Σκεφτόμουν σε απλά ελληνικά (είναι σωτήριο, ξέρεις, να σκέφτεσαι έτσι) ότι η ανατροφή ενός παιδιού θα μπορούσε να είναι μια πολύ απλή υπόθεση γραμματικής. Με κανόνες και ασκήσεις, με εξηγήσεις και επαναλήψεις και -αναπόφευκτα-με εξετάσεις. Θα μπορούσε, ας πούμε, να περιορίζεται στη διδασκαλία λιγοστών λέξεων, που όμως φωτίζουν κάθε ζωή και της δίνουν ευγένεια, θάρρος, πείσμα και σίγουρα περηφάνια και αξιοπρέπεια.
Πρώτο μάθημα, για παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι η λέξη ”ναι”.
Ναι. Για σκέψου λίγο. Είναι η πιο θετική λέξη που υπάρχει στο λεξιλόγιό μας. Η μαγική λεξούλα των θετικών ανθρώπων και όσων ο ουρανός είναι το όριο τους. ‘’Να σκέφτεσαι θετικά’’ ακούμε από παντού και είναι ορατό τοις πάσι ότι οι φορείς του ‘’ναι’’ είναι οι πιο χαμογελαστοί, αποφασιστικοί και ήρεμοι άνθρωποι γύρω μας.
-Ναι, θα το κάνω.
-Ναι, θα το μάθω.
-Ναι, θέλω.
Και το αποτελεσματικότερο όλων:
-Ναι, μπορώ.
Δεύτερο μάθημα οι λέξεις «παρακαλώ» και «ευχαριστώ». Οι λέξεις της ευγένειας και της καλής ανατροφής, λέξεις που ανοίγουν και κλείνουν συντομότατους διαλόγους οι οποίοι όμως φτιάχνουν τις πρώτες εντυπώσεις.
-Κύριε, μπορείτε να το επαναλάβετε αυτό, παρακαλώ;
-Παρακαλώ, μπορώ να περάσω;
-Μπορώ να έχω μια σφραγίδα, λίγο νερό ή έστω την ησυχία μου, παρακαλώ; Σας ευχαριστώ.
Ξεπερασμένες λέξεις; Παρωχημένες; Φυσικά, αν αποφασίσουμε ότι μας αρέσει η αγένεια γύρω μας και είναι αυτό που θέλουμε να διατηρήσουμε στον πλανήτη.
Και έρχεται η λέξη «συγγνώμη» που κουβαλάει μέσα της όλες τις λέξεις του κόσμου: Αγαπάω, συμπονώ, συμπάσχω, μετανιώνω, πιστεύω. Η λέξη της δεύτερης ευκαιρίας, πολύ δύσκολη να τη μάθεις, τόσο για να τη ζητάς όσο και για να τη δέχεσαι. Λέξη που δε σηκώνει εγωισμούς και πολλά πολλά. Απλή και ξεκάθαρη:
-Συγγνώμη. Δε θα το ξανακάνω αυτό, ήταν λάθος μου.
-Συγγνώμη που σε έκανα να υποφέρεις.
-Φυσικά και δέχομαι τη συγγνώμη σου. Πάμε παρακάτω.
Και το ουσιαστικότερο:
-Συγχωρώ τον εαυτό μου και άρα μπορώ να δεχτώ τη συγχώρεση όσων πλήγωσα.
Μεγάλη υπόθεση η συγγνώμη, σπουδαία λέξη όταν την εννοείς. Ποια άλλη λέξη, αν το καλοσκεφτείς, απομακρύνει τόσο δραστικά την κόλαση;
Ναι. Η λέξη «αγαπώ». Σημαντικό μάθημα αυτό. Θέλει ασκήσεις και παραδείγματα.
Αγαπώ άνευ όρων και άνευ ορίων, αγαπώ ανθρώπους, αγαπώ ζώα, αγαπώ άσπρους, μαύρους, κόκκινους, αγαπώ άντρες, αγαπώ γυναίκες, αγαπώ πλούσιους και φτωχούς, υγιείς και άρρωστους, έξυπνους και ηλίθιους, αγαπώ τους στρέιτ, αγαπώ τους γκέι, αγαπώ τα παιδιά, αγαπώ τον εαυτό μου και όλη αυτή η αγάπη γίνεται καθήκον υπεράσπισης, φροντίδας και προστασίας, γίνεται ασπίδα και φωνή για όσους τρέμουν μέσα σε μια σκληρή κοινωνία, νομίζοντας ότι δεν τους αγαπάμε.
Μπορώ να αγαπώ.
«Μπορώ». Ρήμα μόνο ενεργητικής φωνής που σημαίνει ότι καθετί είναι στο χέρι μου. Προϋποθέτει το ρήμα ‘’πιστεύω’’, πιστεύω σ’ εμένα και σε έναν Θεό γιατί είναι χρέος μου να πιστεύω και να μπορώ, γιατί μόνο έτσι είναι δυνατόν να πάω μπροστά και μαζί μου να κάνει ένα βήμα κι ο κόσμος ολόκληρος. Και πώς θα μάθουμε στα παιδιά μας να μπορούν; Με ένα ακόμα μάθημα γραμματικής.
Ρήμα «προσπαθώ», λοιπόν.
Ό,τι κι αν γίνει, όσο δύσκολο κι αν μου φαίνεται, όσο κι αν κουραστώ, εγώ θα προσπαθώ. Γιατί είναι το μόνο που μπορώ να κάνω όταν όλα τα άλλα έχουν αποτύχει. Και είναι το μόνο που μπορεί να έχει αποτέλεσμα.
Προσπαθώ να είμαι καλός μαθητής γιατί προσπαθώ να γίνω γιατρός και μετά θα προσπαθώ να είμαι καλός γιατρός ή καλός δάσκαλος ή καλός ηλεκτρολόγος ή καλός δημόσιος υπάλληλος.
Προσπαθώ να είμαι συνεπής, χρήσιμος άνθρωπος, φωτεινός φάρος για τα σκοτάδια άλλων.
-Μα δεν κουράζεσαι να προσπαθείς;
-Όχι.
Όχι: η τελευταία λέξη για σήμερα. Το χρυσό «όχι». Μάθετε στα παιδιά να λένε όχι. Όχι στις καραμέλες από ξένους, όχι στην τεμπελιά, όχι σε σχέσεις που τα κρατούν ομήρους, όχι στο ψέμα, την απάτη, την κακοποίηση, όχι σε εργοδότες που αναζητούν σκλάβους, όχι στα ναρκωτικά, όχι στο σεξ χωρίς προφυλακτικό, όχι στα εύκολα, όχι στην ψυχολογική βία, όχι στη βία γενικώς. Μάθετε στα παιδιά να μη φοβούνται. Να υψώνουν το παράστημά τους, να κοιτάνε στα μάτια και να λένε «όχι».
Ζήτω το όχι, λοιπόν. Και το ναι. Και το ευχαριστώ.
Ζήτω όλες οι πολύτιμες λεξούλες της ζωής μας που φτιάχνουν μια τέλεια πρόταση:
Μεγάλωσα ένα παιδί.
