Η μητέρα μου δεν άντεχε να ακούει τα παιδιά να τσιρίζουν όταν έπαιζαν.
Παρατήρησα ότι κι εγώ, όταν άκουγα την κόρη μου και τους φίλους της να παίζουν τσιρίζοντας, έμπαινα σε μια κατάσταση γενικότερης αναστάτωσης, παρόλο που ήξερα ότι τα παιδιά διασκέδαζαν. Θέλησα να μάθω περισσότερα και γι’ αυτό τη ρώτησα τι θα γινόταν αν, όταν ήταν παιδί, έκανε τόση φασαρία παίζοντας. Μου είπε πως ο πατέρας της, δηλαδή ο παππούς μου, ήταν πάνω από πενήντα ετών όταν γεννήθηκε και υπέφερε συχνά από πονοκεφάλους. Έτσι τα παιδιά ήταν αναγκασμένα να περπατάνε στις μύτες των ποδιών τους, όταν ήταν στο σπίτι, διαφορετικά θα έβρισκαν τον μπελά τους.
Ίσως και να σας φοβίζει κάποιες φορές το να παραδεχτείτε ότι ο εκνευρισμός σας με το παιδί σας γίνεται ανυπέρβλητος, πιστεύοντας ότι θα κάνει τον θυμό σας ακόμα πιο έντονο ή κατά κάποιον τρόπο πιο αληθινό. Αλλά στην πραγματικότητα, αν καταφέρουμε να εντοπίσουμε και να αναγνωρίσουμε τα άβολα αυτά συναισθήματα και να βρούμε ένα άλλο αφήγημα γι’ αυτά –ένα αφήγημα που δεν μεταθέτει την ευθύνη στο παιδί μας–, ίσως μπορέσουμε να το απαλλάξουμε από την κατηγορία της ενεργοποίησής τους. Αν καταφέρετε να το κάνετε αυτό, είναι πιο πιθανό να αποφύγετε ένα βίαιο ξέσπασμα πάνω στο παιδί σας.
Δεν θα μπορείτε πάντα να βρείτε το αφήγημα που θα σας βοηθά να εξηγήσετε από πού πηγάζουν όσα νιώθετε, αλλά δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να θυμάστε. Μπορεί, όταν εσείς ήσαστε παιδί, να νιώθατε ότι οι άνθρωποι που σας αγαπούσαν ίσως δεν σας συμπαθούσαν πάντα. Μπορεί κάποιες φορές να σας έβρισκαν ενοχλητικούς, δύσκολους, απογοητευτικούς, ασήμαντους, εκνευριστικούς, αδέξιους ή βλάκες. Όταν η συμπεριφορά του δικού μας παιδιού μας θυμίζει αυτές τις σκέψεις, τα ίδια συναισθήματα ενεργοποιούνται και καταλήγουμε να φωνάζουμε ή να αντιδρούμε με ένα σωρό αρνητικούς τρόπους, ανάλογα την περίπτωση.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι δύσκολο να γίνεσαι γονιός.
Μέσα σε μια μέρα, το παιδί σου γίνεται ξαφνικά η πρώτη και σημαντικότερη προτεραιότητα της ζωής σου, είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. Ο ερχομός ενός παιδιού μάς βοηθά επιτέλους να καταλάβουμε τι πέρασαν οι δικοί μας γονείς, να τους εκτιμήσουμε περισσότερο, να ταυτιστούμε περισσότερο μαζί τους ή να συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με εκείνους. Αλλά θα πρέπει να ταυτιστούμε και με το παιδί ή τα παιδιά μας.
Αφιερώνοντας λίγο χρόνο για να σκεφτούμε πώς νιώθαμε εμείς όταν βρισκόμαστε στην ηλικία του παιδιού μας, θα μας βοηθήσει να αποκτήσουμε την ικανότητα ενσυναίσθησης σε ό,τι έχει να κάνει με αυτό και να κατανοήσουμε τα δικά του συναισθήματα.
Η μέθοδος αυτή θα μας βοηθήσει να το καταλάβουμε και να αντιληφθούμε τους λόγους που το κάνουν να συμπεριφέρεται με τρόπο που μας απωθεί και μας απομακρύνει απ’ το παιδί.
Είχα έναν πελάτη, τον Όσκαρ, που είχε υιοθετήσει ένα αγοράκι δεκαοκτώ μηνών. Κάθε φορά που το παιδί έριχνε φαγητό στο πάτωμα ή άφηνε το φαγητό του στο πιάτο, ο Όσκαρ ένιωθε την οργή να τον κυριεύει. Τον ρώτησα τι θα συνέβαινε στον ίδιο, όταν ήταν παιδί, αν έριχνε το φαγητό του στο πάτωμα ή αν το άφηνε στο πιάτο. Θυμήθηκε ότι ο παππούς του τον τιμωρούσε χτυπώντας τα δάχτυλά του με τη λαβή ενός μαχαιριού και μετά τον έστελνε τιμωρία στο δωμάτιό του. Όταν ανακάλεσε αυτή την ανάμνηση και θυμήθηκε πώς είχε βιώσει ο ίδιος μια ανάλογη κατάσταση, ένιωσε συμπάθεια και συμπόνια για τον εαυτό του ως παιδί και κατ’ επέκταση έγινε πιο υπομονετικός γονέας.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου», Εκδόσεις Διόπτρα
