Η επικοινωνία με το παιδί σας είναι σημαντική τόσο για να σας ακούει και να προσέχει αυτά που λέτε, όσο και για να μάθει το ίδιο να επικοινωνεί σωστά με το περιβάλλον του. Εδώ παρουσιάζονται οι καλύτεροι τρόποι για να προσεγγίσετε το παιδί σας και να του μιλάτε ώστε να κερδίσετε την προσοχή και τη συνεργασία του.
Τα βασικά της επικοινωνίας
1. Συνδεθείτε συναισθηματικά με το παιδί πριν του δώσετε οδηγίες
Κατεβείτε στο επίπεδο του παιδιού σας, κοιτάξτε το στα μάτια και πείτε: “Γιώργο, κοίταξέ με!” Χαμογελάστε και δώστε οδηγίες. Επίσης, κοιτάξτε το παιδί στα μάτια όταν σας μιλάει.
2. Απευθυνθείτε στο παιδί με το όνομά του και μιλήστε του από κοντά
“Μαρία, σε παρακαλώ…” και ποτέ δεν του φωνάζουμε από το άλλο δωμάτιο!
3. Λίγα λόγια και καλά
Όσο πιο μεγάλες προτάσεις και περισσότερα λόγια χρησιμοποιείτε, τόσο ευκολότερο είναι να σταματήσει να σας προσέχει το παιδί. “Αντρέα, βγάζουμε τα παπούτσια” είναι πολύ πιο άμεση οδηγία, που μπορεί εύκολα να την ακολουθήσει το παιδί, σε σχέση με το “Αντρέα, δε σου έχω πει χίλιες φορές ότι όταν γυρνάμε στο σπίτι πρέπει να βγάλουμε τα παπούτσια μας επειδή είναι βρόμικα και θα λερώσουμε το σπίτι, κι εγώ μόλις το καθάρισα και είμαι κουρασμένη και δεν μπορώ να το ξανακαθαρίσω…“. Βλέπετε τη διαφορά;
4. Ανοιχτές ερωτήσεις
Ακόμα και με τα μικρότερης ηλικίας παιδιά μπορείτε να χρησιμοποιείτε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου, δηλαδή που δεν παίρνουν απάντηση απλώς ναι/όχι, αλλά απαιτούν από το παιδί να χρησιμοποιήσει μια ολόκληρη πρόταση. “Πώς πέρασες σήμερα στον παιδικό;” “Τι ωραία πράγματα κάνατε στο σχολείο;” είναι ανοιχτές ερωτήσεις που δίνουν το έναυσμα για συζήτηση, σε αντίθεση με κλειστές ερωτήσεις τύπου “Τι κάνατε σήμερα; Ζωγραφίσατε;”
5. Σεβαστείτε το παιδί που δε θέλει να μιλήσει εκείνη τη στιγμή
Όπως κι εσείς δεν έχετε πάντα όρεξη για συζήτηση, έτσι και το παιδί μπορεί να μην έχει διάθεση να σας πει πώς πέρασε εκείνη τη στιγμή. Σεβαστείτε το και παράλληλα δείξτε του το ενδιαφέρον σας με μια φράση, όπως “Μου φαίνεται ότι δεν έχεις όρεξη για κουβέντα τώρα. Θα σε ξαναρωτήσω αργότερα όμως, γιατί πραγματικά θέλω να μάθω τι ωραία πράγματα έκανες σήμερα στο σχολείο“.
6. Επαναλάβετε υπομονετικά
Τα τρίχρονα – και σε λιγότερο βαθμό τα τετράχρονα – εξακολουθούν να χρειάζονται πολλές επαναλήψεις μέχρι να αντιληφθούν πλήρως το μήνυμα και τι πρέπει να κάνουν και να τους γίνει κτήμα το “ακούω οδηγίες σημαίνει προσέχω τι λένε και το εκτελώ“.
Βοηθήστε το παιδί να ακολουθεί οδηγίες και να υπακούει
1. Ζητήστε από το παιδί να επαναλάβει τις οδηγίες
Αν δεν μπορεί, μάλλον ήταν περίπλοκες ή δύσκολες.
2. Κάντε μία προσφορά που το παιδί δεν μπορεί να αρνηθεί
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας συχνά μπαίνουν σε μάχες με τη μητέρα για το ποιος από τους δύο έχει τον έλεγχο της κατάστασης. Για να το αποφύγετε αυτό, κάντε στο παιδί μια προσφορά που είναι κέρδος γι’ αυτό, “Ντύσου για να πάμε βόλτα“, και δύσκολο να την αρνηθεί. Έτσι το παιδί βγαίνει από την κατάσταση του “θέλω να έχω τον έλεγχο των πραγμάτων” και συνεργάζεται για να κερδίσει κάτι καλό.
3. Χρησιμοποιήστε θετική γλώσσα
Αντί να πείτε “Μην τρως με τα χέρια“, δοκιμάστε το θετικό “Χρησιμοποίησε το πιρούνι“.
4. Ξεκινήστε τις εντολές λέγοντας “θέλω…”
Αντί να διατάξετε “Κάτσε κάτω“, είναι προτιμότερο να πείτε “Θέλω να καθίσεις” ή αντί για “Δώσε το παιχνίδι στον αδελφό σου“, προτιμήστε το “Θέλω να δώσεις το παιχνίδι και στον αδελφό σου τώρα“. Με το προσωπικό “θέλω” ουσιαστικά εκφράζετε την επιθυμία σας και δίνετε στο παιδί τη “δύναμη” να πάρει πρωτοβουλία και να κάνει κάτι γι’ αυτό, οπότε είναι πιθανότερο να συνεργαστεί για να σας ευχαριστήσει σε σχέση με το να δώσετε μια εντολή που δείχνει ότι εσείς έχετε την απόλυτη εξουσία.
5. Ξεκινήστε τις εντολές λέγοντας “Όταν… Τότε”
“Όταν βάλεις τις πιζάμες σου, τότε θα διαβάσουμε βιβλίο”. “Όταν πλύνεις τα χέρια σου, τότε θα φας“. Η λέξη “όταν” σημαίνει ότι περιμένετε τη σωστή συμπεριφορά, σε σχέση με το “αν”, που είναι υποθετικό και μπορεί να σημαίνει ότι ίσως ναι, ίσως όχι.
6. Συζήτηση από κοντά, όχι φωνές από μακριά
Μη φωνάξετε από την κουζίνα στο παιδί που παίζει στο δωμάτιό του “Μάζεψε τα παιχνίδια σου, πλύνε τα χέρια σου κι έλα να φας“, γιατί αυτό δε θα γίνει! Πάτε κοντά του, ρωτήστε το τι κάνει, αφιερώστε 2-3 λεπτά να μπείτε κι εσείς στο παιχνίδι, για παράδειγμα να σας φτιάξει έναν καφέ στην παιδική του κουζίνα. Μετά μπορείτε να του πείτε ότι έφτασε η ώρα για βραδινό και αντί να δώσετε εντολή να μαζέψει τα παιχνίδια του, ρωτήστε “και πού βάζουμε τα παιχνίδια;“. Τέλος, δηλώστε “Ήρθε η ώρα για βραδινό“, αντί να ρωτήσετε “Θέλεις να έρθεις για φαγητό;”, που μπορεί και να μη θέλει να έρθει!
7. Δώστε απλές και ξεκάθαρες επιλογές
“Θέλεις μήλο ή αχλάδι;”
8. Προειδοποιήστε
“Θα φύγουμε σε λίγο. Μπορείς να κάνεις έναν ακόμα γύρο και μετά να πεις αντίο στους φίλους σου”.
Απόσπασμα: Καταπληκτική μαμά – Πρακτικές συμβουλές για μαμάδες με παιδιά 3-6 ετών, Λίζα Βάρβογλη, εκδόσεις Mamaya
