Σε περιόδους στενοχώριας ή δυσκολίας, τα άτομα με καλές προθέσεις προσφέρουν συχνά λόγια παρηγοριάς για να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου ή να ηρεμήσουν μια ταραγμένη ψυχή. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις που φαινομενικά παρηγορητικές φράσεις μπορούν άθελά τους να επιδεινώσουν την κατάσταση αντί να παρέχουν παρηγοριά. Ενώ αυτές οι εκφράσεις μπορεί να έχουν τις ρίζες τους σε καλές προθέσεις, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ο αντίκτυπός τους μπορεί να είναι ακριβώς το αντίθετο.
“Όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο”
Αυτή η φράση, που συχνά προσφέρεται για να παρηγορήσει κάποιον που αντιμετωπίζει τις δυσκολίες, μπορεί ακούσια να υποβαθμίσει τα συναισθήματα ή τις δυσκολίες του. Ενώ το συναίσθημα πίσω από τις λέξεις μπορεί να είναι μια προσπάθεια να βρει κανείς νόημα εν μέσω μίας δύσκολης κατάστασης, μπορεί να θεωρηθεί απορριπτικό και να ακυρώσει τα συναισθήματα του ατόμου. Αντίθετα, η ακρόαση και η υποστήριξη με ενσυναίσθηση είναι πιο ουσιαστικές αντιδράσεις.
Εναλλακτικά μπορείς να πεις: “Δεν μπορώ να φανταστώ πώς πρέπει να νιώθεις αυτή τη στιγμή. Αν θέλεις να μιλήσεις ή να μοιραστείς κάτι, είμαι εδώ για να σε ακούσω”.
“Ξέρω ακριβώς πώς νιώθεις”
Αν και η πρόθεση εδώ μπορεί να είναι να δείξουμε ενσυναίσθηση, ο ισχυρισμός ότι κατανοούμε τις μοναδικές εμπειρίες ενός άλλου ατόμου μπορεί να μειώσει τα συναισθήματά του. Δεν υπάρχουν δύο καταστάσεις που να είναι ακριβώς ίδιες και ο καθένας επεξεργάζεται τα συναισθήματά του διαφορετικά. Αντί να υποθέσεις την κατανόηση, προσπάθησε να κάνεις ερωτήσεις ανοιχτού τύπου για να ενθαρρύνεις τον άλλον να μοιραστεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου.
Εναλλακτικά μπορείς να πεις: “Βλέπω ότι αυτό είναι πραγματικά δύσκολο για εσένα. Θέλεις να μου πεις περισσότερα για αυτό που βιώνεις;”.
“Είσαι τόσο δυνατός/ή, θα το ξεπεράσεις αυτό”
Αν και προορίζεται να είναι ενδυναμωτική, αυτή η φράση μπορεί ακούσια να πιέσει κάποιον να καταστείλει την ευαλωτότητα και τα συναισθήματά του. Υπονοεί ότι η επίδειξη δύναμης είναι η μόνη αποδεκτή απάντηση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα ανεπάρκειας ή ενοχής όταν δεν μπορεί τελικά να “είναι δυνατός/ή”. Η αναγνώριση του πόνου τους και η επικύρωση των συναισθημάτων τους μπορεί να προσφέρει περισσότερη υποστήριξη.
Εναλλακτικά μπορείς να πεις: “Είναι εντάξει να νιώθεις αδύναμος. Να θυμάσαι, δε χρειάζεται να το περάσεις μόνος σου. Είμαι εδώ για να σε στηρίξω”.
“Ο χρόνος γιατρεύει όλες τις πληγές”
Ενώ το πέρασμα του χρόνου μπορεί πράγματι να βοηθήσει στη διαδικασία επούλωσης, αυτή η φράση υπεραπλουστεύει την πολυπλοκότητα του συναισθηματικού πόνου. Αποτυγχάνει να αναγνωρίσει ότι η επούλωση είναι ένα ενεργό και συνεχές ταξίδι και ότι ορισμένες πληγές μπορεί να μην εξαφανιστούν ποτέ πλήρως. Η προσφορά πρακτικής βοήθειας, όπως η βοήθεια σε καθημερινές εργασίες ή η ακρόαση, μπορεί να είναι πιο ωφέλιμα.
Εναλλακτικά μπορείς να πεις: “Η θεραπεία απαιτεί χρόνο και θα είμαι εδώ μαζί σου σε όλο αυτό. Πώς μπορώ να σε βοηθήσω καλύτερα αυτή τη στιγμή;”.
“Τουλάχιστον δεν είναι τόσο κακό όσο…”
Η σύγκριση των αγώνων κάποιου με αυτούς των άλλων μπορεί να είναι μια προσπάθεια στήριξης, αλλά μειώνει την εγκυρότητα των συναισθημάτων τους. Ο πόνος είναι υποκειμενικός και αυτό που μπορεί να φαίνεται μικρό σε ένα άτομο μπορεί να είναι συντριπτικά οδυνηρό σε ένα άλλο. Η εστίαση στα συναισθήματά τους και η επικύρωσή τους μπορεί να ενισχύσει μια ισχυρότερη αίσθηση σύνδεσης.
Εναλλακτικά μπορείς να πεις: “Τα συναισθήματά σου είναι απολύτως κατανοητά. Οι αγώνες του καθενός είναι μοναδικοί και είμαι εδώ για να σε ακούσω και να σε στηρίξω”.
“Θα πρέπει να είσαι ευγνώμων για όσα έχεις”
Ενώ η ευγνωμοσύνη μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση προβλημάτων, η επιμονή ότι κάποιος πρέπει να αισθάνεται ευγνώμων μπορεί να θεωρηθεί απορριπτική για τις προσπάθειές του. Οι άνθρωποι χρειάζονται χώρο για να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους χωρίς να αισθάνονται ένοχοι για τον πόνο τους. Το να τους ενθαρρύνουμε να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους και να τους υποστηρίξουμε να βρουν ευγνωμοσύνη με τους όρους τους μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό.
Εναλλακτικά μπορείς να πεις: “Καταλαβαίνω ότι περνάς μια δύσκολη στιγμή. Αν θες ποτέ να μιλήσεις για τα συναισθήματά σου ή οτιδήποτε άλλο, είμαι εδώ”.
“Κάνε μόνο θετικές σκέψεις”
Η θετικότητα είναι ευεργετική, αλλά το να δίνουμε οδηγίες σε κάποιον να σκέφτεται “απλά” θετικά υπεραπλουστεύει την πολυπλοκότητα των συναισθημάτων του. Υπονοεί ότι έχει τον έλεγχο των συναισθημάτων του και μπορεί απλώς να αλλάξει τη νοοτροπία τους κατά βούληση. Αντίθετα, πρόσφερέ του έναν ασφαλή χώρο για να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του χωρίς κριτική.
Εναλλακτικά μπορείς να πεις: “Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο, αλλά να θυμάσαι ότι τα συναισθήματά σου ισχύουν. Αν χρειάζεσαι ή θέλεις να μιλήσετε για κάτι, είμαι εδώ για να ακούσω”.
Αν και είναι φυσικό να θέλουμε να προσφέρουμε παρηγοριά και υποστήριξη σε όσους βρίσκονται σε μια στενάχωρη φάση, είναι σημαντικό να προσέχουμε τον αντίκτυπο που μπορούν να έχουν τα λόγια μας. Οι παραπάνω φράσεις, αν και συχνά είναι καλοπροαίρετες, μπορεί άθελά τους να πληγώσουν ή να ακυρώσουν τα συναισθήματα κάποιου. Αντί να βασιζόμαστε σε κλισέ εκφράσεις, θα πρέπει να προσπαθούμε για την ενσυναίσθηση, την ενεργητική ακρόαση και την επικύρωση των συναισθημάτων του άλλου, επιτρέποντας σε όσους πονούν να αισθάνονται ότι βλέπονται, ακούγονται και υποστηρίζονται πραγματικά. Η αληθινή άνεση προέρχεται από την κατανόηση και τη συμπόνια, όχι μόνο από καλοπροαίρετα λόγια.
