Ξέρω ότι στην ηλικία του, σε άλλες εποχές κι άλλα μέρη, τα παιδιά έκαναν (και κάνουν) περισσότερα πράγματα. Κι αναλάμβαναν (και αναλαμβάνουν) περισσότερες πρωτοβουλίες, κάποια εργάζονται, κιόλας, σκληρά… Αλλά δεν μπορώ να μην συγκρίνω με το δικό μου μέτρο: στην ηλικία του εγώ κάποτε αποφάσισα να πάω να δω την (ίδιας ηλικίας) ξαδέρφη μου (2-3 χιλιόμετρα μακριά, στο ίδιο προάστιο). Βρήκα χρήματα για ταξί. Περπάτησα μέχρι την πλατεία που είχε πιάτσα (ένα τέταρτο με τα πόδια). Πήρα το ταξί (που δεν μου πήρε λεφτά λόγω του νεαρού της ηλικίας μου!!!) και πήγα.
Πήρα και τηλέφωνο τους γονείς μου (που ήταν στη δουλειά εκείνη την ώρα) και τους ενημέρωσα… Ήρθαν και με πήραν πάραυτα, φρικαρισμένοι και με φωνές, κι έφαγα τόσο πολύ ξύλο που δεν θέλω να το θυμάμαι πια (μέχρι πριν ένα χρόνο ένας θείος μου, ογδοηκοντούτης πια, το θυμόταν και είχε να το λέει, πώς τόλμησα να κάνω κάτι τέτοιο παιδάκι πράμα). Θέλω να πω, τέτοια πράγματα δεν ενθαρρύνονταν όταν εγώ ήμουν μικρή, κι απ’ ότι συζητάω με άλλες μαμάδες, ούτε και τώρα…
Το καλικαντζαράκι, πάλι, είναι αλλιώς: με συγκινεί, και τη θαυμάζω. Με όλη τη διπλωματική ευγένεια που τη διακρίνει, δεν διστάζει να κοπανάει κανονιές του τύπου: «Λες για μας ότι είμαστε εθισμένοι με το ίντερνετ, αλλά κι εσύ δεν πας πίσω! Μη σου πω ότι μας ξεπερνάς κιόλας!» Ή, παλαιότερα, όταν τσακωνόμαστε με τον πατέρα της στεκόταν ανάμεσά μας με σταυρωμένα χέρια, και: «Σταματήστε να τσακώνεστε! Τι παράδειγμα νομίζετε ότι μας δίνετε! Τι μας λέτε μετά να μην τσακωνόμαστε εμείς;» Με πολλή φυσικότητα, χωρίς καμία επιθετικότητα, έτσι απλά. Όσο απλά μου είπε κάποτε που γκρίνιαζα για το βάρος μου «μαμά δεν είσαι χοντρή, είσαι μαμά».
Όταν έμαθε να φτιάχνει κρέπες το Καλοκαίρι, σηκωνόταν (από μόνη της) νωρίτερα από όλους, για να έχει έτοιμες τις κρέπες για το πρωινό της οικογένειας. Η ήσυχη φροντίδα της για τα μικρά πράγματα, για τους ανθρώπους και τα ζώα, για τις λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά, με συγκινεί βαθιά. Θαυμάζω τη δημιουργικότητα και τη θεατρική της εκφραστικότητα – ειδικά όταν κάνει μιμήσεις ημών των ιδίων, και (εσχάτως) και των καθηγητών της στο σχολείο.
Τι καταπληκτικό χάρισμα να κάνεις τον άλλον να γελάει με την καρδιά του!
Θαυμάζω την καλαισθησία της, που εκφράζεται με χίλιους και έναν τρόπους. Από τη ζωγραφική και τις κατασκευές της, την τάξη στη ντουλάπα της, μέχρι το απίστευτο γούστο της στα ρούχα. Ό,τι ρούχο έχω αγοράσει με δική της παραίνεση ή συμβουλή ή επικύρωση γούστου με κολακεύει αφάνταστα. Εννοείται ότι εκείνη παίρνω μαζί μου όταν πάω να ψωνίσω ρούχα! Μία Κοκό Σανέλ στο σπίτι, σε συνδυασμό με μια Κατίνα Παξινού, με ολίγη Γιαγιά Ντάλτον μέσα στο μείγμα.
Θαυμάζεις και τρομάζεις, όλα σε ένα!
Γράφοντας (και σκεπτόμενη) για όλα αυτά εξερευνώ παράλληλα και τη φύση των δικών μου συναισθημάτων. Κάνω διακρίσεις ανάμεσα στα παιδιά μου; Τι σημαίνει θαυμάζω; Τι σημαίνει είμαι περήφανη; Σε τι ανταποκρίνεται μέσα μου το κάθε παιδί, τι μου βγάζει; Τρεις διαφορετικοί άνθρωποι, τρεις διαφορετικοί καθρέφτες, τρεις διαφορετικές όψεις του εαυτού μου, τρεις διαφορετικοί κόσμοι. (Κι εγώ ένας, τέσσερις). Τα ιεραρχώ όλα αυτά ή τα σέβομαι και τα τιμώ το ίδιο; Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους γονείς να «προτιμούν» (να προ-τιμούν) το ένα τους παιδί έναντι των άλλων; Ή πάλι να το υποτιμούν; Κι ας μην το παραδέχονται ούτε και στον εαυτό τους πολλές φορές…
Ένα είναι το ηθικό δίδαγμα για μένα: ότι είναι απίστευτο δώρο να ζεις με παιδιά.
Καθώς σαν άνθρωποι ζούμε το εδώ και το τώρα, η αντίληψή μας είναι περιορισμένη, και δεν έχουμε τη δυνατότητα να δούμε την «ευρύτερη εικόνα» της εξέλιξης των πραγμάτων. Βολευόμαστε και με τα στερεότυπα, επίσης. Τα παιδιά ξεβολεύουν τις αντιλήψεις μας, κι αυτός είναι ο τρόπος που μας κρατούν πάντα νέους.
Ζώντας με παιδιά, μαθαίνεις να περιμένεις το απρόσμενο (και να το διαχειρίζεσαι κιόλας), μαθαίνεις να μη βγάζεις εύκολα συμπεράσματα:
Ένα παιδί μπορεί να ψοφάει για αγκαλίτσες και νανουρίσματα, και παράλληλα να μαζεύει χαρτζιλίκι και να παραγγέλνει τούρτα-έκπληξη για τη δασκάλα του από το ζαχαροπλαστείο χωρίς να το πει σε κανέναν.
Μία έφηβη μπορεί να συζητάει ώρες στο φέισμπουκ για γκομενικά, και παράλληλα να φιλοδοξεί να εκπροσωπήσει αυτούς που δεν έχουν φωνή.
Ένα κορίτσι μπορεί να φοβάται τους σκοτεινούς δρόμους της γειτονιάς, αλλά να μη διστάζει να μιλήσει την τσουχτερή της αλήθεια στους μεγάλους. Μπορεί να φαίνεται το πιο εύθραυστο και τρυφερό πλάσμα στον κόσμο, και από την άλλη να μη διστάζει να βουτήξει με το κεφάλι σε νέες περιπέτειες και αλλαγές ζωής…
Διαβάστε επίσης:
Μεγαλώνουμε παιδιά σε έναν κόσμο που οι ευαίσθητοι θεωρούνται γραφικοί
Αχ μαμά πότε θα μου πεις ένα «μπράβο»;
