Η 25η Απριλίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για την γονική αποξένωση με στόχο την ευαισθητοποίηση των γονιών σχετικά με τη συμπεριφορά αυτή και τις επιπτώσεις που έχει στα παιδιά.
Σύμφωνα με τον Εφέτη, Ιωάννη Βαλμαντώνη, η γονική εποξένωση όπως την ορίζει στο βιβλίο του «Συνεπιμέλεια και βέλτιστο συμφέρον του τέκνου – Υπό το φως του Ν 4800/21» ορίζεται η μετάδοση προς το ανήλικο αισθημάτων εχθρότητας και αρνητικής στάσης για το γονέα που δεν διαμένει μαζί, με τον οποίο και σταδιακά αποξενώνεται. Δυο είναι τα βασικά στοιχεία του συνδρόμου (Parental Alientation Syndrome,
PAS), που προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Αμερικανό ψυχίατρο R. Gardner: α) οι συνειδητές εκδηλώσεις του ενός γονέα που αποσκοπούν στην πλύση εγκεφάλου (brainwashing) του ανηλίκου και στη μετάδοση προς αυτό αρνητικής στάσης έναντι του έτερου γονέα και β) ο επηρεασμός του ανηλίκου και η συνακόλουθη απέχθεια και αποξένωσή του από το γονέα που δεν διαμένει μαζί. Το τέκνο συμμαχεί με το γονέα που έχει την επιμέλεια, μετατρέπεται σε ένα φορέα των αισθημάτων και των ιδεών του τελευταίου, αντιλαμβάνεται ως δικά του τα αισθήματα του μίσους και της εκδίκησης για τον έτερο στοχοποιημένο γονέα, και διακόπτει την επικοινωνία με αυτόν χωρίς κάποιο δικαιολογημένο λόγο”.
Ως αποτέλεσμα το παιδί “συμμετέχει σε μια εκστρατεία δυσφήμισης όπου συστηματικά και αδικαιολόγητα προσβάλει και επιτίθεται στον έτερο γονέα, β) εμφανίζει απώλεια αμφιθυμίας, γ) διατηρεί μόνο αρνητικά συναισθήματα για τον γονέα-στόχο και ακολουθεί μια λογική «άσπρο-μαύρο» (ήτοι ως ο απόλυτα καλός γονέας και ο κακός γονέας), δ) φαίνεται να παπαγαλίζει και να αναπαράγει τις απόψεις του αποξενωτή γονέα, ε)προχωράει σε επιπόλαιους ορθολογισμούς προκειμένου να δικαιολογήσει την εχθρότητα στον αποξενωμένο γονέα, στ) εμφανίζεται ως «ελεύθερος στοχαστής», δηλαδή ότι η στάση προς τον αποξενωμένο γονέα είναι αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης, ζ) παρουσιάζει απουσία ενοχής για τη στάση του προς τον γονέα-στόχο, ενεργεί με αυξημένη εχθρότητα έναντι στο στοχοποιημένο γονέα, αρνούμενο τελικά οποιαδήποτε επαφή, άρνηση που επεκτείνεται σταδιακά και στην οικογένεια του αποξενωμένου γονέα, και η) επιδεικνύει αντανακλαστική υποστήριξη προς τον αποξενωτή γονέα”.
Μετά από ένα διαζύγιο – ή κάποιες φορές και σε περιπτώσεις παντρεμένων ζευγαριών που δεν υπάρχει σεβασμός ή αγάπη- κάποιοι γονείς γίνονται χειριστικοί απέναντοι στα παιδιά προσπαθώντας να τα στρέψουν εναντίον του άλλου γονιού με σκοπό να τον αποκλείσουν από τη ζωή τους. Συνήθως αυτό συμβαίνει με συχνές κατηγορίες και υποτίμηση του άλλου γονιού, περιορίζοντας την επικοινωνία που θα έχουν μεταξύ τους αλλά και λέγοντας ψέματα ή ανακρίβειες για τη ζωή και τα συναισθήματα που τρέφει ο άλλος γονιός για το παιδί.
Οι γονείς μετά από ένα διαζύγιο – όποιες κι αν είναι οι σχέσεις μεταξύ τους- οφείλουν να μην στερήσουν από το παιδί τη σχέση που θα δημιουργήσει και με τους δύο γονείς. Η επικοινωνία πρέπει πάντα να γίνεται με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού και οι ισορροπίες- είτε σε περίπτωση αποκλειστικής επιμέλειας είτε συνεπιμέλειας- πρέπει να διατηρούνται για το καλό του παιδιού. Σε αντίθετη περίπτωση τα παιδιά εκδηλώνουν προβλήματα όπως άγχος, νευρικότητα, κατάθλιψη, αδιαφορία και απέχθεια προς τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια.
Η ιδέα για την καθιέρωση μιας Παγκόσμιας Ημέρας για την Γονική Αποξένωση ξεκίνησε από τον Καναδά το 2005 ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης το 2002.
Διάβασε επίσης:
