Για να μιλήσουμε για όρια είναι σημαντικό να έχουμε τις εξής αρχές στο μυαλό μας:
Τη σειρά γέννησης των παιδιών μας, τη διαφορά ηλικίας τους, τον χρόνο και την ποιότητα που μας βλέπουν, την ηλικία του παιδιού μας και την δική μας συμπεριφορά ως πρότυπο για μίμηση.
Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο…
Φτάνοντας στο γραφείο μου πολλοί γονείς έχουν ήδη σκεφτεί λύσεις και έχουν δώσει λόγους και ερμηνείες για τους λόγους που το παιδί τους ή τα παιδιά τους έχουν ξεφύγει από τον έλεγχό τους. Το σημαντικότερο από όλα όμως είναι ότι δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι η δική μας συμπεριφορά είναι εκείνη που δίνει στα παιδιά πρότυπο προς μίμηση.
Για να θέσουμε όρια τα οποία παραπέμπουν στον αυτοέλεγχο του παιδιού, είναι σημαντικό να έχουμε ένα περιβάλλον με σαφή όρια και κανόνες.
Πιο συγκεκριμένα, οι σταθερές ώρες αφύπνισης, παιχνιδιού, φαγητού, ξεκούρασης, βοηθούν το νήπιο να ρυθμιστεί και στις συμπεριφορές του. Πολλοί νέοι γονείς, έχοντας στο μυαλό τους να μην καταπιέσουν τα παιδιά τους, όπως ενδεχομένως οι ίδιοι να πιέστηκαν, αφήνουν χαλάρα-ανοριοθέτητα, τα ωράρια των παιδιών τους. Αυτό έχει ως βασική συνέπεια τα παιδιά να μην μπορούν να προσαρμόσουν την συμπεριφορά τους σε κανόνες, πχ σχολικούς.
Οι «φιλελεύθεροι» γονείς, όπως τους ονομάζουμε, δημιουργούν συνθήκες καταπίεσης προς τον εαυτό τους, και τα νήπια μεταμορφώνονται σε μικρούς δυνάστες, όπως κάποτε οι παππούδες τους για τους γονείς τους. Ο αρχικός στόχος έχει αποτύχει, εφόσον και πάλι υπάρχει ένας κύκλος καταπίεσης στην οικογένεια.
Για να βελτιώσουμε το παραπάνω σχήμα, είναι σημαντικό τόσο για τον γονέα όσο και για το παιδί να τηρούνται αυστηρά τα ωράρια και οι συνήθειες του σπιτιού.
Παράδειγμα, αποτελεί το οικογενειακό τραπέζι. Αρκετοί είναι οι γονείς που μου λένε πως το παιδί τους δεν τρώει. Μιλώντας μαζί τους ανακαλύπτω σχεδόν πάντα ότι δεν τηρούν το οικογενειακό τραπέζι, ενώ υπάρχει αυτή η χρονική δυνατότητα. Το νήπιο, μπορεί να ρυθμίσει το βιολογικό του ρολόι και να μάθει κοινωνικούς τρόπους.
Το πιο βασικό για να μπορούμε οι γονείς να εφαρμόσουμε όρια είναι να παραμένουμε ψύχραιμοι και να έχουμε διακύμανση στην συμπεριφορά μας ανάμεσα στους δύο πόλους «τρυφερότητα»-«αυστηρότητα». Ένα νήπιο θα καταλάβει την σημαντικότητα του ορίου όταν οι γονείς εμπνεύσουν σεβασμό.
Σημαντικό είναι ο τόνος της φωνής και η τονικότητα των κινήσεων.
Οι εξηγήσεις και τα επιχειρήματα καθώς και η υπομονή των γονέων ώσπου να επανέλθει το παιδί.
Το νήπιο μπορεί να διδαχτεί την αυτοσυγκράτηση και τον έλεγχο των παρορμήσεων κυρίως μέσω των γονέων του. Τα όρια είναι σημαντικό να έχουν διδακτικό χαρακτήρα και όχι «εκδικητικό». Τα όρια είναι σημαντικό να εμπνέουν τον σεβασμό προς τον γονέα και προς τον ίδιο τον εαυτό του νηπίου.
Οι πρακτικές του ξύλου και των οδυρμών, προκαλούν το αντίθετο αποτέλεσμα. Όχι μόνο δεν έχουμε πετύχει να χτίσουμε όρια, αλλά διδάσκουμε στο παιδί μας την ασέβεια στον ίδιο του τον εαυτό.
