Ο Tim Laurence, είχε γράψει ένα πολύ διεισδυτικό άρθρο, στο οποίο πραγματευόταν το κατά πόσον είναι δυνατό να βοηθήσουμε κάποιον, τον οποίο θρηνεί. Υποστηρίζει, ότι πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί με αυτά που λέμε σε έναν άνθρωπο, ο οποίος βιώνει μια προσωπική και δυσβάσταχτη απώλεια. Είναι προτιμότερο να μην πούμε τίποτα από το να πούμε κάποιες τυπικές φράσεις, που μπορεί να πληγώσουν περισσότερο.
Ο ίδιος είχε βιώσει μια τεράστια προσωπική απώλεια σε αρκετά νεαρή ηλικία. Οπότε, οι σκέψεις είναι ιδέες είναι ιδιαίτερα πρόσφορες για σκέψη. Ρίξτε μια ματιά.
“Ακούω ένα άντρα να λέει μια ιστορία. Μια φίλη του είχε ένα πολύ σοβαρό τροχαίο ατύχημα και τώρα ζει ως παραπληγική. Πολλές από τις ελπίδες της έχουν εξανεμιστεί. Το έχω ακούσει πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά ποτέ δεν σταματάει να με σοκάρει: Της λέει, ότι νομίζει πως η τραγωδία της οδήγησε σε θετικές αλλαγές στην ζωή της. Προφέρει τις λέξεις, που δεν αποτελούν τίποτα λιγότερο από ψυχολογική, συναισθηματική και πνευματική βία:
“Όλα για κάποιον λόγο συμβαίνουν”
Της λέει, ότι ήταν κάτι που έπρεπε να συμβεί για να ωριμάσει. Όμως, ακριβώς αυτές οι βλακείες είναι που καταστρέφουν ανθρώπινες ζωές. Και είναι κατηγορηματικά ψευδείς.
Έχοντας δουλέψει για πολλά χρόνια ως σύμβουλος με ανθρώπους που υποφέρουν, εξακολουθεί να με εκπλήσσει, ότι αυτοί οι μύθοι εξακολουθούν να υφίστανται παρά το γεγονός ότι δεν είναι τίποτα περισσότερο από κοινοτοπίες μεταμφιεσμένες ως σοφίες. Και το χειρότερο από όλα είναι, ότι μας κρατά μακριά από το μοναδικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε, όταν έρθουν τα πάνω κάτω στην ζωή μας, δηλαδή να θρηνήσουμε.
Η πραγματικότητα έχει ως εξής: Όπως πολύ εύστοχα είχε πει η μέντοράς μου, Megan Divine: “Κάποια πράγματα στην ζωή δεν μπορούν να διορθωθούν. Μπορούν μόνο να κουβαληθούν.” Η διαδικασία του θρήνου είναι εξαιρετικά επώδυνη. Η θλίψη δεν συμβαίνει μόνο, όταν κάποιος πεθαίνει. Όταν καταρρέουν οι σχέσεις μας, θρηνούμε. Όταν οι ευκαιρίες γκρεμίζονται, θρηνούμε. Όταν οι ασθένειες μας καταστρέφουν, θρηνούμε. Το να χάνεις το παιδί σου δεν μπορεί να διορθωθεί. Το να διαγιγνώσκεσαι με μια ανίατη ασθένεια δεν μπορεί να διορθωθεί. Το να προδίδεσαι από έναν κοντινό σου άνθρωπο δεν μπορεί να διορθωθεί. Αυτές τις καταστάσεις μπορούμε μόνο να τις κουβαλάμε μέσα μας.
Επιτρέψτε μου να είμαι σαφής:
Εάν έχετε έρθει αντιμέτωποι με μια τραγωδία και κάποιος σας λέει μ’οποιονδήποτε τρόπο, ότι η τραγωδία σας ήταν γραφτό να γίνει. Ότι θα σας κάνει ένα καλύτερο άνθρωπο. Ότι αν αναλάβετε την ευθύνη γιαυτό η κατάσταση θα διορθωθεί.
Ότι συνέβη για κάποιο λόγο.
Έχετε κάθε δικαίωμα να τον απομακρύνετε από την ζωή σας. Ναι, η καταστροφή μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει στην ωρίμανση, αλλά πολύ συχνά δεν το κάνει. Συχνά καταστρέφει ζωές. Εν μέρει, δηλαδή, αφού έχουμε αντικαταστήσει τον θρήνο με τις συμβουλές. Με τις κοινοτοπίες.
Τώρα ζω μια φανταστική ζωή. Νιώθω ευλογημένος για τις ευκαιρίες, που παρουσιάστηκαν στον δρόμο μου και για τον αντισυμβατικό τρόπο ζωής, που δημιούργησα για τον εαυτό μου. Αλλά δεν με έκανε η απώλεια καθαυτή έναν καλύτερο άνθρωπο. Στην πραγματικότητα, κατά κάποιο τρόπο με έχει σκληρύνει. Ενώ ή απώλεια με έχει κάνει αρκετά ευαισθητοποιημένο και συμπονετικό στον πόνο των άλλων, ταυτόχρονα με έχει μάθει να κρύβομαι καλύτερα. Έχω μια πιο κυνική άποψη για την ανθρώπινη φύση και μεγαλύτερη ανυπομονησία με τους ανθρώπους, που δεν είναι εξοικειωμένοι με το τι ζημιά προκαλεί η απώλεια στους ανθρώπους.
Πάνω από όλα με στοιχειώνει σε όλη μου την ζωή η διάχυτη ενοχή του επιζώντα. Εν ολίγοις, ο πόνος μου δεν έφυγε ποτέ, απλά έμαθα να τον διοχετεύω στην δουλειά μου με τους άλλους. Αλλά, το να πούμε, ότι η απώλεια που βίωσα, όλες αυτές οι αναμνήσεις που στερήθηκα και όλος ο πόνος που ένιωσα, έγιναν για να μπορέσουν να αναδυθούν τα ταλέντα μου, είναι το τουλάχιστον ανήκουστο.
Πολύ απλά δεν πρόκειται να το κάνω αυτό. Δεν πρόκειται να υποθέσω, ότι ο Θεός με επέλεξε για να περάσω ό,τι πέρασα, απλά για να μπορώ να κάνω αυτό που κάνω τώρα. Και σίγουρα δεν πρόκειται να προσποιηθώ, ότι τα κατάφερα απλά επειδή ήμουν δυνατός, ότι έγινα “επιτυχημένος”, επειδή “ανέλαβα την ευθύνη”. Νομίζω, ότι οι άνθρωποι λένε στους άλλους, ότι πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη, όταν δεν είναι διατεθειμένοι να τους κατανοήσουν. Η κατανόηση είναι δυσκολότερη από τις φλυαρίες.
Το να λες σε κάποιον να “αναλάβει την ευθύνη” για την απώλειά του είναι μια μορφή καλοπροαίρετου αυνανισμού.
Είναι το αντίθετο του εμπνευσμένου πορνό: Είναι υποκριτικό πορνό. Προσωπική ευθύνη σημαίνει, ότι υπάρχει κάτι για το οποίο μπορείς να αναλάβεις την ευθύνη. Δεν μπορείς να πάρεις την ευθύνη, όταν σε έχουν βιάσει ή όταν χάνεις το παιδί σου. Αναλαμβάνεις την ευθύνη για το πως θα ζήσεις από κει και πέρα, για το πως θα διαχειριστείς τους φόβους σου, αλλά όχι για το αν θα θρηνήσεις ή όχι. Δεν είμαστε τόσο έξυπνα ή τόσο ισχυρά όντα. Όταν η κόλαση μας επισκέπτεται, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τον θρήνο.
Για αυτό ακριβώς όλες αυτές οι κοινότοπες εκφράσεις είναι άκρως επικίνδυνες: Όταν τις λέμε σε αυτούς που ισχυριζόμαστε, ότι αγαπάμε αυτόματα τους αφαιρούμε το δικαίωμα να θρηνήσουν. Στην ουσία, τους αρνούμαστε το δικαίωμα να είναι άνθρωποι. Κλέβουμε λίγη από την ελευθερία τους, ακριβώς όταν την χρειάζονται περισσότερο, επειδή είναι εύθραυστοι και απελπισμένοι.
Έχω θρηνήσει αρκετές φορές στην ζωή μου. Έχω γεμίσει με τόση θλίψη που σχεδόν με σκότωσε. Οι μόνοι που βοήθησαν ήταν όσοι ήταν απλά εκεί για μένα. Μου έδειχναν την αγάπη τους με την σιωπή, με την θέληση τους να υποφέρουν σιωπηλά δίπλα μου. Με αγάπησαν με την επιθυμία τους να είναι τόσο κατεστραμμένοι όσο και εγώ. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα πόσο σημαντικό είναι αυτό.
Η λύτρωση και η μεταμόρφωση μπορεί να συμβούν, μόνο αν θρηνήσεις. Η θλίψη από μόνης της δεν είναι εμπόδιο. Τα εμπόδια έρχονται αργότερα. Οι επιλογές που πρέπει να κάνουμε και να βρούμε έναν τρόπο να ζήσουμε μαζί με την απώλεια. Η κοινωνία αντιμετωπίζει τον θρήνο ως μια ασθένεια που πρέπει να θεραπευτεί. Έχουμε κάνει τα πάντα για να αποφύγουμε ή να αγνοήσουμε την θλίψη. Και το αποτέλεσμα ποιο είναι; Να περιτριγυριζόμαστε από κοινοτοπίες και όχι από ανθρώπους.
Οπότε τι λέμε αντί για “όλα για κάποιον λόγο γίνονται;”
Το τελευταίο πράγμα που θέλει να ακούσει ένας άνθρωπος που θρηνεί, είναι συμβουλές. Ο κόσμος τους έχει γκρεμιστεί. Το να προσπαθείτε να εκλογικεύσετε την κατάσταση μπορεί μόνο να βαθύνει περισσότερο τον πόνο τους. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να είστε συμπονετικοί. Να πείτε ακριβώς αυτές τις λέξεις:
“Αναγνωρίζω τον πόνο σου. Είμαι εδώ μαζί σου.”
Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες ικανότητες,απλά να έχετε την θέληση να είστε μαζί με τους αγαπημένους σας, που υποφέρουν για όσο χρειαστεί, να είστε παρόντες όσο καιρό τους πάρει για να συνέλθουν. Να είστε μαζί τους και σωματικά και πνευματικά. Μην φεύγετε όταν αισθάνεστε άβολα ή νιώθετε ότι δεν τους προσφέρετε τίποτα. Κάθε άνθρωπος που θρηνεί χρειάζεται έναν τέτοιο άνθρωπο μαζί του για να μπορέσει να θεραπευτεί και να λυτρωθεί.
Σας παρακαλώ, γίνετε ένας από αυτούς τους ανθρώπους. Είστε περισσότερο αναγκαίοι από όσο νομίζετε και όταν χρειαστείτε και εσείς την βοήθειά τους θα σας την προσφέρουν απλόχερα.
