Δεν υπάρχει κανείς πάνω σε αυτή τη γη που να προσπαθεί τόσο σκληρά, όσο μια μαμά.
Παρόλη όμως τη σκληρή προσπάθεια δεν υπάρχει και καμία μαμά που να μην υποφέρει από το γνωστό μητρικό ενοχικό σύνδρομο, ευρύτερα γνωστό και ως GΜS (guilty mom syndrome). Και αν πιστέψουμε τους ψυχολόγους, το σύνδρομο αυτό οφείλεται στις εξιδανικευμένες εικόνες που έχουμε στο μυαλό μας, για το τι σημαίνει να είναι μια γυναίκα καλή μητέρα.
Οι κοινωνιολόγοι πάλι θεωρούν τις μητρικές ενοχές «μολυσμένο» χρόνο. Θεωρούν ότι οι ενοχές λειτουργούν ως «συναισθηματική φορολογία» που πληρώνει κάθε μητέρα όταν φεύγει για την δουλειά ή επιβάλλει στα παιδιά να κάτσουν μπροστά στην τηλεόραση. Με άλλα λόγια, οι ενοχές λειτουργούν σαν μια πληρωμή τελών που τους δίνει το εξιτήριο για τις δικές τους δραστηριότητες.
Μητρικές ενοχές. Μια απόλυτα σύγχρονη ασθένεια.
Ε, ναι οι μητρικές ενοχές αποτελούν την απόλυτα μοντέρνα «ασθένεια», αν μπορεί κανείς να τη χαρακτηρίσει έτσι. Και αυτό, σύμφωνα με τον διακεκριμένο ψυχολόγο και συγγραφέα Robin Grille, οφείλεται στο γεγονός ότι όλοι πλέον έχουμε περάσει ώρες διαβάζοντας σωρούς βιβλίων αυτοβοήθειας.
Στο βιβλίο του Parenting for a Peaceful World, ο δόκτωρ Grille, μας υπενθυμίζει ότι είμαστε η πρώτη γενιά που γνωρίζουμε «τι να μην κάνουμε ως γονείς, επειδή το έκαναν οι γονείς μας». Βέβαια κάποια στιγμή και ενώ πιστεύουμε ότι τα κάνουμε όλα σωστά, σίγουρα θα αναρωτηθούμε τι θα πει αύριο το παιδί μας στον δικό του ψυχοθεραπευτή!
Έχω τύψεις ή ενοχές επειδή είμαι κακή μαμά;
Σύμφωνα με τον δόκτωρ Robin Grille, οι ενοχές και οι τύψεις είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα. Οι τύψεις είναι η συναισθηματική κατάσταση που βιώνουμε όταν έχουμε κάνει κακό και έχουμε βλάψει με τα λόγια ή τις ενέργειές μας έναν ή άλλους ανθρώπους. Μιλάμε για ένα κακό το οποίο υφίσταται, είναι γεγονός αληθινό και έχει προκαλέσει αρνητικές συνέπειες.
Τύψεις μπορεί να νοιώθει εκείνος που έδωσε μία ψευδή κατάθεση και καταδίκασε έναν αθώο, ή εκείνος που χτύπησε με το αυτοκίνητό του κάποιον και τον παράτησε αβοήθητο. Οι τύψεις αφορούν ένα πραγματικό κακό για το οποίο ευθυνόμαστε απόλυτα.
Οι ενοχές από την άλλη, δεν υπονοούν ότι το άτομο που τις νοιώθει, έχει φταίξει και εκείνο υποχρεωτικά, ούτε ότι αυτό που έχει πράξει κάποιος είναι κακό.
Η ενοχή δε συνδέεται πάντα με τη δική μας υπαιτιότητα, αλλά με τη χαμηλή μας αυτοεκτίμηση. Αυτό δηλαδή το συναίσθημα που πολλές φορές διακατέχει το ενοχικό άτομο, αλλά και από το σύστημα αξιών που έχουμε και το οποίο συνδέεται με τον τρόπο που έχουμε μεγαλώσει αλλά και πόσο υγιής και συναισθηματικά επαρκής ήταν η σχέση με τους γονείς μας. Ενοχή μπορεί να νοιώσει μια μαμά γιατί ξέχασε να πάρει το βιβλίο που της είχε ζητήσει η μικρή της κόρη για το σχολείο, ή γιατί έκαψε το φαγητό, αλλά τύψεις, όχι δα!
Η ενοχή συνήθως απορρέει από την πεποίθηση μας, ότι πάντα πρέπει να είμαστε διαθέσιμες και να δίνουμε τα πάντα στα παιδιά μας! Αυτή η στάση ζωής οφείλεται στην ανάγκη του ενοχικού ατόμου να νοιώσει και να δεχτεί αγάπη, επειδή πιστεύει ότι μόνο έτσι θα την αξίζει.
Πηγή της ενοχικής αυτής στάσης είναι τα πρώιμα παιδικά βιώματα όταν το παιδί ένοιωθε ότι έπαιρνε αγάπη μόνο όταν ανταποκρινόταν στις προσδοκίες των γονιών. Αυτό καλλιέργησε μέσα του την πεποίθηση ότι η αξία δεν είναι κάτι που υπάρχει μέσα του, αλλά βρίσκεται στην εμφάνιση, στις επιτυχίες, στην ικανότητα εκπλήρωσης των προσδοκιών των άλλων. Η νοσηρά ενοχική συμπεριφορά καλλιεργείται από το φόβο του ότι θα πάψουν οι άλλοι να αγαπούν και μας οδηγεί στην υιοθέτηση λανθασμένων συμπεριφορών και αντιλήψεων.
Λοιπόν, τι μας κάνει καλές μαμάδες;
Ως μητέρα μπορεί να έχετε κάνει πολλά λάθη. Να είχατε νεύρα με τα παιδιά, να τους φωνάζατε συχνά, να ξεχνάγατε να κάνετε πράγματα γι’ αυτά, αλλά αν στηρίζατε την προσωπική σας αυτοεκτίμηση σε αυτό, τότε θα υπήρχε μάλλον πρόβλημα. Σύμφωνα με τον δόκτωρ Grille, το πρώτο βήμα που θα πρέπει να κάνουμε για να εξαφανίσουμε τις ενοχές μας, είναι να επαναπροσδιορίσουμε τι σημαίνει καλή μητέρα.
Καλή μαμά δε σημαίνει αλάνθαστη μαμά.
Καλή μαμά είναι εκείνη που αναγνωρίζει τα λάθη της, τις αδυναμίες της, εκείνη που διαθέτει ενσυναίσθηση και είναι αρκετά… ταπεινή, ώστε να ζητάει συγγνώμη από τα παιδιά της.
Καλή μαμά είναι εκείνη που είναι πάντα πρόθυμη να αναπτυχθεί προσωπικά, να μάθει καινούρια πράγματα και να επουλώσει τις πληγές των παιδιών της, αν αυτό χρειαστεί.
Και δεν μπορούμε να βασανιζόμαστε πάντα από την παγίδα της τελειότητας. Αργά ή γρήγορα θα τραυματίσουμε άθελα μας τα παιδιά μας, πιθανώς και να τα βλάψουμε. Το θέμα είναι να είμαστε σε θέση να επουλώσουμε τις πληγές τους και να τα υποστηρίξουμε με κάθε ευκαιρία. Γιατί αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι μια σχέση αγάπης δεν είναι μια σχέση προστατευμένη, μια σχέση όπου τίποτα κακό δε θα συμβεί. Το πιο συναρπαστικό κομμάτι στη σχέση μας με το παιδί μας είναι ότι συνεχώς αλλάζει ανανεώνεται. Και αυτή η ανανέωση περνάει από τη δική μας συναισθηματική αλήθεια.
Διαβάστε τη συνέχεια στην επόμενη σελίδα
