Μερικά παιδιά μπορούν να σας πουν γιατί είναι φοβισμένα ή στενοχωρημένα. Για πολλά, ωστόσο, η ερώτηση “Γιατί;” μόνο χειροτερεύει το πρόβλημά τους. Πέρα από το αρχικό τους άγχος, πρέπει τώρα να αναλύσουν και την αιτία και να βρουν μια λογική εξήγηση. Πολύ σχυνά τα παιδιά δεν ξέρουν γιατί αισθάνονται όπως αισθάνονται. Άλλες φορές πάλι διστάζουν να το πουν, γιατί φοβούνται ότι στα μάτια ενός ενήλικα η αιτία τους δεν θα φανεί σημαντική. (Γι’ αυτό κλαις;).
Είναι πολύ πιο βοηθητικό για έναν λυπημένο νεαρό να ακούσει “Καταλαβαίνω ότι κάτι σε στεναχωρεί, από το να υποβληθεί σε μια ανάκριση τύπου “Τι συνέβη;” ή “Γιατί αισθάνεσαι έτσι;”. Είναι πιο εύκολο να μιλήσεις σ’ έναν ενήλικα που αποδέχεται αυτό που αισθάνεται, απ’ ό,τι σ’ έναν που σε πιέζει να δώσεις εξηγήσεις.
Τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη να συμφωνήσουμε με τα συναισθήματά τους. Έχουν ανάγκη να τα αναγνωρίσουμε. Η δήλωση “έχεις απόλυτο δίκιο” μπορεί να δημιουργεί μια στιγμιαία ικανοποίηση, αλλά μπορεί επίσης να αποτρέψει ένα παιδί από το να κάνει τις δικές του σκέψεις και να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα.
Παράδειγμα
ΠΑΙΔΙ: Η δασκάλα λέει ότι ακυρώνει το θεατρικό της τάξης μας. Είναι κακιά!
ΓΟΝΙΟΣ: Ύστερα απ’ όλες αυτές τις πρόβες; Συμφωνώ μαζί σου. Πρέπει να είναι κακιά για να κάνει κάτι τέτοιο.
Τέλος της συζήτησης.
Παρατηρήστε πόσο πιο εύκολο είναι για ένα παιδί να σκεφτεί εποικοδομητικά όταν τα συναισθήματά του γίνονται αποδεκτά:
ΠΑΙΔΙ: Η δασκάλα λέει ότι ακυρώνει το θεατρικό της τάξης μας. Είναι κακιά!
ΓΟΝΙΟΣ: Θα πρέπει να απογοητεύτηκες πολύ. Ανυπομονούσες για την παράσταση.
ΠΑΙΔΙ: Ναι. Μόνο και μόνο επειδή μερικά παιδιά χαζολογούν στις πρόβες. Είναι δικό τους λάθος.
ΓΟΝΙΟΣ: (Ακούει σιωπηλά)
ΠΑΙΔΙ: Είναι επίσης θυμωμένη γιατί κανείς δεν ξέρει τα λόγια του.
ΓΟΝΙΟΣ: Μάλιστα
ΠΑΙΔΙ: Είπε ότι αν βελτιωθούμε μπορεί να μας δώσει άλλη μια ευκαιρία… Καλύτερα να μελετήσω ξανά τα λόγια μου. Θα μου κρατάς τις ατάκες απόψε;
Συμπέρασμα: Αυτό που θα ωφελούσε τους ανθρώπους όλων των ηλικιών σε μια στιγμή δυσφορίας δεν είναι η συμφωνία ή η διαφωνία μαζί τους. Χρειάζονται απλώς κάποιον να αναγνωρίσει αυτό που αισθάνονται.
Το πρόβλημα με το να λέτε “Καταλαβαίνω πως νιώθεις” είναι ότι μερικά παιδιά απλώς δεν θα σας πιστέψουν. Θα απαντήσουν: “Όχι δεν καταλαβαίνεις”. Αλλά αν μπείτε στον κόπο να γίνεται συγκεκριμένοι (“Η πρώτη μέρα στο σχολείο μπορεί να είναι τρομακτική – τόσα πολλά πράγματα να συνηθίσει κανείς”), τότε το παιδί ξέρει ότι πραγματικά το καταλαβαίνετε.
Από το βιβλίο “Πως να μιλάτε στα παιδιά ώστε να σας ακούν & πώς να τα ακούτε όταν σας μιλούν”.
