Ας πάρουμε για παράδειγμα ότι ο μικρός σου γιος αρπάζει ένα μπαλόνι από τα χέρια της μεγάλης του αδελφής. Το παίρνει και φεύγει, με αποτέλεσμα η μεγάλη να φωνάζει “μου το πήρε” κι εσύ να τρέχεις να λύσεις το πρόβλημα. Οι περισσότεροι αντιδράμε ρωτώντας και προσπαθώντας να καταλάβουμε τι συνέβη. “Γιατί το πήρες;” ή “δώσ’το πίσω”.
Μπορεί να είμαστε τρυφεροί και να προσπαθήσουμε με ήρεμο τρόπο να εξηγήσουμε στο μικρό μας ότι δεν είναι σωστό να αρπάζουμε ή ότι πρέπει να ζητήσει συγγνώμη.
Και στις δύο περιπτώσεις, είτε πούμε στο παιδί ότι δεν είναι σωστό αυτό που έκανε είτε το τιμωρήσουμε λέγοντας “δώσ’το πίσω, δεν θα έχεις μπαλόνι κ.ο.κ.”, εστιάζουμε στην κακή συμπεριφορά. Εννοείται ότι οφείλουμε να διδάξουμε στα παιδιά να μην είναι επιθετικά, να σέβονται τα πράγματα των άλλων και να είναι ευγενικά. Όμως, ειδικά όταν μιλάμε για πολύ μικρά παιδιά, οφείλουμε να εστιάσουμε και στο γιατί έκανε αυτό που έκανε.
Αν η προσέγγισή μας είναι να μην λύσουμε τη διαφορά ανάμεσα στα δύο αδέλφια και να μην τιμωρήσουμε, τότε αυτό που μένει είναι να δούμε το γιατί το έκανε. Κι αυτό κάνει τη διαφορά. Γιατί το παιδί μπορεί να άρπαξε το μπαλόνι, αλλά μπορεί να μην το έκανε για να εκνευρίσει το αδελφάκι του, ούτε επειδή το ήθελε εδώ και τώρα και σκέφτηκε απλά να το πάρει.
Μπορεί να μην ήξερε πώς να το ζητήσει σωστά, μπορεί να ζήλεψε, μπορεί να νόμιζε ότι είναι δικό του. Το γιατί είναι αυτό που θα μας οδηγήσει να κατανοήσουμε την κατάσταση και να αντιδράσουμε. Γιατί, άλλωστε, να τιμωρήσουμε ένα παιδί που δεν ήξερε πώς να εκφραστεί σωστά; Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να του δείξουμε τον σωστό τρόπο.
Στο παραπάνω παράδειγμα, το παιδί εξηγεί πως “πήρα το μπαλόνι γιατί είχε πιο μακρύ σκοινάκι”. Ήθελε απλά το μπαλόνι του να πάει ψηλά. Η λύση; Να βάλουμε πιο μακρύ σκοινάκι! Και να το εξηγήσουμε στο παιδί: “Την επόμενη φορά ζήτα αυτό που θέλεις και θα βρούμε μαζί τη λύση“.
