Ας πάρουμε ως παράδειγμα ότι το παιδί σου παίρνει από τον αδελφό του το αγαπημένο του παιχνίδι και το κρύβει κάτω από το κρεβάτι του. Ο μεγάλος γιος σου τον κατηγορεί ότι το έκλεψε και ο μικρός ορκίζεται ότι δεν το πήρε. Λίγο αργότερα ανακαλύπτεις ότι σου έλεγε ψέματα. Τι κάνεις; Οι περισσότεροι γονείς θα έλεγαν “ζήτα συγγνώμη από τον αδελφό σου κι επέστρεψε το παιχνίδι”, κάποιοι θα συνέχιζαν “δεν είναι σωστό να λες ψέματα” και κάποιοι αν εκνευρίζονταν μπορεί να έλεγαν “δεν θα δεις τηλεόραση για δύο μέρες επειδή είπες ψέματα”.
Οι τιμωρίες, όμως, δεν λειτουργούν. Δεν εξηγούν στο παιδί γιατί δεν πρέπει να λέει ψέματα. Το κάνουν απλά να νιώσει άσχημα, ντροπή και μια απόσταση από τους γονείς τους. Η τιμωρία δεν διορθώνει τον λόγο που οδήγησε το παιδί στο να πει ψέματα (ή και να κλέψει το παιχνίδι του αδελφού του).
Αντίθετα, οφείλουμε πρώτα να αναγνωρίσουμε την αιτία. Για παράδειγμα, ο μικρός γιος προφανώς έκλεψε το παιχνίδι γιατί ήθελε να παίξει μαζί του, γιατί ζήλεψε ή γιατί ο μεγάλος του αδελφός δεν τον αφήνει να παίξει με τα πράγματά του. Στην ηλικία του, όμως, δεν έχει τις δεξιότητες για να διαχειριστεί αυτή τη ζήλεια. Δεν ξέρει πώς να σταματήσει τον εαυτό του για να μην πάρει το παιχνίδι. Και δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί την ντροπή του όταν αποκαλύπτεται το ψέμα του.
Ως γονείς οφείλουμε να καθοδηγούμε τα παιδιά και να τα μάθουμε πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν καθημερινά. Σε αυτή την περίπτωση, αντί για την τμωρία θα ήταν πιο αποτελεσματική μια συζήτηση με το παιδί για το πώς μπορεί να αντιμετωπίσει αυτά τα συναισθήματα, πώς μπορεί να επικοινωνήσει με τον αδελφό του για να παίξουν μαζί κ.ο.κ.
Διάβασε επίσης Πώς μαθαίνουμε στα παιδιά να μην λένε ψέματα;
