Το πέτρωμα του μαστού και η εξέλιξη του σε μαστίτιδα είναι ένα συχνό πρόβλημα που προκύπτει όταν η παραγωγή του γάλακτος είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση του παιδιού ή όταν παράλληλα με το θηλασμό χορηγείται και γάλα με μπιμπερό, οπότε το γάλα της μαμάς «λιμνάζει» στο στήθος. Άλλοτε μπορεί να προκύψει χωρίς ιδιαίτερο λόγο όταν για παράδειγμα λόγω συνθηκών η μαμά σε κάποια στιγμή άργησε να θηλάσει.
Το πέτρωμα του στήθους συμβαίνει συχνά τις πρώτες μέρες του θηλασμού όταν μέσω ενός ορμονικού μηχανισμού «έρχεται το γάλα» με έναν μαζικό τρόπο.
Η συμφόρηση γίνεται αντιληπτή ως δυσκίνητος μαστός, ελαφρώς επώδυνος και βαρύς, και στην ψηλάφηση μπορεί να πιάνουμε σκληρές περιοχές (σβώλους) που αντιστοιχούν σε εγκλωβισμένο γάλα. Αν η αποσυμφόρηση του μαστού δεν είναι δυνατό να γίνει μόνο από το ίδιο το μωρό με τακτικό θηλασμό (και μαλάξεις του μαστού με το χέρι) θα πρέπει να εφοδιαστούμε με ένα καλό θήλαστρο.
Αρχικά κάνουμε εναλλάξ ψυχρά και θερμά επιθέματα στο μαστό (κομπρέσες ή εναλλακτικά στο ντους). Αυτό προκαλεί αγγειοδιαστολή και αγγειοσύσπαση, η οποία βοηθά τους γαλακτοφόρους πόρους να γίνουν πιο εύπλαστοι για να κινητοποιήσουμε το πηγμένο γάλα που τους έχει αποφράξει. Στη συνέχεια, με το θήλαστρο εφαρμοσμένο στο στήθος, αρχίζουμε άντληση, αρχικά στις μικρές ταχύτητες και στην συνέχεια σε μεγαλύτερες ταχύτητες, πιέζοντας ταυτόχρονα το μαστό από τη βάση (θώρακας) προς την κορυφή (θηλή). Οι μαλάξεις με το χέρι επικεντρώνονται στα σημεία που πιάνουμε τις σκληρίες. Κάνουμε υπομονετική προσπάθεια, σταματάμε και ξαναρχίζουμε μέχρι να λύσουμε τους κόμπους. Το γάλα αυτό βεβαίως το δίνουμε στο μωρό και σε καμία περίπτωση δεν το πετάμε. Η ανακούφιση έρχεται άμεσα.
Το πέτρωμα για να μην εξελιχθεί σε μαστίτιδα χρειάζεται αποσυμφόρηση δηλαδή άδειασμα, άντληση.
ΜΑΣΤΙΤΙΔΑ
Η μαστίτιδα ως εξέλιξη της συμφόρησης συνήθως συνοδεύεται από:
- πυρετό,
- ερύθημα και έντονο πόνο στο μαστό ή σε περιοχές αυτού,
- βάρος,
- ψηλαφητούς κόμπους,
- διόγκωση στους μασχαλιαίους λεμφαδένες,
- αίσθημα κόπωσης και αδιαθεσίας
και σημαίνει μικροβιακή επιμόλυνση. Εδώ θα πρέπει να συμβουλευθούμε το γιατρό μας (γυναικολόγο) και να λάβουμε την κατάλληλη για την φαρμακευτική αντιβιοτική αγωγή, κάνοντας ταυτόχρονα όλα τα προηγούμενα βήματα για την αποσυμφόρηση του μαστού.
Παρά το ότι αρκετές μαμάδες και ιδιαίτερα οι έμπειρες ξεπερνούν την μαστίτιδα μόνο με μέσα αποσυμφόρησης και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, η κατάσταση δεν πρέπει να λαμβάνεται αψήφιστα. Ο κίνδυνος σοβαρής μικροβιακής μόλυνσης-αποστήματος είναι υπαρκτός.
Μπορούμε να λάβουμε αναλγητικά/αντιπυρετικά τύπου παρακεταμόλης ή ιβουπροφαίνης και υγρά για ενυδάτωση και βεβαίως συνεχίζουμε να θηλάζουμε το μωρό… εκτός αν αυτό είναι δυσχερές λόγω του πόνου. Η μαστίτιδα σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία δεν αποτελεί αντένδειξη για συνέχιση του θηλασμού.
Σε κάθε περίπτωση, αν δεν μπορούμε να θηλάσουμε, κάνουμε τις αντλήσεις με το θήλαστρο για να μην σταματήσει η παραγωγή γάλακτος και όταν αισθανθούμε καλύτερα μπορούμε να θηλάσουμε κανονικά το μωρό μας. Είναι σημαντικό όμως να φροντίζουμε την καλή εκκένωση του πάσχοντος μαστού.
Η Παιδιατρική είναι Τέχνη – Κυριάκος Δουλγέρης
