Έκφραση συναισθημάτων και συναισθηματική στήριξη.
Από τις βασικότερες ανάγκες πουπροκύπτουν για τα παιδιά -αλλά και για τους ενήλικες- μετά από ένα στρεσογόνο γεγονός, όπως η πυρκαγιά, είναι η ανάγκη να μιλήσουν για αυτό σε ένα περιβάλλον ασφάλειας και αποδοχής. Είναι σημαντικό να υπάρξει κάποιος ενήλικας που θα ακούσει τη διήγηση της εμπειρίας τους,τον τρόπο με τον οποίο βίωσαν και βιώνουν το γεγονός, αλλά και θα κατανοήσει τα συναισθήματά τους.
Έμφαση στην ικανότητα των παιδιών “να τα καταφέρνουν στα δύσκολα”.
Θυμίστε στα παιδιά σας τους τρόπους, με τους οποίους κατάφεραν να αντεπεξέλθουν σε άλλες δύσκολες καταστάσεις που ένιωσαν φόβο, άγχος, κλπ. Μιλήστε τους για άλλες περιπτώσεις που μετά από μια μεγάλη πυρκαγιά οι άνθρωποι κατάφεραν σταδιακά να επανέλθουν στους αρχικούς τους ρυθμούς, για τις φθορές που αποκαταστάθηκαν και τις ενέργειες σε καμένες περιοχές.
Ανάπτυξη και διατήρηση των σχέσεων των παιδιών με συνομηλίκους τους.
Τα παιδιά που λαμβάνουν συναισθηματική υποστήριξη από το οικογενειακό/φιλικό περιβάλλον και τους συνομηλίκους τους, μπορούν να αντιμετωπίσουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις αντιξοότητες. Τα παιδιά μεταξύ τους μπορούν να ανακαλύψουν τρόπους να χαλαρώνουν από την ένταση μέσα π.χ., από το παιχνίδι, συζητήσεις, κλπ. Δραστηριότητες, όπως η παρακίνηση των παιδιών να συνεργαστούν σε μικρές ομάδες μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να ενισχύσουν τις υποστηρικτικές σχέσεις με τους συνομηλίκους τους.
Αυτοφροντίδα για όσους φροντίζουν.
Η εμπειρία της πυρκαγιάς, καθώς και οποιαδήποτε άλλη εμπειρία σχετικά με το γεγονός μπορεί να βιώνεται ως ιδιαίτερα στρεσογόνο και για τους ενήλικες. Βασική προϋπόθεση για να είναι σε θέση οι ενήλικες να υποστηρίξουν τη συναισθηματική αποδιοργάνωση και αβεβαιότητα των παιδιών τους είναι να εστιάσουν στις δικές τους ψυχολογικές ανάγκες και διεξόδους.
Αν είστε ανήσυχοι ή αναστατωμένοι, τα παιδιά σας είναι πιο πιθανό να αισθάνονται το ίδιο. Συζητήστε με άλλους ενήλικες: οικογένεια, φίλους, συγγενείς, ειδικούς ψυχικής υγείας. Είναι σημαντικό να μην διαχειρίζεστε τους φόβους ή το άγχος σας μόνοι σας. Η ανταλλαγή συναισθημάτων με άλλους συχνά κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο συνδεδεμένοι και ασφαλείς.
* Προσαρμογή από: National Association of School Psychologists. (2017). Helping children after a wildfire: Tips for parents and teachers [handout]. Bethesda, MD: Author
Ενδεικτική βιβλιογραφία
National Association of School Psychologists. (2017). Helping children after a wildfire: Tips for parents and teachers [handout]. Bethesda, MD: Author
Χατζηχρήστου, Χ. (επιμ.) (2012). Διαχείριση Κρίσεων στη Σχολική Κοινότητα. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Χατζηχρήστου, Χ., Κατή, Α., Γεωργουλέας, Γ., Λυκιτσάκου, Κ., & Υφαντή, Θ. (2012). Ψυχολογική υποστήριξη παιδιών σε καταστάσεις κρίσεων. Με παράρτημα για την οικονομική κρίση. Αθήνα: Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογών Σχολικής Ψυχολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Χατζηχρήστου, Χ., Κατή, Α., Λυκιτσάκου, Κ., Δημητροπούλου, Π., Λαμπροπούλου, Α. & Μπακοπούλου, Α. (2009). Στήριξη των Παιδιών σε Καταστάσεις Κρίσεων: Η περίπτωση της γρίπης H1N1. Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογών Σχολικής Ψυχολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Χατζηχρήστου, Χ., Δημητροπούλου, Π., Κατή, Α., Λυκιτσάκου, Κ., Μπακοπούλου, Α.& Λαμπροπούλου, Α. (2007). Στήριξη των Παιδιών σε Καταστάσεις Κρίσεων. Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογών Σχολικής Ψυχολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αθήνα: Τυπωθήτω.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ
Τμήμα Ψυχολογίας
Χρυσή Χατζηχρήστου, Καθηγήτρια ΣχολικήςΨυχολογίας, Διευθύντρια του Εργαστηρίου Σχολικής Ψυχολογίας
Θεοδώρα Υφαντή, Διδάκτωρ Σχολικής Ψυχολογίας
Παναγιώτης Λιανός, Διδάκτωρ Σχολικής Ψυχολογίας
Κατερίνα Λαμπροπούλου, Διδάκτωρ Σχολικής Ψυχολογίας
Βασιλική Στασινού, Υποψ. Δρ. Σχολικής Ψυχολογίας
Γιώργος Γεωργουλέας, Υποψ. Δρ. Σχολικής Ψυχολογίας
Δανάη Αθανασίου, Υποψ. Δρ. Σχολικής Ψυχολογίας
Διαμάντω Φραγκιαδάκη, Υποψ. Δρ. Σχολικής Ψυχολογίας
