Είναι αλήθεια πως είναι πολλές οι ανάγκες του ανθρώπου. Άλλες είναι σημαντικές και απαραίτητες, πραγματικές ανάγκες δηλαδή και άλλες είναι ονομασμένες ανάγκες χωρίς να είναι πραγματικές.
Μεγάλη η προσπάθεια όσων ασχολούνται με την αυτογνωσία να τις ξεχωρίσουν, να τις αξιολογήσουν και να τοποθετηθούν για αυτές. Μια αδιαμφισβήτητα μεγάλη ανάγκη πάντως που σε κάνει να συνυπάρχεις αρμονικά και ισορροπημένα με τους άλλους, είναι το να νοιώθεις πως «Ανήκεις και είσαι Σημαντικός». Αυτό χρειάζεται να είναι το μέλημα όσων εμπλέκονται στο μεγάλωμα ενός παιδιού.
Είναι όμως μόνο αυτό; Πάντα βλέποντας τα πράγματα από την πλευρά της διαμόρφωσης του χαρακτήρα, το πράγμα γίνεται αρκετά πιο πολύπλοκο γιατί αυτή η βασική ανάγκη συνοδεύεται και από δυό-τρεις άλλες που αν ο καθένας μας νοιώθει πως τις έχει σε ένα ποσοστό καλυμμένες, βιώνει τη ζωή του λίγο πιο αρμονικά από εκείνον που δυσκολεύεται να τις καλύψει.
Ας τις απαριθμήσουμε πολύ συνοπτικά. Είναι συνολικά τέσσερεις.
H ανάγκη της Αναγνώρισης που είναι εκείνη η αίσθηση που έχει κάποιος όταν νοιώθει πως είναι αποδεκτός και τον εκτιμούν γι’ αυτό που είναι.
Η ανάγκη της Δύναμης που είναι το να νοιώθει κάποιος πως έχει τον έλεγχο, έχει επιλογές και μπορεί να κάνει αυτό που θέλει.
Η ανάγκη της Δικαίωσης που είναι το να νοιώθεις πως αξίζεις όσο και οι άλλοι και είναι εντάξει να είσαι όπως είσαι.
Με όλες αυτές πορευόμαστε αναζητώντας τες και είτε τις φθάνουμε ή και όχι τα καταφέρνουμε να ζούμε στερημένοι ή χορτάτοι από δαύτες.
Με την ανάγκη των Δεξιοτήτων όμως που είναι το να νοιώθει κάποιος επαρκής και ικανός να διαχειριστεί αυτά που φέρνει η ζωή, δεν μπορούμε να ολιγωρούμε. Είναι μια ανάγκη που αν δεν μπορούμε να την καλύψουμε στα στοιχειώδη, δεν μπορούμε να επιβιώσουμε γιατί είναι εκεί για να διευκολύνει κατ’ αρχήν τις βασικές ανάγκες επιβίωσης και να εγκαταστήσει ή όχι την ανάπτυξη και την κατάκτηση των δεξιοτήτων που χρειάζεται ο καθένας μας για να αντιμετωπίσει την καθημερινότητά του.
Να φάει, να ντυθεί, να κινηθεί, να φροντίσει την υγιεινή του και σιγά σιγά να πάει σε πιο ανεπτυγμένες και λεπτοφυείς κατακτήσεις. Βασικές όμως όλες τους και απαραίτητες. Μια ανάγκη που άλλοτε καλύπτετε και άλλοτε όχι, σίγουρα όμως η εμπειρία της ζωής δίνει τις απαραίτητες συνθήκες για την υγιή ανάπτυξή της. Όσον αφορά τον ενήλικα που έχει έτσι κι αλλιώς την ευθύνη του εαυτού του είναι θέμα δικό του να καταφέρει να αναπτύξει την κριτική σου σκέψη και να πορευτεί άλλοτε με επίγνωση και άλλοτε όχι προς την κατάκτησή της. Με το μικρό παιδί όμως τι γίνεται;
Το μικρό παιδί μεγαλώνει παρατηρώντας και βιώνοντας κάθε μέρα τον αγώνα της ζωής μέσα από το δικό του πρίσμα αντίληψης και κατανόησης. Είναι μικρό και άπειρο και είναι φυσικό να μην μπορεί και να μην ξέρει. Αν ο περίγυρος ήταν υγιής, υγιώς θα το βίωνε και τούτο. Τώρα που δεν μπορούμε να καυχηθούμε για κάτι τέτοιο; Τι γίνεται τώρα;
Αυτό το αυταπόδεικτο το ότι επειδή είναι μικρό και δεν μπορεί και δεν ξέρει, βιώνεται δυστυχώς από το ίδιο το παιδί τις περισσότερες φορές με αίσθημα μειονεξίας και ανεπάρκειας. Υπάρχει ένα βασικός λόγος γι’ αυτό. Κανείς ποτέ δεν του το λέει σαν ένα γεγονός αποδεκτό και πανανθρώπινο, και αν του το πει, το λέει με τρόπο που ενισχύει την ανεπάρκεια και τη μειονεξία του. Να λοιπόν μια σημαντική πλευρά επίγνωσης που διαφεύγει από τους γονείς και βιώνεται εξαιρετικά θλιβερά από τα παιδιά!
Έχουμε άραγε σκεφτεί πως ο κόσμος είναι φτιαγμένος για ενήλικες; Έχουμε άραγε μπει στη θέση του μικρού παιδιού που δεν φτάνει, δεν μπορεί, δεν ξέρει, δεν καταλαβαίνει; Έχουμε δει τον κόσμο από τη δική του οπτική; Έχουμε αναρωτηθεί πώς είναι να ζεις σε κόσμο γιγάντων; Συχνά όταν ρωτώ έναν γονιό γιατί νομίζει πως το παιδί του δεν συνεργάζεται για τον έναν ή τον άλλο σκοπό που είναι αναγκαίος και απαραίτητος κατά την κρίση του γονιού, δεν έχει να μου προτάξει υγιείς απαντήσεις.
Δεν αντιλαμβάνεται συχνά ο γονιός πως τούτος ή εκείνος ο στόχος κρίνεται απαραίτητος με τη δική του αντίληψη, από την δική του οπτική, μέσα από την δική του επίγνωση που πιθανότατα είναι αυτή που απαιτεί η κατάσταση όχι όμως απαραίτητα και από το παιδί. Έχουμε αναρωτηθεί γιατί το παιδί δεν συνεργάζεται; 8 στου 10 γονείς θα πουν «γιατί δεν θέλει» και 8 στους 10 γονείς θα έχουν ερμηνεύσει λάθος την άρνηση του παιδιού τους.
Να δύο λόγοι που τις περισσότερες φορές δεν περνούν καν από το μυαλό του ενήλικα.
