Κάθε φορά που ένας γονέας προσπαθεί να επιλέξει μια αθλητική δραστηριότητα για το παιδί του, αυτό που πραγματικά επιθυμεί είναι να κάνει τη σωστή επιλογή για το ίδιο το παιδί. Εκτός από την προτίμηση του παιδιού, υπάρχουν και ορισμένοι πρακτικοί παράγοντες που επηρεάζουν την τελική επιλογή όπως ο διαθέσιμος χρόνος του γονέα, το κόστος, η ώρα και η μέρα της δραστηριότητας, η απόσταση από το σπίτι. Με ποιον τρόπο επιλέγουμε, λοιπόν, το κατάλληλο άθλημα για το παιδί μας ή την κατάλληλη δραστηριότητα για αυτό; Μια επιλογή για να είναι “σωστή” οφείλει να είναι “κατάλληλη”. Ένας παράγοντας, καθοριστικής σημασίας, που δύναται να ορίσει την καταλληλότητα ενός αθλήματος είναι η ηλικία του παιδιού. Συγκεκριμένα, για τα αθλήματα απαραίτητο είναι το παιδί να έχει γίνει τουλάχιστον 2 ετών.
Μωράκια εν δράσει
Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, αρκετοί νέοι γονείς επιλέγουν να συμμετέχουν τα παιδιά τους σε αθλητικές δραστηριότητες για βρέφη όπως το baby swimming ή η baby yoga. Είναι γεγονός ότι ιδανικά μετά τους πρώτους 6 μήνες το βρέφος μπορεί να συμμετέχει σε αυτές τις δραστηριότητες οι οποίες δεν αντιμετωπίζονται ως “άθλημα” εφόσον οι συμμετέχοντες εξαρτώνται από τον ενήλικα που τα συνοδεύει και δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν και να ακολουθήσουν τις οδηγίες του προπονητή.
Η άθληση δρα ευεργετικά στη σωματική διάπλαση και την υγιή ανάπτυξη του παιδιού. Επίσης, συνεισφέρει σημαντικά και στην ουσιαστική επαφή παιδιού – γονέα. Ως εκ τούτου προτείνεται ιδιαίτερα και για την κοινωνικοσυναισθηματική του ενδυνάμωση, δηλαδή την βελτίωση της αυτογνωσίας, του αυτοελέγχου, τη διαχείριση των συναισθημάτων και κοινωνικών του δεξιοτήτων μέσα από την επαφή με τους άλλους.
Από 2 έως 5 ετών
Για αυτές τις ηλικίες προτείνονται το κολύμπι, η yoga και ο χορός. Οι εν λόγω αθλητικές δραστηριότητες ανταποκρίνονται στη σωματική διάπλαση των παιδιών, τα οποία αναπτύσσονται σύμφωνα με τις καμπύλες ανάπτυξης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Σε αυτή την περίοδο της ζωής τους, τα παιδιά προτείνεται να συμμετέχουν σε δραστηριότητες με παιγνιώδη χαρακτήρα χωρίς να ακολουθούν αυστηρούς κανόνες.
Είναι πολύ σημαντικό ο αθλητισμός να παραμείνει μια ευχάριστη εμπειρία ιδιαίτερα για την αξία που κατέχει καθ΄ όλη τη διάρκεια ζωής ενός ανθρώπου.
Επομένως, μέχρι την ηλικία των 5 ετών τα παιδιά δεν μπορούν να συμμορφωθούν απόλυτα σε κανόνες, να ακολουθήσουν οδηγίες, να ανταποκριθούν αποτελεσματικά σε εντολές. Και αυτό οφείλουμε να το σεβαστούμε διότι σε αντίθετη περίπτωση μπορεί ο αθλητισμός να δημιουργήσει “τραύμα” και να τραυματίσει όχι τόσο το σώμα όσο την αυτοαντίληψη του παιδιού.
Ένα σύνηθες λάθος που κάνουν αρκετοί γονείς είναι ότι επιθυμούν να συμμετέχει το παιδί τους σε μια αθλητική δραστηριότητα ώστε να μάθει να πειθαρχεί από μικρή ηλικία. Αν και ο αθλητισμός και η πειθαρχία συσχετίζονται, η ηλικία συνεχίζει να δρα καθοριστικά.
Μέχρι τα 5 έτη η αθλητική δραστηριότητα θα πρέπει να έχει ψυχαγωγικό χαρακτήρα και να μην επιβάλλουμε κάποιο ωράριο ή πρόγραμμα άθλησης.
Έως τα 5 χρόνια, η άθληση δεν δύναται να αποτελέσει υποχρέωση ενός παιδιού. Σε καθημερινή βάση το κυνηγητό, το κουτσό, το περπάτημα και το ποδήλατο ή και το φρίσμπυ μπορούν να ωφελήσουν την ανάπτυξή του.
Από 6 έως και 10 ετών
Για τα παιδιά αυτής της ηλικίας προτείνεται να επιλέγονται αθλήματα που συνεισφέρουν στον οπτικοκινητικό συντονισμό, την ισορροπία και στην ικανότητα λήψης αποφάσεων. Το ποδήλατο, οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα που περιλαμβάνει μπάλα, τένις, πινγκ – πονγκ, πατίνια, χορός, ενόργανη γυμναστική και skating είναι κατάλληλες επιλογές για το συγκεκριμένο στάδιο ανάπτυξης. Η ανάπτυξη των βασικών δεξιοτήτων είναι σημαντικότερη από τη συμμετοχή σε οποιοδήποτε ανταγωνιστικό και οργανωμένο άθλημα που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία του παιδιού.
Οι πολεμικές τέχνες όπως το καράτε και τάε κβον ντο προτείνονται μετά την ηλικία των 7- 8 ετών, διότι περιλαμβάνουν εκπαίδευση δύναμης και εστιάζουν στην σωστή τεχνική και την κίνηση.
Από 10 έως 12 ετών
Προτείνονται πλέον και τα πιο περίπλοκα αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ. Αν και κατά την εφηβεία, η ανάπτυξη των παιδιών και οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν την ισορροπία του παιδιού, η καλή όραση που έχουν πλέον σε συνδυασμό με την ικανότητα να κατανοούν και να θυμούνται τους κανόνες του αθλήματος, τους επιτρέπουν να συμμετέχουν επιτυχώς στα εν λόγω αθλήματα.
Στην εφηβεία
Τα αθλήματα μετά το πέρας της ηλικίας των 12 ετών επιλέγονται ελεύθερα από το ίδιο το παιδί σε συνεννόηση με τον γονέα. Πλέον το παιδί μπορεί να συμμετέχει σε ένα άθλημα οργανωμένα και συστηματικά. Σημαντικό είναι ότι η άρση βαρών ως άθλημα είναι προτιμότερο να γίνεται μετά την ενηλικίωση ενώ η πυγμαχία και η πάλη είναι σημαντικό να επιλέγονται μετά το πέρας του 15ου έτους.
Σε κάθε περίπτωση, ο ρυθμός ανάπτυξης του παιδιού είναι απαραίτητο να λαμβάνεται υπόψη και η τελική επιλογή να γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη του παιδιάτρου. Απαραίτητο, είναι να επισημανθεί ότι την συμμετοχή στον αθλητισμό δεν την καθορίζει το άθλημα αλλά η ανάγκη για καλή υγεία και ανάπτυξη του παιδιού μας. Δηλαδή, εάν το παιδί μας θέλουμε να συμμετέχει σε ένα άθλημα όπως το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ, δεν σημαίνει ότι οφείλουμε να περιμένουμε να ολοκληρώσει το 12ο έτος της ηλικίας του για να ξεκινήσει να αθλείται, αλλά ότι έως τότε μπορεί να επιλέξει άλλου είδους δραστηριότητες. Οι γονείς οφείλουμε να δίνουμε στο παιδί πολλά ερεθίσματα και να ενθαρρύνουμε κάθε προσπάθειά του.
Από τη Μαρία Βαρσαμά, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του ΑΠΘ, διδάκτορα του ΔΠΘ, εκπαιδευτικό, personal trainer & zumba instructor, Instagram: Maria Varsama
