Η Ιταλίδα κινηματογραφίστρια Sophie Chiarello αποφάσισε να τραβήξει μια γραμμή και να κάνει μια νέα αρχή βλέποντας τα πράγματα από την πιο άδολη οπτική: το βλέμμα των παιδιών. Στο ντοκιμαντέρ της “Ο κύκλος” (μια συμπαραγωγή του Rai με το Sky Documentaries) η σκηνοθέτρια επισκέπτεται το δημοτικό σχολείο Istituto Comprensivo Daniele Manin της Ρώμης, όπου και παρέμεινε για πέντε χρόνια καταγράφοντας τις απόψεις των παιδιών και την εξέλιξη τους μες στον χρόνο.
Η σχέση της με τα παιδιά, οι απόψεις τους για τη ζωή και για κάθε λογής θέματα, αλλά και ο ρόλος του δασκάλου στη διαμόρφωση της προσωπικότητας τους αποκαλύπτονται με τρόπο αβίαστο, φυσικό μέσα από τον φακό της Chiarello. Ο Κύκλος όμως δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ για τα παιδιά, αλλά ένα ντοκιμαντέρ με τα παιδιά, ένα ντοκιμαντέρ που μιλάει γι’ αυτά, αλλά και για εμάς, τους ενήλικες- ένα πορτρέτο του σημερινού κόσμου στο οποίο αντανακλάται ο κόσμος του αύριο. Συνομιλήσαμε λοιπόν μαζί της πριν φτάσει στην Ελλάδα για τον Κύκλο και όλα όσα της δίδαξε.
-Tι σας οδήγησε στη δημιουργία της συγκεκριμένης ταινίας; Τι νιώθετε ότι αναζητούσατε;
Καθώς μεγάλωναν τα παιδιά μου προέκυψαν πολλά ερωτήματα σχετικά με την παιδική ηλικία και το πώς ο κόσμος των ενηλίκων επηρεάζει τα παιδιά. Μας έχουν άραγε επιτρέψει τα επιτεύγματα της παιδαγωγικής τα τελευταία 50 χρόνια να μεγαλώσουμε πιο ελεύθερα και ασφαλή παιδιά η φωνή των οποίων γίνεται κατανοητή; Ποια είναι τα παιδιά του σήμερα, τι πιστεύουν, τι βλέπουν και τι “τσιμπάνε” από τον κόσμο των ενηλίκων; Για να βρω τις απαντήσεις μού φάνηκε φυσικό να πάω με την κάμερά μου στην Ά δημοτικού, στη τάξη της δασκάλας που ήταν κάποτε η δασκάλα του δικού μου γιου, σε ένα σχολείο που είναι πολυπολιτισμικό με παιδιά από διαφορετικά περιβάλλοντα.
Στην Ιταλία, είθισται στο δημοτικό η δασκάλα να ακολουθεί την τάξη σε όλες τις χρονιές του δημοτικού. Έτσι, όταν ο γιος μου έφυγε από το δημοτικό, πήγα εγώ. Χαμήλωσα τον εαυτό μου στην κυριολεξία στο ύψος των παιδιών για να τα ακούσω καλύτερα και να αιχμαλωτίσω τι βλέπει πραγματικά το δικό τους βλέμμα. Όταν πια συνήθισαν την παρουσία μου, με προσκάλεσαν να κάτσω μαζί τους στον δικό τους κύκλο, στο πάτωμα (σ.σ: πρόκειται για μια παιδαγωγική πρακτική σύμφωνα με την οποία τα παιδιά και η δασκάλα τους κάθονται σε έναν κύκλο για να συζητήσουν όλοι μαζί ένα θέμα ή τις εμπειρίες τους).
Ήταν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του μοντάζ (η οποία διήρκησε 8 μήνες με 300 ώρες γυρισμάτων), που κατάλαβα πως κατά βάθος ίσως αναζητούσα τον εαυτό μου. Προσπάθησα να γυρίσω πίσω στη δική μου παιδική ηλικία (γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Γαλλία από γονείς που κατάγονται από τη Ν. Ιταλία) για να απελευθερωθώ από δικές μου ψυχικές κατασκευές, χρειαζόμουν να σταματήσω και να νιώσω το πέρασμα του χρόνου, να δω τον κόσμο μέσα από την οπτική των παιδιών, με περισσότερη ειλικρίνεια και θαυμασμό. Ήθελα πραγματικά να είμαι μαζί τους την ώρα που διαμορφώνονται και να προσπαθήσω να καταλάβω πώς τα επηρεάζει ο κόσμος των ενηλίκων και πώς απαντούν σε αυτό.
Διάβασε τη συνέχεια της συνέντευξης στο WomanToc.gr
