1. Σέβονται την προσωπικότητα του παιδιού.
Σκοπός μας δεν είναι να κάνουμε το παιδί να υποφέρει, αλλά να μάθει να κάνει καλύτερες επιλογές στο μέλλον. Όταν οι γονείς κατηγορούν, ντροπιάζουν ή πληγώνουν το παιδί για να το τιμωρήσουν, τότε το παιδί επικεντρώνεται στην αυτοπροστασία του. Δεν μαθαίνει κάτι για το μέλλον.
2. Έχουν άμεση σχέση με την κακή συμπεριφορά.
Η συνέπεια θα πρέπει να έχει νόημα για το παιδί και να σχετίζεται άμεσα με την συμπεριφορά του. Έτσι, θα μάθουν τα παιδιά κάτι για το μέλλον. Παράδειγμα: το παιδί σκορπίζει τα κομμάτια του παζλ σ’όλο το δωμάτιο, ενώ του έχουμε ζητήσει να παίξει σε συγκεκριμένο χώρο. Λογική συνέπεια: να χάσει το δικαίωμα να παίξει με το παζλ για την υπόλοιπη μέρα. Αρνείται να κλείσει την τηλεόραση, την ώρα που έχουμε συμφωνήσει. Λογική συνέπεια: χάνει το δικαίωμα να δει τηλεόραση την επόμενη μέρα.
3. Έχουν λογική χρονική διάρκεια ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
4. Γνωστοποιούνται στο παιδί προκαταβολικά.
Μ’ αυτό τον τρόπο το παιδί έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα στην αποδεκτή συμπεριφορά ή τη λογική συνέπεια. Αν το παιδί δεν γνωρίζει από πριν την συνέπεια της απείθειας, τότε ο γονιός θα γίνει ο «κακός».
5. Επαναλαμβάνονται από το παιδί για να εξασφαλίσουμε ότι τις έχει κατανοήσει.
Θέλετε να σιγουρευτείτε ότι το παιδί έχει καταλάβει απόλυτα τι περιμένετε απ’ αυτό; Ποια θα είναι η συνέπεια αν δεν τηρήσει τον κανόνα; Ζητήστε του να το επαναλάβει, αφού του το εξηγήσετε. Για παράδειγμα, πείτε του:
«Μπορείς να επαναλάβεις τον κανόνα που βάλαμε για να κλείσεις την τηλεόραση όταν στο ζητήσω; Θυμάσαι τη συνέπεια που θα υπάρξει αν επιλέξεις να μην το κάνεις;»
Όταν το παιδί σας επαναλάβει αυτό που είπατε, έχετε μια προφορική συμφωνία μαζί του! (Αν το παιδί είναι μικρό, χρησιμοποιείστε πολύ απλή γλώσσα).
Ποια τα οφέλη των αποτελεσματικών λογικών συνεπειών
Έχοντας εμπλέξει το παιδί στη διαδικασία επιλογής, το βοηθάτε να γίνει υπεύθυνο. Ξέρει τον κανόνα, ξέρει τη συνέπεια μη τήρησης του κανόνα και έτσι η απόφαση είναι δική του. Μπορεί να επιλέξει την αποδεκτή συμπεριφορά ή να επιλέξει τη συνέπεια. Εφαρμόζοντας αυτή την τακτική, το παιδί είναι πολύ πιθανό να κάνει τη σωστή επιλογή. Αν όχι, τότε και πάλι θα έχει τη δυνατότητα μιας διδακτικής εμπειρίας. Δεν χρειάζεται να φωνάζετε και να του λέτε «Σου το ‘λεγα!». Αυτό μπορεί μόνο να κλιμακώσει τη μάχη εξουσίας και να γίνετε πάλι ο «κακός». Επίσης, μην παραιτείστε. Πείτε του ήρεμα:
«Βλέπω ότι επέλεξες να στερηθείς τη δυνατότητα να δεις τηλεόραση αύριο. Θα έχεις τη δυνατότητα να προσπαθήσεις ξανά μεθαύριο».
Το να βιώνουν τις συνέπειες είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να κάνουν καλύτερες επιλογές στο μέλλον. Όλοι νιώθουν καλά με τη διαδικασία.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Δ. ΚΥΠΡΑΙΟΥ
MSc, ECP, MBPsS
Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια
Συντονίστρια Σχολών Γονέων
Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας
