Η κόρη μου, όπως άλλωστε τα περισσότερα παιδιά του κόσμου, είχε πλήρη άρνηση να φάει κάθε είδους πράσινων λαχανικών. Ύστερα από συζητήσεις με ομοιοπαθούσες μητέρες, που είχαν καταφέρει τα παιδιά τους να τρώνε με το ζόρι πρασινάδα, ένα ωραίο πρωί ξύπνησα αποφασισμένη να την πείσω να φάει έστω και μια μπουκιά από αυτό το καταραμένο μπρόκολο.
Μέσα στα πλαίσια της προσπάθειάς του να «τρώει φυσιολογικά», τελικά έφαγα εγώ, όχι μπρόκολο, αλλά ατελείωτες ώρες χωρίς να καταφέρω τίποτα. Αφού ξεκίνησα να συζητάω μαζί της για μισή ώρα για τη χρησιμότητα των λαχανικών, αφού της έταξα ένα σωρό πράγματα, ακόμα και εξωφρενικά παράλογα, προκειμένου να δοκιμάσει έστω λίγο “για το χατίρι μου”, “για την υγεία της”, “για να δει την αγαπημένη της ταινία” και ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, έχασα παντελώς την υπομονή μου και τελικά πέρασα στις γνωστές απειλές για τιμωρία. Η μικρή προτίμησε να τιμωρηθεί και τελικά δεν έφαγε ποτέ μπρόκολο και ούτε δοκίμασε πρασινάδα για πολλά χρόνια.
Μετά από αυτή την παταγώδη αποτυχία και αφού είχα επιστρατεύσει όλα τα μέσα του κόσμου, αποφάσισα να μην ασχολούμαι με τις διατροφικές του συνήθειες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι της σέρβιρα μπέργκερ και τζανκ φουντ. Απλά έβαζα πάντα λίγη σαλάτα στην άκρη του πιάτου της η οποία έμενε ανέγγιχτη ή πιπεριές στα σπιτικά κομμάτια πίτσας, τα οποία αφαιρούσε επιδεικτικά.
Η κόρη μου είναι πλέον 20 ετών και έχει μία πολύ υγιή στάση απέναντι στο φαγητό. Δοκιμάζει σχεδόν οτιδήποτε, δεν έχει κάποιο σωματικό ή άλλο διατροφικό πρόβλημα, το δέρμα της λάμπει και διατηρείται σε ένα πολύ υγιές βάρος. Παρόλα αυτά εξακολουθεί να μην τρώει πρασινάδες γιατί, όπως ισχυρίζεται, «δεν τρώγονται».
Αναρωτιέμαι λοιπόν, γιατί άραγε εμείς οι γονείς ξοδεύουμε τόσο πολύ χρόνο για να πείσουμε τα παιδιά μας να φάνε λαχανικά. Αξίζει τον κόπο;
Η προσπάθεια, η φροντίδα και ανησυχία πολλών οικογενειών να τρέφονται τα παιδιά τους «υγιεινά» τις περισσότερες φορές ή δεν έχει κανένα αποτέλεσμα ή έχει κακό αποτέλεσμα. Ανησυχούμε υπερβολικά και αυτή η ανησυχία μας συχνά υποψιάζομαι πως σχετίζεται με την ανάγκη για “καλή διατροφή” που μας βομβαρδίζει η κοινωνία, τα μίντια και τα πάντα γύρω μας, αλλά και την ανάγκη που έχουμε ως γονείς να ελέγχουμε τα παιδιά μας.
Τα λαχανικά ίσως τελικά να μην αξίζουν τόσες μάχες. Οι θρεπτικές ουσίες που βρίσκονται στα πράσινα λαχανικά μπορούν εύκολα να βρεθούν αλλού. Έχω διαβάσει σε αναρίθμητα άρθρα εγκεκριμένων επιστημόνων ότι το ανθρώπινο σώμα είναι πολύ έξυπνο και προσαρμόζεται από γενιά σε γενιά. Μπορεί να χρησιμοποιήσει τους πόρους που διαθέτει. Αν εξακολουθούμε να τρώμε μια ευρεία ποικιλία διαφορετικών τροφίμων ο οργανισμός θα πάρει από αλλού αυτά τα θρεπτικά συστατικά. Οι περισσότερες βιταμίνες και τα θρεπτικά συστατικά των πράσινων λαχανικών μπορούν εύκολα να βρεθούν σε άλλες πηγές, όπως στο κρέας, στα ψάρια, στις φακές, στα φασόλια και σε άλλα φρούτα και λαχανικά. Εφόσον λαμβάνουμε την κατάλληλη ποικιλία και ποσότητα καθημερινής τροφής, τότε είμαστε εντάξει.
Πολλοί ψυχοθεραπευτές επισημαίνουν ότι οι ενήλικες που ανησυχούν υπερβολικά για την ποιότητα και την ποσότητα του φαγητού πάσχουν από διατροφικές διαταραχές. Θεωρούν μάλιστα, ότι το άγχος που διακατέχει ένα άτομο σχετικά με το τι βάζει στο πιάτο του επικεντρώνεται σε θέματα ελέγχου και απόρριψης αυτού που προσφέρουν τα τρόφιμα και όχι στα ίδια τα τρόφιμα. Με άλλα λόγια, δεν αναστατωνόμαστε πάντα επειδή το παιδί μας δεν τρώει κάτι που κάνει καλό στην υγεία του, αλλά γιατί εκλαμβάνουμε ότι λέγοντάς μας “όχι” απορρίπτει την αγάπη μας. Σκέφτομαι πολλές φορές πως η όλη διαμόρφωση του θέματος γύρω από την υγεία και τη διατροφή είναι κομματάκι ψυχαναγκαστική. Νομίζω πως πρέπει να χαλαρώσουμε γιατί τελικά όταν η διατροφή χαρακτηρίζεται «καλή» ή «κακή» τότε γίνεται μέρος της συναισθηματικής γλώσσας και ως εκ τούτου προβληματική.
Ωραία όλα αυτά, θα μου πεις, αλλά τα παιδιά πρέπει να μάθουν να τρώνε υγιεινά. Το ιδανικό θα ήταν να μπορέσω να τους δίνω διαρκώς κάτι νόστιμο και θρεπτικό, και συχνά το κάνω με διάφορες μαγειρικές αλχημείες, αλλά, κακά τα ψέματα, τα περισσότερα παιδιά περνούν διατροφικές φάσεις και σε κάποιες ηλικίες απορρίπτουν τις περισσότερες τροφές, και ίσως τελικά αυτό, να αποτελεί μέρος της ανάπτυξής τους. Από την άλλη θεωρώ ότι το τραπέζι που γευματίζουμε δεν πρέπει ποτέ να μετατρέπεται σε πεδίο μάχης, συγκρούσεων και εκβιασμών τύπου “αν δεν φας αυτό δεν θα σηκωθείς από την καρέκλα”, ή “αν δεν φας εκείνο, θα κοιμηθείς νηστικός”. Το τραπέζι πρέπει να ενώνει την οικογένεια, όχι να την χωρίζει. Καλύτερα να πεις, “θα το αφήσω πάνω στον πάγκο, κι εσύ αποφασίζεις”. Επίσης δεν θέλω πια να χρησιμοποιώ το φαγητό σαν μέσο ανταμοιβής ή τιμωρίας.
Οπότε ποια είναι η λύση; Να μην προκαλούμε τα παιδιά μας σε μία μάχη εξουσίας όταν πρόκειται για φαγητό. Άλλωστε τα παιδιά αυτό που ζητούν από εμάς τους γονείς, είναι την προσοχή μας. Το φαγητό είναι ο ιδανικός τρόπος για να την πάρουν. Αν παραιτηθούμε από τον αγώνα για εξουσία, τα παιδιά θα είναι πιο πρόθυμα να έχουν μια πιο ισορροπημένη διατροφή γιατί δεν θα έχουν τίποτα να κερδίσουν εάν το αρνηθούν.
Συνοψίζοντας: μην αγχώνεστε υπερβολικά με τα λαχανικά. Φροντίστε να τους σερβίρετε ένα φρέσκο, ισορροπημένο γεύμα. Φάτε όλοι μαζί όποτε είναι δυνατόν, αποφύγετε το τσιμπολόγημα, την κατανάλωση τζανκ φουντ και αφήστε τα τα Σαββατοκύριακα ή κάποιες μέρες να φάνε μπροστά από την τηλεόραση. Δεν είναι κακό. Το κάνουμε κι εμείς άλλωστε και είναι μεγάλη απόλαυση.
Βεβαιωθείτε ότι το φαγητό που τους προσφέρετε έχει ωραία γεύση και δώστε έμφαση στην απόλαυση. Σε γενικές γραμμές προσφέρετε φρεσκομαγειρεμένο μη επεξεργασμένο φαγητό.
Χαλαρώστε. Σε μία κοινωνία όπως η δική μας, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τα παιδιά δεν είναι ο υποσιτισμός ή η παχυσαρκία αλλά το άγχος γύρω από τον υγιεινισμό. Τα παιδιά σας θα στραφούν στο καλό φαγητό στον δικό τους χρόνο γιατί, ούτως η άλλως η κοινωνική πίεση θα είναι πολύ πιο ισχυρή από την γονεϊκή.
Προσπαθήστε να ακολουθείτε κάποιες αρχές, αλλά μην τις κάνετε κανόνες. Να προσπαθείτε να είσαστε συνεπείς, αλλά να θυμάστε ότι δεν θα είσαστε πάντα, για να μην πω ποτέ.
Στο κάτω κάτω, μιλάμε για φαγητό. Και, όχι, δεν είμαστε ό,τι τρώμε. Είμαστε αυτό που πιστεύουμε ότι είμαστε.
Επιμέλεια Αναστασία Αρμενιάκου
