Θα μου φέρεις τα παπούτσια μου; Θα βρεις τις μπογιές μου; Θα φτιάξεις τη τσάντα μου; Θα κάνεις τα καθήκοντά μου; Θα πεις στη δασκάλα ότι ήμουν άρρωστος και δε μπόρεσα να διαβάσω;”.
Αρκετά συχνά τα παιδιά ζητούν από τους γονείς να τα εξυπηρετούν. Για τα παιδιά αυτό είναι κάτι το φυσιολογικό δεδομένου ότι εμπιστεύονται τους γονείς και έχουν ανάγκη την προσοχή και τη συνεισφορά τους! Τι γίνεται όμως όταν οι γονείς το παρακάνουν και καταλήγουν να γίνονται υπηρέτες των μικρών αφεντικών τους; Τι ακριβώς διδάσκεται και αντιλαμβάνεται το παιδί για τον εαυτό του όταν οι γονείς κάνουν τα πάντα για αυτά; Μπορεί να βρεθεί το παιδί στη λανθασμένη κατάσταση της μαθημένης αβοηθησίας;
Τι είναι η μαθημένη αβοηθησία ή μαθημένη ανικανότητα
Η μαθημένη αβοηθησία ή ανικανότητα, είναι η κατάσταση ενός ανθρώπου που έχει μάθει να συμπεριφέρεται αβοήθητα, αδυνατεί να ανταποκριθεί ακόμα και αν υπάρχουν ευκαιρίες για να βοηθήσει τον εαυτό του. Σχετίζεται άμεσα με την πεποίθηση “δεν είμαι ικανός να κάνω κάτι” γιατί δεν είμαι αρκετά καλός, αρκετά έξυπνος, αρκετά ταλαντούχος. Η πεποίθηση δεν είμαι ικανός να …., έχει αποδειχθεί στον εαυτό μας και έχει ενισχυθεί από κάποια εμπειρία στη διάρκεια της ζωής μας, ανεξάρτητα από το πόσο μικρή ή μεγάλη διάρκεια είχε. Συνοψίζοντας σε μια πρόταση θα λέγαμε πως η μαθημένη αβοηθησία ή ανικανότητα, είναι η συμπεριφορά που καθοδηγείται από την πεποίθηση “δεν μπορώ”.
Πώς καλλιεργείται όμως αυτό το συναίσθημα στα παιδιά
Όταν οι γονείς καλλιεργούν τη μαθημένη αβοηθησία. Όλοι οι γονείς θέλουν να έχουν παιδιά ανεξάρτητα που να πιστεύουν στον εαυτό τους και στις ικανότητές τους, και να μπορούν να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Ωστόσο, πολλοί γονείς ανατρέπουν τις πραγματικές τους προθέσεις ακόμα και ασυνείδητα, και ενισχύουν τα συναισθήματα αβοηθησίας και ανικανότητας των παιδιών.
Αρκετά συχνά, οι ρυθμοί των γονιών είναι ασταμάτητοι και κινούνται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει αρκετός χρόνος να σκεφτούν τι είναι αυτό που κάνουν και γιατί το κάνουν. Μεγάλο μέρος της ζωής τους φαίνεται να έχει μπει στον αυτόματο πιλότο τρέχοντας από τη δουλειά στο σχολείο και από το σχολείο στο σπίτι, από το σπίτι σε δραστηριότητες αναλαμβάνοντας ευθύνες, ευθύνες, ευθύνες! Ως αποτέλεσμα, οι γονείς αποκτούν τη συνήθεια να κάνουν τα ίδια πράγματα χωρίς να σκέφτονται τι μπορούν και πρέπει να κάνουν τα παιδιά.
Σκεφτείτε για λίγο τον τρόπο που επικοινωνείτε με τα παιδιά σας. Χρησιμοποιείτε λέξεις και φράσεις που χτίζουν την αυτονομία και την ανεξαρτησία, ή μήπως ακόμα και άθελά σας η επικοινωνία και η συμπεριφορά σας διδάσκει στα παιδιά το αντίθετο; Πόσο συχνά λέτε στα παιδιά “Άσε, θα στο φέρω εγώ, θα το κάνω εγώ για σένα, θα το χειριστώ εγώ, θα έρθει κόσμος και μάζεψα τα πράγματά σου, αυτό είναι πολύ δύσκολο για σένα;” Κάθε φορά που ένας ενήλικας κάνει για το παιδί πράγματα που μπορεί να κάνει από μόνο του, μεταφέρει το μήνυμα ότι ξέρει περισσότερα ή καλύτερα. Ακόμα και αν αυτή είναι η αλήθεια, τα παιδιά χρειάζονται και θέλουν να μάθουν να κάνουν τις επιλογές τους, να παίρνουν τις αποφάσεις τους και να κάνουν πράγματα μόνα τους. Όταν οι γονείς ή οι ενήλικες παρεμβαίνουν συνεχώς σε ευθύνες και δραστηριότητες των παιδιών, εμποδίζουν την ανάπτυξη και τη βελτίωση δεξιοτήτων που απαιτούνται στην ενήλικη ζωή.
Διάβασε τη συνέχεια στην επόμενη σελίδα
