Θυμάμαι που όταν ο γιος μου ήταν 5 χρονών είχε πάει σε ένα πάρτι με τον μπαμπά του και επιστρέφοντας στο σπίτι τον ρώτησα “πως πέρασες στο πάρτι;”. Είχε περάσει καταπληκτικά ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα. Γιατί την άλλη μέρα έμαθα από μια μαμά ότι ο γιος μου είχε τσακωθεί με τον καλύτερό του φίλο για ένα παιχνίδι. Γιατί δεν μου το είπε και τι έπρεπε να είχα ρωτήσει για να νιώσει άνετα να μου ανοιχτεί;
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, τα παιδιά πρέπει να νιώθουν μια σύνδεση με τους γονείς τους ώστε να μπορέσουν να νιώσουν άνετα για να τους πουν ό,τι σκέφτονται κι αυτή η σύνδεση ξεκινάει από την προσχολική ηλικία. Όταν το μωρό κλαίει και το αγκαλιάζουμε, νιώθει ότι μπορεί να βασιστεί πάνω μας. Όσο μεγαλώνουν, αυτή η σύνδεση πρέπει να διατηρηθεί, ειδικά όταν στην ζωή τους βιώνουν νέες εμπειρίες και προβλήματα, όπως ο εκφοβισμός στο σχολείο, η πίεση για τα μαθήματα και οι δυσκολίες με τις φιλίες τους.
Οι γονείς πρέπει να δείχνουν στα παιδιά ότι θα βρίσκονται πάντα στο πλευρό τους και θα τους βοηθούν να διαχειρίζονται όσα τους συμβαίνουν μέσα στη μέρα τους. Σύμφωνα με τη συγγραφέα του βιβλίου ‘Connected Parenting: How to Raise a Great Kid’ και ψυχολόγο, Jennifer Kolari, έχει σημασία να κρατήσουμε ένα δυνατό δεσμό με τα παιδιά μας ώστε να μας μιλούν σε κάθε φάση της ζωής τους.
Προσχολική ηλικία
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι δύσκολο να βάλουν σε μια πρόταση όλα όσα νιώθουν και όσα θέλουν να πουν. Για αυτό τους είναι πιο εύκολο να πουν “δεν ξέρω” ή “τίποτα”. Για να τα βοηθήσουμε να εκφραστούν όπως θέλουν, καλό είναι να μην κάνουμε γενικές ερωτήσεις, όπως “πώς πέρασες σήμερα;”, αλλά ποιο συγκεκριμένες, όπως “ζωγράφισες σήμερα;” ή “πέρασες καλύτερα όταν διαβάσατε βιβλίο ή όταν κάνατε γυμναστική;”.
Παιδιά 6-12 ετών
Εάν ρωτήσεις τα παιδιά “πως πέρασες στο σχολείο” αμέσως μόλις επιστρέψουν σπίτι, τότε το πιο πιθανό είναι να μην πάρεις ικανοποιητική απάντηση. Είναι προτιμότερο να τους δώσεις λίγο χρόνο και να τους δείξεις ότι είσαι εκεί για ό,τι κι αν χρειαστούν. Πες κάτι όπως “μου έλειψες, δώσε μου την τσάντα να την τακτοποιήσω”. Τότε το παιδί θα σκεφτεί “η μαμά μου με βοηθάει” κι αυτό είναι μια καλή αρχή για να νιώσει άνετα να μιλήσει για ό,τι το απασχολεί. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία χρειάζονται -έστω και 10 λεπτά- με τους γονείς τους για να κάτσουν και να κάνουν κάτι μαζί, μια ζωγραφιά, μια εργασία, να διαβάσουν ένα παραμύθι. Αυτές οι στιγμές τους είναι αρκετές για να νιώσουν ότι είστε διαθέσιμοι για ό,τι χρειαστούν. Εάν θέλετε να τα ρωτήσετε κάτι συγκεκριμένο, τότε για να μην νιώσουν ότι τους ανακρίνετε, ίσως μπροείτε να μοιραστείτε κι εσείς το πως περάσατε τη μέρα σας ή πως νιώσατε με κάτι που συνέβη.
Παιδιά άνω των 12 ετών
Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν τόσο λιγότερη φυσική παρουσία έχουμε στην καθημερινότητά τους, αφού οι δραστηριότητες αλλά και οι βόλτες με τους φίλους καταλαμβάνουν αρκετό από τον ελεύθερο χρόνο τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εξακολουθούν να χρειάζονται στη στήριξη των γονιών τους. Εάν θέλετε το παιδί σας να νιώσει άνετα να σας πει όσα σκέφτεται και όσα συμβαίνουν στη ζωή του, τότε εστιάστε στο να ακούτε και όχι στο να νουθετείτε ή να δίνετε λύσεις. Πολλές φορές οι γονείς θέλουμε να λύσουμε ένα πρόβλημα που έχει το παιδί, ενώ αυτό που χρειάζεται από εμάς είναι να βρει ένα συναισθηματικό στήριγμα ώστε να μπορέσει να λύσει μόνο του το πρόβλημα.
Τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες μας μιλούν συνέχεια… αλλά δεν το καταλαβαίνουμε. Είτε με λέξεις, είτε με φωνές, είτε με κλάμα.. κάτι μας λένε. Αυτό που πρέπει να τους απαντάμε με λέξεις ή με τη γλώσσα του σώματός μας είναι “σε αγαπάω, είμαι εδώ για σένα”. Όταν μιλάμε μαζί τους πρέπει να έχουμε ουδέτερη στάση, να μην είμαστε υπερβολικοί με τις αντιδράσεις μας και να τα στηρίξουμε ώστε να ξέρουν ότι τα κατανοούμε και να μην φοβούνται να μας μιλήσουν. Εάν αισθανθούν καλύτερα μετά τη συζήτηση με τους γονείς, τότε θα θέλουν να τους μιλήσουν ξανά για όσα νιώθουν.
