Μια από τις πιο συνηθισμένες φράσεις που ακούω από γονείς είναι «δεν θέλω το παιδί μου να αισθάνεται με τον χ τρόπο» (όπου χ μπορείτε να συμπληρώσετε ό,τι θέλετε). Μπορεί να σημαίνει «δεν θέλω το παιδί μου να αισθάνεται παραγκωνισμένο, αποτυχημένο, λυπημένο, ανήσυχο, χωρίς αυτοπεποίθηση, μόνο, θυμωμένο. Εν ολίγοις, κανείς δεν θέλει το παιδί του να νιώθει πόνο.
Ως γονείς, στην πορεία μας προς την αυτογνωσία κατανοούμε ότι ο πόνος και η οδύνη είναι μέρος της ζωής, αλλά όσον αφορά τα παιδιά μας σπεύδουμε να τα προστατέψουμε από κάθε συναισθηματικό πόνο.
Οι περισσότεροι γονείς απλώς θέλουν το παιδί τους να είναι ευτυχισμένο.
Όμως, εγώ θα σας έλεγα ότι ίσως ο στόχος δεν θα πρέπει να είναι η ευτυχία, αλλά κάτι άλλο – η συναισθηματική υγεία. Με την έννοια αυτή θέλω να πω ότι μπορούμε να ζούμε όλα τα συναισθήματά μας χωρίς όμως να έχουμε αντιδραστική συμπεριφορά: με άλλα λόγια, να είμαστε προσαρμοστικοί.
Όταν προσπαθούμε να κατευθύνουμε τα παιδιά μας προς την ευτυχία, κατά κάποιο τρόπο τους λέμε ότι δεν είναι επιτρεπτά άλλα, πιο δύσκολα συναισθήματα. Επίσης, διαταράσσουμε τη φυσική ικανότητα των παιδιών μας να αισθάνονται όλο το φάσμα των ανθρωπίνων συναισθημάτων που περιλαμβάνει αναπόφευκτα και τη θλίψη, τον θυμό, το άγχος, την ανία, τον φόβο, την ανακούφιση και ούτω καθεξής.
Προσπαθώντας όμως να «διορθώσουμε» αυτά τα δύσκολα συναισθήματα των παιδιών μας, τα αποδιοργανώνουμε. Όταν επαγρυπνούμε για προβλήματα πριν καν ακόμα αυτά έρθουν, δεν βοηθάμε τα παιδιά μας να γίνουν δυνατότερα. Οι γονείς ξεχνούν ότι ο δρόμος της ζωής έχει δυσκολίες. Υπάρχουν συνεχώς πέτρες και εμπόδια, αλλά έτσι όλοι μας μεγαλώνουμε, ωριμάζουμε και γινόμαστε σοφότεροι.
Τα παιδιά μας πρέπει να αγωνίζονται και να βιώνουν τα συναισθήματά τους προκειμένου να μάθουν να γίνονται πιο προσαρμοστικά. Ο αγώνας είναι απαραίτητος και σημαντικός.
Η προσαρμοστικότητα είναι κάτι που μπορεί να διδαχτεί και να μαθευτεί. Οδηγεί στον τρόπο που οι ενήλικες αντιλαμβάνονται τον αγώνα.
Παρακάτω περιγράφονται τα 9 βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να γίνουν τα παιδιά σας πιο προσαρμοστικά:
1. Αποδεχτείτε και αφήστε περιθώρια σε όλα τα συναισθήματα του παιδιού σας.
Αυτό πρέπει να το κάνετε ακόμα κι όταν θυμώνει μαζί σας. Είναι ο τρόπος που τα παιδιά εξελίσσονται φυσικά μέσα από τα συναισθήματα. Αυτό θα τα βοηθήσει να αναπτύξουν μια πιο υγιή ικανότητα να αντιμετωπίσουν τα δύσκολα συναισθήματα.
Μην χρυσώνετε το χάπι, μην αγνοείτε τα συναισθήματα του παιδιού σας ή τα κρύβετε με διάφορους περισπασμούς. Αφήστε το παιδί σας να νιώθει ακόμα και δυσάρεστα, χωρίς να πρέπει εσείς να διορθώσετε ή να αλλάξετε οτιδήποτε. Μπορείτε να του πείτε «σας ακούω», «αυτό είναι πολύ άσχημο» ή «τι κρίμα».
2. Περάστε δύο μηνύματα ταυτόχρονα.
Τι εννοώ με αυτό; Εννοώ να αποδεχτείτε ταυτόχρονα ό,τι αισθάνεται το παιδί σας και να θέσετε όρια γύρω από διάφορες συμπεριφορές.
Αυτό θα κάνει τα παιδιά να νιώθουν ότι τα ακούτε, αλλά επίσης να γνωρίζουν ότι πρέπει να είναι υπόλογα για τη συμπεριφορά τους. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να τρέχουν ουρλιάζοντας και πετώντας πράγματα τριγύρω.
Αν το παιδί σας είναι εκτός εαυτού και φωνάζει, μπορείτε να του πείτε: «Αυτό που σου συμβαίνει είναι πολύ άσχημο. Είναι σκληρό να μην γίνονται τα πράγματα όπως τα έχεις σχεδιάσει, αλλά οι φωνές ποτέ δεν έχουν αποτέλεσμα κι αν συνεχίσεις να φωνάζεις θα πας στο δωμάτιό σου». Αυτό θα επιτρέψει στο παιδί σας να αισθάνεται ότι το ακούτε, αλλά να έχει κι επίγνωση των ορίων του.
3. Ζητήστε από το παιδί σας να λύσει μόνο του τα δικά του προβλήματα.
Μπορείτε να το υποστηρίζετε ενεργά σε οποιοδήποτε πρόβλημα ή σύγκρουση, αλλά μην παρεμβαίνετε σαν τον ήρωα που θα λύσει τα πάντα. Αφήστε το παιδί σας να αισθάνεται ικανό και στο τέλος να αντιμετωπίσει τα δικά του προβλήματα.
4. Κατανοήστε τη διαφορά μεταξύ ασφαλούς και μη ασφαλούς αγώνα.
Αν ο αγώνας του παιδιού σας αφορά ζητήματα γύρω από τα μαθήματά του, κάποια εργασία ή μια σύγκρουση με τα αδέλφια του, μην παρέμβετε. Ωστόσο, αν πρόκειται για «μη ασφαλή αγώνα» ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει σχολικό εκφοβισμό, μαθησιακές δυσκολίες ή αλκοόλ έχετε το πράσινο φως για να παρέμβετε ως γονέας.
