθετε του ότι η τελειότητα βρίσκεται στα απλά πράγματα. Το ανθρωπίνως τέλειο είναι αυτό που σε κάνει να χαίρεσαι για την ύπαρξή του. Το χαμόγελο που σε κάνει να χαμογελάς, ένα ερέθισμα που σε κάνει να ξανασκεφθείς αυτά που θεωρούσες δεδομένα, οτιδήποτε κάνει ο άνθρωπος που σου προξενεί το σχόλιο «τέλειο!».
