Η υψηλή Συναισθηματική Νοημοσύνη δεν είναι κάτι με το οποίο γεννιόμαστε, αλλά ένα εφόδιο που αποκτούμε μέσα από την παιδική μας ηλικία αλλά και αργότερα ως ενήλικες. Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα είδος νοημοσύνης το οποίο χτίζεται στην πορεία της ανάπτυξης ενός ανθρώπου. Παρατηρώντας τους ανθρώπους γύρω μας καταλαβαίνόυμε ότι δεν αρκεί το υψηλό IQ για να είναι κανείς ευτυχισμένος. Η ευτυχία εξαρτάται περισσότερο από τη σχέση μας με τον εαυτό μας και τους άλλους οι οποίες βελτιώνονται με την ικανότητα στην αυτοεπίγνωση, τον αυτοέλεγχο, στην ενθάρρυνση εαυτού, την ενσυναίσθηση και τις κοινωνικές δεξιότητες, δηλαδή την υψηλή Συναισθηματική Νοημοσύνη. Ας δούμε πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας λοιπόν την συναισθηματική νοημοσύνη.
1. Αποδεχτείτε τα συναισθήματα του παιδιού
Μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους επιβεβαιώνουμε στο παιδί μας ότι αποδεχόμαστε αυτό που νιώθει είναι οι εξής: “Με αυτή την συμπεριφορά μου δείχνεις πόσο θυμωμένη είσαι”, “Αυτό πρέπει να σε στενοχώρησε πολύ”, “Δείχνεις πολύ χαρούμενη”, “Είναι πολύ άσχημο να σου συμπεριφέρεται έτσι ο φίλος σου”, “Δείχνεις στενοχωρημένη. Κάτι πρέπει να έγινε…”.
2. Βοηθήστε το παιδί σας να κατονομάσει τα συναισθήματά του
Είναι σημαντικό για ένα παιδί να γνωρίζει ποιο είναι ακριβώς το συναίσθημά του, πέρα από την γενική δυσφορία που αυτό του προκαλεί. Με αυτόν τον τρόπο, θα μάθει να το διαχειρίζεται, αλλά και να αναγνωρίζει τα συναισθήματα των άλλων.
3. Κατανοήστε την οπτική γωνία του παιδιού σας και δείξτε συναισθηματική ταύτιση
Ακόμα κι αν πιστεύετε ότι το παιδί υπερβάλει κι ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, είναι σημαντικό να δείτε την κατάσταση από την οπτική του παιδιού και να του προσφέρετε συναισθηματική ταύτιση, δηλαδή να του δείξετε ότι μπαίνετε στην θέση του και καταλαβαίνετε πώς νιώθει. Τις περισσότερες φορές, όταν το παιδί αισθάνεται ότι καταλαβαίνετε, ανακουφίζεται.
4. Αναγνωρίστε το συναισθηματικό κλίμα γύρω σας
Κατανοήστε ποιο είναι το συναισθηματικό κλίμα στο σπίτι σας. Συζητήστε με το παιδί για το πώς αλλάζει η ατμόσφαιρα όταν έχετε φίλους (χαρά, ενθουσιασμός) ή όταν ξυπνάτε αργά μια Κυριακή πρωί (ηρεμία, χαλάρωση). Παρατηρήστε την συναισθηματική ατμόσφαιρα γύρω σας όταν βγαίνετε για ψώνια, όταν πηγαίνετε σινεμά, σε ένα πάρτι κτλ. Συζητήστε για τα διαφορετικά συναισθήματα που αισθάνονται οι άνθρωποι σε διάφορα μέρη και περιστάσεις.
5. Μιλήστε για τα δικά σας συναισθήματα συνδέοντάς τα με συγκεκριμένες συμπεριφορές
Δώστε συγκεκριμένα παραδείγματα από την ζωή σας: “Πραγματικά στενοχωριέμαι όταν…”, “Θυμώνω όταν…”, “Εκνευρίζομαι όταν…”, “Ανησυχώ όταν…”, “Χαίρομαι όταν…”. Δώστε με την συμπεριφορά σας το παράδειγμα ότι διατηρείτε την ψυχραιμία σας ακόμη κι όταν θυμώνετε “Είμαι κουρασμένη από την δουλειά και χρειάζομαι ένα διάλειμμα πριν συζητήσουμε αυτό που θέλεις”, “Δεν μου αρέσει όπως μου μιλάς και δεν πρόκειται να καθίσω να σε ακούω να με προσβάλλεις”, “Έχω νευριάσει, οπότε ας συνεχίσουμε αυτή την κουβέντα αργότερα”.
6. Επιδοκιμάστε το παιδί σας όταν επιδεικνύει αυτοέλεγχο
Είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό να πείτε στο παιδί σας φράσεις όπως: “Ήταν πολύ ωραίο που έμεινες ήρεμη και δεν τσακώθηκες μαζί της”, “Πολύ ωραία! Θυμήθηκες να χρησιμοποιήσεις τα λόγια σου κι όχι τα χέρια σου για να πεις ότι νευρίασες”, “Συγχαρητήρια! Δεν νευρίασες που δεν μπορούσες να φτιάξεις αμέσως αυτή την κατασκευή”, “Είδες ότι με λίγη προσπάθεια τα κατάφερες και τελικά την ολοκλήρωσες;”
Επιμέλεια Λίνα Παπαδοπούλου
