Δεν πίστευα ποτέ ότι το παιδί μου μια μέρα θα γυρίσει να μου πει “μαμά, δεν μπορώ είμαι χαζός”. Ποτέ δεν είχα διανοηθεί καν να του πω “έκανες χαζομάρα”, “μα καλά χαζό είσαι;” και άλλα τέτοια που κάποτε ακούγονταν συχνά από γονείς παλαιότερων γενιών. Αντίθετα, όπως όλες οι μαμάδες προσπαθούσα να τον κάνω να έχει αυτοπεποίθηση, να πιστέψει στις δυνάμεις του και να προσπαθεί.
Ήρθε, όμως, η μέρα που συζητώντας για το κολυμβητήριο και γιατί θέλει να σταματήσει μου είπε “είμαι χαζός”. Τι απαντάς; Γιατί ξαφνικά νιώθει ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει;
Ο διάσημος αμερικανός επιχειρηματίας Henry Ford είχε πει “είτε πιστεύεις ότι μπορείς είτε πιστεύεις ότι δεν μπορείς, έχεις δίκιο” εννοώντας ότι μπορούμε να κάνουμε ό,τι κι αν βάλουμε στο μυαλό μας. Πολλά παιδιά όμως δεν το αντιλαμβάνονται αυτό και πολλοί γονείς δεν τους το μαθαίνουμε.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που καταπιάνονται μόνο με όσα μπορούν να καταφέρουν δεν θα έχουν τόση επιτυχία όση οι άνθρωποι με λιγότερες ικανότητες αλλά που δεν φοβούνται μπροστά στην πρόκληση ή την αποτυχία. Αυτό που πρέπει με λίγα λόγια να μάθουμε στα παιδιά μας είναι να μην φοβούνται να καταπιάνονται με όσα τους προκαλούν να γίνουν καλύτερα και να προσπαθήσουν. Να μην φοβούνται ότι θα κάνουν λάθη, αλλά να ενθουσιάζονται, να αγαπούν την μάθηση και την εξέλιξη.
Εάν κάποια στιγμή αμφιβάλλει για τον εαυτό του επειδή δεν μπορεί να διαβάσει μια λέξη ή επειδή δεν μπορεί να κάνει κάτι όπως θέλει, η απάντηση που συνήθως δίνουμε είναι “Όχι, δεν είσαι χαζός. Είσαι πολύ έξυπνος. Δες πόσα (βιβλία έχεις διαβάσει\ ή ό,τι έχει καταφέρει). Αυτή η απάντηση, σύμκφωνα με τους ειδικούς, θα κάνει τα παιδιά να θέλουν να υπερασπιστούν το πόσο έξυπνα πιστεύετε ότι είναι. Αυτό, όμως, δεν θα τα κάνει να εξελιχθούν, αφού στην προσπάθειά τους να είναι τόσο έξυπνα όσο πιστεύουν οι γονείς τους θα προσπαθούν να μην προκαλούν τον εαυτό τους, να μην κάνουν λάθη και να αποδεικνύουν διαρκώς ότι είναι αντάξια κάνοντας κάτι εύκολο για εκείνα.
Η απάντηση που μπορούμε να δώσουμε οι γονείς είναι να εντοπίσουμε τι είναι αυτό που κάνει το παιδί να πιστεύει ότι είναι “χαζό” κι απλά να το αναγνωρίσουμε. “Νιώθεις ντροπή επειδή δεν μπορείς να διαβάσεις;” ή “είναι όντως πολύ δύσκολο μερικές φορές”. Αναγνωρίζοντας το συναίσθημα που βιώνει, θα νιώσει ότι τον καταλαβαίνουν. Στη συνέχεια μπορούμε να πούμε “Όλοι συναντούν προκλήσεις και δυσκολίες με το διάβασμα. Είναι φυσιολογικό. Μερικές φορές κι εγώ δυσκολεύομαι με κάποιες λέξεις όταν διαβάζω ένα μυθιστόρημα”.
Όταν τα παιδιά -όπως και όλοι οι άνθρωποι- νιώσουν ότι τους καταλαβαίνουν και ότι δεν συναντούν μόνο εκείνοι τις ίδιες δυσκολίες, ηρεμούν. Κι ένα ήρεμο παιδί μπορεί να δεχθεί πιο εύκολα να συζητήσει για τις λύσεις στο πρόβλημά του. Καθίστε μαζί του και βρείτε μαζί τρόπους για να ξεπεράσει τις δυσκολίες που έχει και τρόπους για να πετύχει τον στόχο του.
