Ήμουν ήδη 9 ετών και βαθιά μέσα μου γνώριζα ότι δεν προοριζόμουν για τη μητρότητα, ότι δεν θα γίνω και δεν πρέπει ποτέ να γίνω μητέρα. Όχι με ένα θλιβερό, αρνητικό τρόπο αλλά με ένα χαρούμενο, αυτοδύναμο, απελευθερωτικό τρόπο. Καθώς μεγάλωνα, μεγάλωνε και αυτή η πεποίθησή μου. Μέχρι την εφηβεία μπορούσα να σου απαριθμήσω στατιστικά στοιχεία για τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχαν τα παιδιά στην καριέρα μου, στα οικονομικά μου, στην κοινωνική ζωή μου και στο σώμα μου. Αν και για να είμαι ειλικρινής κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν ήταν, ούτε είναι, τόσο καθοριστικός στην απόφασή μου να παραμείνω άτεκνη όσο το ενστικτώδες αίσθημά μου ότι απλά δεν θέλω παιδιά.
Ορισμένοι πίστευαν πως παρέμεινα άτεκνη γιατί ήμουν εγωίστρια, ανώριμη, τεμπέλα, υλίστρια ή γιατί μισούσα τα παιδιά – κανένα από τα οποία δεν είναι καλό και όλα είναι σε πλήρη αντίθεση με το πώς βλέπω τον εαυτό μου.
Ήμουν εξελικτικά ανάπηρη, προσκολλημένη σε κάποιου είδους κατάσταση σαν τον Πίτερ Παν; Είχα υποχρέωση να τεκνοποιήσω;
Το σίγουρο είναι πως δεν παρέμεινα άτεκνη επειδή ήθελα να ξοδεύω τα λεφτά μου σε αυτοκίνητα και σε ρούχα αντί σε κούνιες και πάνες. Παρέμεινα άτεκνη επειδή υπήρχαν τόσο πολλά πράγματα στη ζωή μου που απολάμβανα και τόσο πολλά που ακόμα ήθελα να κάνω, εμπειρίες που ένιωθα ότι θα έπρεπε να αναβάλω ή να ξεχάσω αν έκανα παιδιά. Εκτιμούσα το χρόνο, την ελευθερία και την ανεξαρτησία μου. Αγαπούσα το γάμο μου και το ειρηνικό, ήσυχο σπιτικό μου και γελούσα πάντα με την ιδέα ότι η άτεκνη γυναίκα είναι μια εκκεντρική καλλιτέχνιδα που ζει με 10 γάτες, μια στριμμένη γεροντοκόρη ή μια καταθλιπτική χωρισμένη.
Γιατί, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα όταν ένας άνδρας λέει ότι δεν αντέχει τα παιδιά, το βρίσκουμε αστείο. Αν μια γυναίκα τολμήσει να ξεστομίσει το ίδιο, θα αντιμετωπίσει επικριτικά βλέμματα. Και δεν μιλάμε για μια ανώριμη 20χρονη που έχει όλο τον καιρό μπροστά της να αλλάξει γνώμη αλλά μια γυναίκα που πλησιάζει ή έχει περάσει τα 40.
Μια γυναίκα που απορρίπτει ίσως την τελευταία, μοναδική ευκαιρία της να γίνει βιολογική μητέρα ενός μωρού. Και πες ειλικρινά: πόσο επικροτείς την απόφασή της; Ακριβώς. Ακόμα και η πιο μοντέρνα κοινωνία δεν τρέφει ιδιαίτερη συμπάθεια για την εκούσια άτεκνη. Αν και τα νέα δημογραφικά στοιχεία λένε ότι σύντομα δεν θα είναι μόνη:
Είτε το επέλεξε συνειδητά είτε όχι, μία στις πέντε από εμάς δεν θα έχει απογόνους.
Οι περισσότεροι έχουμε φίλες ή συγγενείς που βρίσκονται στα τελειώματα της αναπαραγωγικής ηλικίας τους και δεν έχουν γίνει μητέρες. Παρ’ ότι αυτές οι γυναίκες επαναπροσδιορίζουν συθέμελα τη θηλυκότητα σήμερα, είναι θύματα παρεξήγησης. Είτε έχουν παραμείνει χωρίς παιδιά από επιλογή είτε από τύχη, εισπράττουν άλλοτε οίκτο, άλλοτε αποδοκιμασία και σπανίως ερωτώνται ευθέως για την ατεκνία τους.
Σαν τον ελέφαντα στο δωμάτιο, η ατεκνία παραμένει ταμπού.
Μια μαμά που καταλαβαίνει…
Έχοντας μόλις γεννήσει τη δεύτερη κόρη μου μού είναι αδύνατο να καταλάβω πλήρως τι ωθεί μια γυναίκα να αρνείται ολωσδιόλου αυτή την αποκαλυπτική εμπειρία. Μπορώ όμως να ταυτιστώ μαζί της αν θυμηθώ την όχι και τόσο μακρινή εποχή πριν γίνω μητέρα. Όταν στα εστιατόρια και στις παραλίες απέφευγα να κάθομαι δίπλα σε οικογένειες με παιδάκια.
Όταν η μητρότητα έμοιαζε σαν κάτι που είναι φτιαγμένο για τους άλλους αλλά όχι -ακόμα – για μένα. Όταν η ιδέα του να είσαι υπεύθυνος για έναν άνθρωπο για πάντα μου έκοβε τα γόνατα.
Εκείνο που ξέρω τώρα και δεν ήξερα τότε είναι πως ακόμα και όταν γίνεσαι μητέρα δεν μεταμορφώνεσαι ξαφνικά σε Μαίρη Πόπινς. Εξακολουθείς να αποφεύγεις τις φασαριόζικες οικογένειες σε δημόσιους χώρους και να μην αντέχεις τα παιδιά των άλλων, ακόμα και των φίλων σου. Το αν συμπαθείς τα παιδιά δεν είναι κριτήριο για να γίνεις γονιός ή όχι. Γιατί το δικό σου θα το λατρεύεις με πάθος.
Εκείνο που επίσης ξέρω είναι το παράδοξο πως όσο και αν από μέσα μου εύχομαι στις αγαπημένες φίλες μου να αποκτήσουν ένα μωρό, γιατί είμαι 100% σίγουρη ότι θα τις κάνει ευτυχισμένες, ταυτόχρονα η ιδέα μου για ένα διασκεδαστικό βράδυ είναι η παρέα ανθρώπων που δεν είναι ακόμα γονείς (και φιλενάδων που οι πιθανότητές τους να γίνουν μητέρες λιγοστεύουν μέρα με τη μέρα επικίνδυνα). Είναι διαθέσιμοι, με περισσότερη ενέργεια από μένα και μιλούν για πράγματα που μου έχουν λείψει. Επίσης, δεν μπορώ εδώ να μην ομολογήσω την κρυφή μου ζήλεια όταν βλέπω γνωστούς μου χωρίς παιδιά, να διαπρέπουν σε οτιδήποτε εξακολουθούν να κάνουν τέλεια, αφιερώνοντας το 100% του χρόνου τους και της ενέργειάς τους. Ξέρω ότι δεν θα μπορέσω να το κάνω για πολύ καιρό ακόμη, όχι όσο ένα μωρό να κλαίει ή να με χρειάζεται κάθε φορά που προσπαθώ να γράψω ένα έξυπνο status.
Βέβαια, ο ελέφαντας στο δωμάτιο παραμένει. Η καθόλου κομψή ερώτηση προς φιλικά ζευγάρια:
– Έχετε βάλει μπροστά για παιδί; Ή η παρότρυνση:
– Άντε, μην περιμένετε, κρύβει την πραγματική απορία:
– Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν θέλεις να κάνεις παιδί, ή την ειλικρινή σκέψη:
– Πόσο λυπάμαι που δεν θα κάνεις παιδί. Ή το εξίσου δημοφιλές και αρκετά απάνθρωπο:
– Δεν ξέρεις τι θα πει αγάπη μέχρι να κάνεις παιδί ή:
– Δεν είσαι ολοκληρωμένη αν δεν γίνεις μητέρα, όσο και αν εσύ ως μητέρα βιώνεις ότι είναι η μοναδική βεβαιότητα στη ζωή σου.
