Μητέρα της Μαρίας.
Δεν σε ξέρω. Δεν ξέρω καν αν υπάρχεις. Και το όνομα του παιδιού σου το έχω αλλάξει.
Θέλω όμως να σου στείλω απ’ την καρδιά μου δυο λέξεις και νιώθω ότι θα φτάσουν σε σένα, όπου κι αν βρίσκεσαι.
Είμαι συγγραφέας παιδικών βιβλίων και έχω το προνόμιο να κάνω παρουσιάσεις σε κάθε λογής παιδιά. Πριν από λίγες μέρες επισκέφτηκα ένα Νηπιαγωγείο. Θα μιλούσα σε δύο τμήματα εναλλάξ. Την ώρα που φθάσαμε, τα παιδιά ήταν ακόμα μέσα στις τάξεις τους. Αρχίσαμε να ετοιμάζουμε τα της παρουσίασης. Παλεύαμε να στερεώσουμε κάπου ένα μεγάλο ύφασμα με αστέρια (που απεικόνιζε τη νύχτα), όταν η μία πόρτα από τις δυο τάξεις άνοιξε.
Ένα μελαχρινό κοριτσάκι, ας την πούμε Μαρία, με πυκνά ανακατωμένα μαλλιά -σαν να είχε μόλις ξυπνήσει- ξεπρόβαλε και κατευθύνθηκε προς τις τουαλέτες όταν ξαφνικά μας είδε και σταμάτησε. Μας ρώτησε με ζωηρό ενδιαφέρον τι κάναμε εκεί και προσπάθησε να μαντέψει τι θα επακολουθούσε. Εμείς της είπαμε ότι ετοιμάζαμε έκπληξη και πως θα μάθαινε σε λίγο. Μου έκαναν αμέσως εντύπωση δύο πράγματα: το προσωπάκι της που ήταν λερωμένο όπως ενός μικρού θηλυκού Μόγλη και η συμπεριφορά της που ήταν ταυτόχρονα εντελώς «ξεψαρωμένη» και εξαιρετικά ευγενική. Πριν ξαναμπεί στην τάξη της, το μάτι της Μαρίας έπεσε σε κάποιο γλυκό που μας είχαν κεράσει οι δασκάλες. Ζήτησε με λαχτάρα να το πάρει αλλά μια δασκάλα της είπε πως δεν ήταν δικό της. Αυτή χωρίς δεύτερη κουβέντα μπήκε πάλι στην τάξη.
Ήρθε η ώρα της παρουσίασης και είδα πως η Μαρία, πρώτη πρώτη, κάθισε μπροστά και συμμετείχε ενεργά και με ενθουσιασμό στην ιστορία που ξετύλιξα. Μου έκανε εντύπωση πως, παρόλο που είχαμε ήδη γνωριστεί, δεν εκμεταλλεύτηκε την οικειότητα αυτή. Ίσα ίσα παρακολούθησε σαν σωστή κυρία, δίνοντας το καλό παράδειγμα και στα υπόλοιπα παιδιά. Φάνηκε να ευχαριστήθηκε πολύ. Από τα σχόλιά της κατάλαβα ότι είχε “πιάσει” τα μηνύματα του βιβλίου, ακόμα και πολύ “ψιλά γράμματα”. Μετά την παρουσίαση, η ομάδα αυτή ξαναμπήκε στην τάξη και ακολούθησε η παρουσίαση στα υπόλοιπα παιδιά.
Έπειτα ήρθε η ώρα του σχολάσματος. Οι πόρτες των δύο τάξεων άνοιξαν και τα ζουζούνια ξεχύθηκαν έξω. Πριν το καταλάβω, το αναμαλλιασμένο μελαχρινό κορίτσι ήρθε τρέχοντας και με αγκάλιασε σφικτά. Αυτή η αναπάντεχη επίθεση αγάπης με έλιωσε. Μου έδωσε μια ζωγραφιά που είχε φτιάξει ειδικά για μένα. Ένιωσα σαν να κέρδισα το Νόμπελ. Ήμασταν πια φίλοι. Ήμουν πια δική της. Τότε γύρισε και μου είπε συνωμοτικά: «Ξέρεις, δεν με πειράζει που δεν πήρα το γλυκό! Μπορώ να φτιάχνω μόνη μου όσα γλυκά θέλω!» και με μια θεατρική κίνηση άπλωσε το χεράκι της και μου έδειξε ένα αόρατο γλυκό. «Δώσε κανένα και σε εμάς» της είπαμε με τις εμψυχώτριες κι αυτή όλο χαρά άρχισε να μας σερβίρει φανταστικά γλυκά. Κατάλαβα τότε ότι αυτό το παιδί κρατούσε στο χεράκι της ένα αόρατο κλειδί που μπορεί ν’ ανοίγει κάθε πόρτα.
Εκείνη τη στιγμή ήρθε ο άντρας μου να με πάρει. Έκανα τις συστάσεις και η Μαρία τον μέτρησε από πάνω μέχρι κάτω με μεγάλη σοβαρότητα. Ύστερα με ρώτησε συνωμοτικά: «Τον έχεις φιλήσει στο στόμα;» Εγώ ξαφνιάστηκα και προβληματίστηκα τι να της πω αλλά αυτή αμέσως πρόσθεσε: «Καλά, κατάλαβα, τον φιλάς μόνο στο σπίτι!» Είχε νιώσει πως με έφερε σε δύσκολη θέση και προσπάθησε να το διορθώσει, να σεβαστεί την ιδιωτικότητά μου. Η διακριτικότητά της με αφόπλισε. Μετά το παιδί έπρεπε να φύγει. Την ώρα που την αποχαιρετούσα κρατώντας το “Νόμπελ” της στο χέρι ένιωσα έναν ξεριζωμό.
Μόλις η Μαρία έφυγε, μία κοπέλα μου είπε πως είχε αναφέρει κάτι στο παιδί για μπαμπά, κι αυτή της είπε: «εγώ δεν έχω μπαμπά, έχω παιδαγωγό». Η Μαρία ήταν ένα από τα παιδιά του Χαμόγελου του Παιδιού που βρίσκονταν υπό ένταξη εκεί. Δεν θα γίνω κοινότοπη εκθειάζοντας το τεράστιο έργο που κάνουν τέτοιες οργανώσεις, δασκάλες, εθελοντές, άνθρωποι που ούτε καν ακούγονται.
Θέλω να πω σε σένα, τη μητέρα της, ότι νιώθω ευγνώμων που τη γέννησες. Θέλω να σου πω να είσαι περήφανη ακόμα και που υπάρχει. Και πως, όσο υπάρχει έστω και ένα παιδί σαν το παιδί σου, να προσφέρει απλόχερα αόρατα γλυκά, ο κόσμος αυτός θα είναι ένα υπέροχο, μαγικό μέρος. Και η ζωή θα βγάζει νόημα.
Το βιβλίο της Ασπασίας Πρωτογέρου «Το σκοταδάκι που φοβόταν» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Polaris