Σχεδόν όλοι οι μαθητές που δεν τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο, στερούνται ένα ή περισσότερα από τα στοιχεία της συναισθηματικής νοημοσύνης (ανεξάρτητα από το αν έχουν και πρόσθετες γνωστικές δυσκολίες ή μαθησιακά προβλήματα). Το μέγεθος του προβλήματος δεν είναι αμελητέο. Το ένα στα πέντε παιδιά (στις ΗΠΑ τουλάχιστον) πρέπει να επαναλάβει την πρώτη τάξη, και αργότερα, καθώς περνούν τα χρόνια, μένει πάντα πίσω από τους συμμαθητές του, αποθαρρύνεται όλο και περισσότερο, πικραίνεται και συμπεριφέρεται διασπαστικά.
Η ετοιμότητα ενός παιδιού για το σχολείο, εξαρτάται από την πιο ουσιώδη απ’ όλες τις γνώσεις, από το πώς μαθαίνουμε. Υπάρχουν επτά συστατικά-κλειδιά αυτής της κρίσιμης ικανότητας – τα οποία φυσικά άπτονται όλα της συναισθηματικής νοημοσύνης.
1. Εμπιστοσύνη
Μια αίσθηση ελέγχου και κυριαρχίας του ατόμουν πάνω στο σώμα του, στη συμπεριφορά του, στις κοινωνικές του συναλλαγές. Η αίσθηση του παιδιού ότι έχει πολλές πιθανότητες να πτευχει σε ό,τι αναλαβμάνει, καθώς και ότι οι μεγάλοι θα είναι κοντά του για να το βοηθήσουν.
2. Περιέργεια
Η αίσθηση του παιδιού ότι η ανακάλψυη και η εξερεύνηση είναι θετικές και προσφέρουν ικανοποίηση.
3. Πρόθεση
Η επιθυμία και η ικανότητα του παιδιού να επηρεάζει και να δρα προς αυτή την κατεύθυνση με σταθερότητα. Αυτό συνδέεται με μια αίσθηση επιδεξιότητας και αποτελεσματικότητας.
4. Αυτοέλεγχος
Η ικανότητα του παιδιού να συντονίζει και να ελέγχει τις κινήσεις του με τρόπους κατάλληλους προς την ηλικία του. Μια αίσθηση εσωτερικού ελέγχου.
5. Αρμονικότητα
Η ικανότητα του παιδιου να σχετίζεται με τους άλλους στη βάση της αλληλοκατανόησης και της συνεννόησης.
6. Η ικανότητα επικοινωνίας
Η επιθυμία και η ικανότητα του παιδιού να ανταλλάσσει, με τρόπο λεκτικό κυρίως, ιδέες, συναισθήματα και έννοιες με τους άλλους. Αυτό συνδέεται με μια έννοια εμπιστοσύνης προς τους άλλους και άντλησης ικανοποίησης από τη συναναστροφή με τους άλλους, συμπεριλαμβανομένων και των ενηλίκων.
7. Συνεργασιμότητα
Η ικανότητα του παιδιού να ισορροπεί τις ανάγκες του με τις ανάγκες των άλλων σε μια ομαδική δραστηριότητα.
Το κατά πόσο ένα παιδί έρχεται στο νηπιαγωγείο την πρώτη μέρα διαθέτοντας αυτές τις ικανότητες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο οι γονείς του – και οι κοινωνικοί λειτουργοί στον παιδικό σταθμό – του παρείχαν την απαιτούμενη φροντίδα που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε “πλεονεκτήματα του συναισθήματος”, κάτι ανάλογο με το πλεονέκτημα εκκίνησης του αθλητή.
Daniel Goleman, Η συναισθηματική νοημοσύνη