«Μην το πεις στη μαμά. Θα είναι το μυστικό μας!» είπε ο παππούς, αθώα, και έδωσε μια σοκολάτα στον εγγονό – πιθανά και ως ένα μέσο για να έρθουν πιο κοντά, μέσω της σοκολάτας και του μυστικού που μοιράζονται.
Το καταλαβαίνω. Αλλά, δυστυχώς, παρόλο που η πρόθεση του παππού είναι τρυφερή και αθώα, το μήνυμα που περνάει στο παιδί είναι εν δυνάμει επικίνδυνο.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που προκύπτει από αυτήν την επικοινωνία, είναι ότι το παιδί καταλαβαίνει ότι είναι οκ να κρατάει μυστικά άλλων – και μάλιστα ενηλίκων – από τους γονείς του. Και ακριβώς εκεί είναι που πατάνε αυτοί που θέλουν να εκμεταλλευτούν/παρενοχλήσουν/κακοποιήσουν ένα παιδί: στο ότι το παιδί θα κρατήσει το μυστικό τους (για την ακρίβεια, ΣΤΟΧΕΥΟΥΝ τα παιδιά αυτά που θεωρούν ότι είναι πιο πιθανό να κρατήσουν το μυστικό και χρησιμοποιούν εκφοβισμό και απειλές προκειμένου να τα πείσουν να μην μιλήσουν, κάνοντάς το ακόμα πιο δύσκολο).
Επίσης το «μην το πεις στη μαμά», επικοινωνεί εμμέσως στο παιδί ότι «αν η μαμά το μάθει θα δυσαρεστηθεί και άρα καλό θα ήταν να το αποφύγεις», αυξάνοντας έτσι κι άλλο την πιθανότητα να μην μάθουν οι γονείς κάτι που πραγματικά θα έπρεπε να ξέρουν, επειδή το παιδί δε θα θέλει να τους δυσαρεστήσει.
Οπότε τι κάνουμε❓
Πρώτα – πρώτα μιλάμε στα παιδιά μας για τα μυστικά. Αν είναι μικρά το μήνυμά μας είναι ότι «δεν έχουμε μυστικά στην οικογένεια». Αν είναι πιο μεγάλα, τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα, αφού φυσικά και θα κληθούν να κρατήσουν μυστικά φίλων τους και αυτό είναι οκ. Τότε μπορούμε να το συζητήσουμε λίγο πιο αναλυτικά, εξηγώντας ότι αν πρόκειται για ένα μυστικό που δεν βλάπτει κανέναν, που δεν βαραίνει το παιδί, που δεν του λέει η εσωτερική του φωνή ότι καλό θα ήταν να το πει, τότε είναι οκ. Παράλληλα το διαβεβαιώνουμε ότι θα είμαστε πάντα εκεί να ακούσουμε, να ξεφορτώσει το οποιοδήποτε βάρος έχει από κάποιο μυστικό και ότι μπορεί να μας εμπιστεύεται ότι δεν θα το εκθέσουμε.
Για να «πιάσουν τόπο» βέβαια τα λόγια μας, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού, πρέπει να φροντίσουμε μερικά πράγματα:
– Το πιο σημαντικό είναι ότι το παιδί δεν πρέπει να βρει ΠΟΤΕ το μπελά του όταν μας εκμυστηρεύεται κάτι. Ακόμα και αν μάθουμε εκείνη την ώρα ότι το ίδιο το παιδί έκανε κάτι με το οποίο δε συμφωνούμε, χρειάζεται να το αφήσουμε στην άκρη, να ακούσουμε το μυστικό, να ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΟΥΜΕ το παιδί που μας το είπε και να το ρωτήσουμε αν θέλει να το συζητήσει κι άλλο και αν χρειάζεται κάτι από εμάς.
– Επίσης δεν πρέπει να βρει το μπελά του και ο όποιος «παππούς» ζήτησε από το παιδί να κρατήσει το μυστικό. Δεν θέλουμε το παιδί να σκεφτεί «μοιράστηκα το μυστικό και ο παππούς, που τον αγαπώ, βρήκε το μπελά του». Δεν σχολιάζουμε στο παιδί «ο παππούς δεν έπρεπε…», «θα μαλώσω τον παππού…» κλπ.
– Μιλάμε με τους άλλους ενήλικες ανθρώπους στη ζωή του παιδιού μας και μοιραζόμαστε τις ανησυχίες μας σχετικά με τα μυστικά. Όχι όμως σαν αντίδραση σε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός, για να μην μπουν σε άμυνα και για να μην πάνε στο παιδί με παράπονο ότι αποκάλυψε κάποιο μυστικό τους. Χρειάζεται να έχουμε στο νου μας ότι αυτοί οι προβληματισμοί είναι καινούργιοι για πολλούς ανθρώπους. Μπορεί να τους βάζουν σε άμυνα σχετικά με τακτικές που έχουν ακολουθήσει ως γονείς για χρόνια. Δεν έχουν κακό σκοπό. Προσεγγίζουμε με αγάπη, βάζοντας μπροστά την ανησυχία μας για το παιδί και όχι τη δικιά τους συμπεριφορά.
– Δεν ζητάμε ούτε εμείς από το παιδί να κρατήσει μυστικά. Τα μοναδικά μυστικά που είναι οκ, είναι οι εκπλήξεις, δηλαδή τα μυστικά που θα αποκαλυφθούν έτσι κι αλλιώς σύντομα, με σκοπό να χαροποιήσουν κάποιον. Και για να μην δίνουμε διφορούμενα μηνύματα, καλό είναι τις εκπλήξεις να τις ονομάζουμε «εκπλήξεις» και όχι «μυστικά».
Έχετε στο νου σας, ότι δεν “ξεμπερδεύουμε” με μια συζήτηση για τέτοια πράγματα, ούτε με το παιδί, ούτε και με τους άλλους ενήλικες.
Εξοπλιστείτε με υπομονή για τις συζητήσεις που θα χρειαστεί να επαναληφθούν, με αποδοχή για αυτά που μπορεί να ακούσετε και να μην σας αρέσουν και βρείτε πολλαπλές ευκαιρίες να μιλήσετε στα παιδιά για τα μυστικά.
Κρατήστε τα μάτια στα στο στόχο: να μην κρατήσει το παιδί από εσάς κάποιο επικίνδυνο μυστικό.
Parentness – Δανάη Τριανταφύλλη MSc, Σύμβουλευτική Γονέων & Ψυχοθεραπεία, Ευχαριστούμε θερμά!
