Ένα βρέφος, μόλις 13 μηνών, είναι το πρώτο θύμα οξείας ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας στην Ελλάδα. Το βρέφος από την Αθήνα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, διακομίστηκε σε ιδιωτική παιδιατρική κλινική με υψηλό πυρετό και νωθρότητα.
Οι γιατροί ανίχνευσαν αδενοϊό στο παιδί. Η επιδείνωση της υγείας του ήταν ραγδαία και κρίθηκε απαραίτητη η διασωλήνωσή του. Ο ΕΟΔΥ ενημερώθηκε άμεσα, εντούτοις σύμφωνα με πληροφορίες, και λόγω της κρίσιμης κατάστασης, δεν αποφασίστηκε μεταφορά του σε δημόσιο παιδιατρικό νοσοκομείο αναφοράς.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, από τις εξετάσεις που διενεργήθηκαν διαπιστώθηκε ηπατική ανεπάρκεια και εγκεφαλικό οίδημα και παρά τις προσπάθειες των ιατρών δυστυχώς κατέληξε το πρωί της Τετάρτης.
Το χρονικό των περιστατικών που έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα
-Ήταν 12 Μαΐου όταν ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε τρία περιστατικά παιδιών με οξεία ηπατίτιδα που πληρούν τα κριτήρια του “πιθανού κρούσματος”, σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Τα δύο εξ αυτών, ηλικίας 14 μηνών και 10 ετών, παρουσίασαν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (κοιλιακό άλγος και εμέτους) και πυρετό και από τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκε αύξηση των ηπατικών ενζύμων (τρανσαμινάσες >500 IU/ml). Το άλλο παιδί ηλικίας 18 μηνών ήταν ασυμπτωματικό και οι τρανσαμινάσες του βρέθηκαν αυξημένες>500 IU/ml σε προληπτικό εργαστηριακό έλεγχο. Ο έλεγχος για ιογενείς ηπατίτιδες Α-Ε ήταν αρνητικός σε όλα τα παιδιά. Από τον υπόλοιπο εργαστηριακό έλεγχο σε κανένα παιδί δεν ανιχνεύτηκε ιός EBV, CMV, αδενοϊός ή SARS-CoV-2. Το ένα δεν νοσηλεύτηκε και τα δύο χρειάστηκαν ολιγοήμερη νοσηλεία. Τα παιδιά δεν παρουσίασαν καμία επιπλοκή και δεν έλαβαν ειδική αγωγή.
-Στις 25 του ίδιου μήνα ανακοινώνονται ακόμη δύο περιστατικά. Το πρώτο αφορά ένα παιδί 5 ετών που παρουσίασε κοιλιακό άλγος χωρίς άλλα συνοδά συμπτώματα και από τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκαν αυξημένες τρανσαμινάσες >500 IU/ml, χωρίς να τεκμηριώνεται λοίμωξη ή άλλη αιτία που να δικαιολογεί την αύξηση αυτή. Το άλλο ήταν ηλικίας 2 ετών που παρουσίασε από διμήνου βαθμιαία αύξηση των τρανσαμινασών, η οποία διαπιστώθηκε μετά από εργαστηριακό έλεγχο, χωρίς να συνυπάρχει συμπτωματολογία.
Το πρώτο παιδί νοσηλεύτηκε, βελτιώθηκε και εξήλθε σε άριστη κατάσταση. Το δεύτερο εισήχθη στο νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε ευρύ διαγνωστικό έλεγχο προκειμένου να διαπιστωθεί η αιτία της αύξησης των ηπατικών ενζύμων. Ο έλεγχος απέβη αρνητικός και σε όλη τη διάρκεια της νοσηλείας του το παιδί παρέμεινε σε άριστη κατάσταση.
-Στις 8 Ιουνίου ανακοινώνονται ακόμη τέσσερα περιστατικά. Το πρώτο αφορούσε ένα παιδί 4,5 ετών που παρουσίασε ίκτερο χωρίς άλλα συνοδά συμπτώματα και από τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκαν αυξημένες τρανσαμινάσες >500 IU/ml, χωρίς να τεκμηριώνεται λοίμωξη ή άλλη αιτία που να δικαιολογεί την αύξηση αυτή. Το παιδί νοσηλεύτηκε.
Τα άλλα τρία παιδιά ηλικίας 12 ετών, 6 ετών και 5,5 ετών παρουσίασαν συμπτώματα από το γαστρεντερικό, και αύξηση των τρανσαμινασών, η οποία διαπιστώθηκε μετά από εργαστηριακό έλεγχο. Όλα τα παιδιά νοσηλεύτηκαν, βελτιώθηκαν και εξήλθαν από το νοσοκομείο σε άριστη κατάσταση.
-Χθες ήρθαν τα δυσάρεστα νέα με το θάνατο του βρέφους. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΟΔΥ, Μέχρι σήμερα στη χώρα μας έχουν δηλωθεί άλλα 11 περιστατικά, τα οποία πληρούν τα κριτήρια του “πιθανού κρούσματος” οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας σε παιδιά, σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τα 11 περιστατικά δεν χρειάστηκε να λάβουν ειδική θεραπεία, δεν παρουσίασαν καμία επιπλοκή και παραμένουν σε άριστη κατάσταση.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 920 ανάλογα περιστατικά σε 33 χώρες του κόσμου. Από τα πιθανά κρούσματα που έχουν δηλωθεί παγκοσμίως, 45 (5%) χρειάστηκαν μεταμόσχευση ήπατος και 18 (2%) κατέληξαν. Σημειώνεται ότι τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται σταθερή μείωση των περιστατικών διεθνώς.
Τα πρώτα περιστατικά
Στις αρχές Απριλίου, παρατηρήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένας ασυνήθιστα υψηλός αριθμός περιπτώσεων οξείας ηπατίτιδας, σε παιδιά. Σε κανένα περιστατικό δεν τεκμηριώθηκε λοίμωξη από ιούς ηπατίτιδας (Α έως Ε) και δεν διαπιστώθηκε συσχέτιση με ταξίδια ή έκθεση σε τοξικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Το κλινικό σύνδρομο εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας έως 16 ετών, με τις περισσότερες περιπτώσεις να είναι ηλικίας 2 έως 5 ετών, και περιλαμβάνει σοβαρή οξεία ηπατίτιδα με αξιοσημείωτα αυξημένες τρανσαμινάσες, συχνά με ίκτερο και συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (εμέτους ως προεξάρχον σύμπτωμα), που προηγούνται του ικτέρου.
Τα συμπτώματα και τα μέτρα προφύλαξης
Προσβάλλονται παιδιά ηλικίας <16 ετών και τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Ίκτερο (κιτρινωπή χροιά δέρματος, επιπεφυκότων)
• Υπέρχρωση ούρων ή/και αποχρωματισμό των κοπράνων
• Κνησμό
• Αρθραλγία/μυαλγία
• Πυρετό
• Ναυτία, έμετο ή κοιλιακό άλγος
• Λήθαργο και/ ή απώλεια όρεξης
Οι γονείς και οι φροντιστές των μικρών παιδιών καλούνται να παρακολουθούν την υγεία τους, να είναι σε εγρήγορση για τυχόν εμφάνιση των συμπτωμάτων ηπατίτιδας (που αναφέρθηκαν) και σε περίπτωση υποψίας/ανησυχίας να επικοινωνούν με τον παιδίατρο.
Συστήνεται η συστηματική εφαρμογή των γενικών μέτρων πρόληψης-υγιεινής:
• τακτικό και σχολαστικό πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό ή με αλκοολούχο διάλυμα (και ιδιαίτερα μετά τη χρήση τουαλέτας ή πριν την κατανάλωση/προετοιμασία φαγητού)
• αποφυγή επαφής των χεριών με το πρόσωπο (μάτια, μύτη, στόμα)
• κάλυψη της μύτης και του στόματος με χαρτομάντηλο κατά το βήχα ή το φτέρνισμα (αν δεν είναι διαθέσιμο, κάλυψη με το εσωτερικό του αγκώνα).
• αποφυγή κοινής χρήσης επιτραπέζιων σκευών (όπως ποτήρια, μαχαιροπίρουνα κλπ.)
• αποφυγή στενής επαφής με άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού ή του γαστρεντερικού
• επαρκής αερισμός χώρων, καθαρισμός επιφανειών
Συστήνεται τα παιδιά να έχουν κάνει όλα τα απαραίτητα για την ηλικία τους εμβόλια, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών/Εφήβων.
Σημειώνεται πως ως πιθανό κρούσμα ορίζεται κάθε άτομο ηλικίας < 16 ετών, που εμφανίζει οξεία ηπατίτιδα με τρανσαμινάσες ορού > 500 IU/L (AST ή ALT), χωρίς να τεκμηριώνεται λοίμωξη από ιούς ηπατίτιδας (Α, Β, C, D, Ε)* από την 1η Ιανουαρίου 2022.
Ο αδενοϊός
Ο αδενοϊός αναγνωρίζεται ως αιτία ηπατίτιδας μεταξύ ανοσοκατεσταλμένων παιδιών, αλλά μπορεί να είναι ένας “υποαναγνωρισμένος παράγοντας που συμβάλλει στην ηπατική βλάβη μεταξύ υγιών παιδιών” σύμφωνα με το CDC. Μεταδίδεται κυρίως από τα κόπρανα στο στόμα.
Δεν υπάρχει εμβόλιο για τους αδενοϊούς στα παιδιά. Οι αδενοϊοί τείνουν να παραμένουν στις επιφάνειες και τα απολυμαντικά χεριών με βάση το οινόπνευμα δεν λειτουργούν καλά εναντίον τους.
Μπορεί να προσβάλλει όλες τις ηλικίες, αλλά παρατηρείται συχνότερα στα μικρά παιδιά. Η κλινική εικόνα είναι συνήθως ήπια, και βαρύτερη στα ανοσοκατασταλμένα άτομα.
