Είναι αδύνατον να παραχαϊδέψει κανείς ένα παιδί κάτω από τους 18 μήνες. Η αγάπη κι η προσοχή που δίνουμε στα μωρά ποτέ δεν είναι αρκετή. Όσο περισσότερο τα αγκαλιάζετε, τα σηκώνετε από την κούνια τους όταν κλαίνε, τα χαϊδεύετε κι ικανοποιείτε τις ανάγκες τους, τόσο πιο πολύ τα βοηθάτε να νιώσουν ασφάλεια κι αγάπη από τις πρώτες στιγμές της ζωής τους. Μη φοβηθείτε ότι θα τα “χαλάσετε” με το να τα σηκώνετε συχνά όταν κλαίνε. Τα μωρά έχουν ανάγκη να νιώσουν ασφαλή. Αυτό τα βοηθάει να αναπτύξουν μια στέρεη αίσθηση της αξίας τους αργότερα στη ζωή τους.
Φροντίζετε να τα παίρνετε αγκαλιά συχνά. Να τα φιλάτε πολλές φορές. Να τα σηκώνετε. Να τα κάνετε να νιώσουν άνετα. Να αλλάζετε συχνά τις πάνες τους και να τα κρατάτε ήρεμα και ευτυχισμένα σαν μωρά. Την ανταμοιβή για αυτήν τη στοργική προσοχή και φροντίδα θα την δείτε όταν μεγαλώσουν. Η εικόνα του εαυτού σχηματίζεται στο παιδί μέσα από την αγάπη που προσφέρουν οι γονείς στα μωρά τους. Εκτός από το να τους προσφέρετε όσο το δυνατόν περισσότερη σωματική επαφή — παίρνοντάς τα στην αγκαλιά σας, νανουρίζοντάς τα, παίζοντάς τα στα γόνατά σας και μιλώντας τους — προσπαθήστε να κάνετε πάντοτε τις παρακάτω φαινομενικά συνηθισμένες πράξεις, που είναι πολύ σημαντικές για την ανάπτυξη της ασφάλειας στο βρέφος.
1) Απαντάτε αμέσως στα σήματα ανησυχίας τον παιδιού.
Τα παιδιά δεν έχουν κανέναν άλλον τρόπο από το κλάμα, για να σας πληροφορήσουν ότι πονούν. Και δεν έχουν κανέναν άλλο που θα τα ανακουφίσει, αν εσείς αρνηθείτε. Οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα παιδιά με ελάχιστες περιόδους ανησυχίας νιώθουν πολύ πιο ασφαλή καθώς μεγαλώνουν.
2) Μην ξεχνάτε ότι οι άνθρωποι είναι πιο σημαντικοί από τα πράγματα.
Απομακρύνετε τα πράγματα που κινδυνεύουν να καταστραφούν απ’τα παιδιά. Φροντίστε ώστε το σπιτικό σας να’ναι ένα μέρος που ένα παιδί να μπορεί να παίξει με ασφάλεια.
3) Εξασφαλίστε στα μικρά παιδιά ένα νυκτερινό φως.
Μη νομίσετε ότι θα εξαρτηθούν απ’ αυτό σε όλη τους τη ζωή. Απλώς, θέλουν να νιώθουν πιο ασφαλή κι ήρεμα, όταν ξυπνούν στη μέση της νύχτας και μπορούν να δουν κάποιο γνωστό πράγμα. Αργότερα, θα συνηθίσουν το σκοτάδι, καθώς θ’αναπτύσσουν τη νοητική ικανότητα να καταλάβουν τι πραγματικά είναι το φως και το σκοτάδι.
4) Επιμένετε πάντοτε στα ειδικά καθίσματα αυτοκινήτου και στις ζώνες.
Μην υποχωρείτε. Είναι για τα παιδιά σας μια απόδειξη ότι ενδιαφέρεστε γι’αυτά και σύντομα θα μάθουν να φροντίζουν κι αυτά τον εαυτό τους.
5) Αποφεύγετε τις άχρηστες λιχουδιές, την υπερβολική ζάχαρη και το υπερβολικό αλάτι στο φαγητό των παιδιών σας.
Εξηγήστε τους από την αρχή ότι, ακριβώς επειδή τα αγαπάτε, θέλετε να αναπτύξουν γερές συνήθειες υγείας. Αν αρχίσουν από νωρίς, θα το κάνουν σ’ολόκληρη τη ζωή τους, γιατί τους έχετε δείξει με τη συμπεριφορά σας ότι τα αγαπάτε. Όταν αγαπάτε τα παιδιά σας, τα παιδιά αγαπούν τον εαυτό τους κι αυτή είναι όλη κι όλη η βάση της υγείας.
Η εικόνα εαυτού ενός παιδιού είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας της ευτυχίας και της πραγμάτωσής του. Τα παιδιά που πιστεύουν ότι ο κόσμος είναι ένα θαυμαστό κι ωραίο μέρος, ότι είναι μοναδικά κι αξιαγάπητα, έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα απέναντι στα παιδιά που βλέπουν τον εαυτό τους αρνητικά και με αμφιβολίες.
Ο εσωτερικός κήπος του παιδιού ανθίζει απ’τους πρώτους σπόρους που ρίχνετε στο μυαλό του και που του λένε ποιος είναι και τι μπορεί να γίνει. Όταν στέλνετε στα παιδιά σήματα μ’έντονη θετική φόρτιση, αρχίζουν κι αυτά να τρέφουν προσδοκίες ευτυχίας κι επιτυχίας. Ανυπομονούν να γνωρίσουν καινούργιους ανθρώπους, αντί να τους αντιμετωπίζουν με κριτική ή φόβο. Αγαπούν τις προκλήσεις και — το πιο σημαντικό — είναι ανοιχτά, στοργικά και γενναιόδωρα με τους άλλους.
Αντίθετα, τα παιδιά με χαμηλή αυταξία επιδιώκουν, συνεχώς, την επιδοκιμασία των άλλων. Είναι γεμάτα αμφιβολίες για τον εαυτό τους και φόβο απέναντι στους άλλους. Νιώθουν ανασφάλεια μέσα στον κόσμο, γιατί τον βλέπουν σαν ένα μέρος γεμάτο κινδύνους. Συχνά, είναι υπερβολικά εξαρτημένα και προκατειλημμένα, ανίκανα να χαρίσουν αγάπη, γιατί δεν έχουν καθόλου διαθέσιμη αγάπη μέσα τους.
Η εικόνα εαυτού του παιδιού σας θα πρέπει να σας ενδιαφέρει πολύ. Κι η δική σας συμμετοχή στη δημιουργία της είναι σημαντική.
Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το σκεφτούμε πολύ καλά όλοι μας, σαν γονείς. Το παιδί που βλέπει τον εαυτό του σαν ένα άτομο επιτυχημένο και γοητευτικό, που δέχεται ενισχύσεις αυτής της εικόνας σ’όλη τη διάρκεια της παιδικής ζωής του, δεν πρόκειται ν’απογοητεύσει τον εαυτό του. Ξέρουμε καλά ότι η ιδέα που’χει ο καθένας για τον εαυτό του είναι ο παράγων-κλειδί για την πραγμάτωση του δυναμικού του. Ο Jenry Ford το συνόψισε αυτό σε μια φράση:
– Αν σκέφτεσαι ότι θα πετύχεις, θα έχεις δίκιο· αν σκέφτεσαι ότι θα αποτύχεις, θα έχεις πάλι δίκιο!
Σημασία έχει αυτό που εσύ νομίζεις για τον εαυτό σου. Κι αυτό το πράγμα θα πρέπει να μεταφέρουμε στα παιδιά μας.
Απόδοση: Έλενα Θάνου