Με τη διπλή ιδιότητα της μαμάς και της νηπιαγωγού, σκέφτηκα πως θα ήταν καλό να μοιραστώ μαζί σας τις σκέψεις και τις προτάσεις μου για κάποια πράγματα που θα κοίταγα ΕΓΩ σε έναν Παιδικό Σταθμό, αν χρειαζόταν να τον επιλέξω, για την κόρη μου… Μικρά μυστικά από μία “insider”…
Αλλά επειδή έχω πάντα την αγωνία μου πως δεν “τα λέω καλά” και όπως πραγματικά θέλω, όταν έχω πίεση χρόνου και ξέρω πως “με βλέπει κόσμος”, δράττομαι της ευκαιρίας και γράφω τις σκέψεις μου. Με την ησυχία μου, στο χρόνο μου και -κυρίως- σαν μαμά…)
Λοιπόν, αν ήμουν (μόνο) μαμά και πήγαινα σε κάποιον Π.Σ. για να δω, αν είναι ο κατάλληλος για μένα και κυρίως για το παιδί μου, θα προσπαθούσα αρχικά να δω αν η πρώτη αίσθηση που μου έδινε μου άρεσε.
Δεν ξέρω πώς να το προσδιορίσω αυτό ακριβώς, αλλά θα ήθελα ο χώρος που θα έμπαινα να με έκανε να νιώθω καλά. Δεν μιλάω για διακόσμηση, χλιδή, επίπλωση, ανθρώπους ή κάτι σχετικό. Μιλάω για την “ενέργεια“, για την πρώτη αίσθηση που θα μου έδινε όλος ο χώρος.
Αν θα με έκανε να νιώσω ζεστά, άνετα, χαλαρά, πως είμαι ευπρόσδεκτη και πως, αν έμενα περισσότερο χρόνο σ’ αυτό το χώρο εγώ ή το παιδί μου, θα ήμουν καλά. Όπως, αν έμπαινα σε ένα σπίτι καλών φίλων μου. Πιστεύω, πως η πρώτη αίσθηση ενός χώρου είναι σημαντική. Και, αν ένιωθα εγώ καλά, είμαι σίγουρη πως θα ένιωθε και το παιδί μου καλά.
Μετά θα κοίταζα με πιο πολλή προσοχή το χώρο. Αν είναι καθαρός. Αν είναι φωτεινός. Αν είναι χαρούμενος. Αν αερίζεται καλά. Αν έχει πολλά παιχνίδια και παιδαγωγικό υλικό. Παιχνίδια χρησιμοποιημένα, όχι στο κουτί τους, τέλεια και άθικτα.
Αν έχει χειροτεχνίες και ζωγραφιές παιδιών να κρέμονται στους τοίχους ή όπου αλλού τις κρεμάνε σε κάθε παιδικό σταθμό, τέλος πάντων. Όχι τέλειες χειροτεχνίες, που έχουν κάνει δασκάλες. Ατελείς, αλλά στην πραγματικότητα υπέροχες, ζωγραφιές και χειροτεχνίες παιδιών. Στραβοκομμένες και στραβοκολλημένες. Από τα χεράκια τους…
Αν είναι ασφαλής. Αν οι πρίζες είναι ψηλά ή με καπάλι ασφαλείας, για να μην τις φτάνουν τα παιδιά. Αν τα παράθυρα είναι επάλληλα, για να μην υπάρχει φόβος να χτυπήσουν κανένα κεφάλι. Αν τα καλοριφέρ είναι καλυμένα. Αν υπάρχει έξοδος κινδύνου (ειδικά σε παιδικούς σταθμούς, που είναι σε όροφο…)
Εάν υπάρχει πλάνο, για την εγκατάλειψη του κτιρίου σε περίπτωση σεισμού ή φωτιάς (η γερμανική μου παιδεία, με υποχρεώνει να κάνω δύο φορές το χρόνο το περίφημο “Feuer Alarm”, ήτοι εξάσκηση των παιδιών για το τι θα κάνουν αν γίνει σεισμός ή αν πιάσει φωτιά. Σαν παιχνίδι, μεν, αλλά εξάσκηση, δε. Για καλό και για κακό…). Αν υπάρχουν πυροσβεστήρες, πυροσβεστικές φωλιές κτλ. (υποχρέωση των παιδικών σταθμών να υπάρχουν, αλλά δεν βλάπτει να τσεκάρετε…)
Στη συνέχεια θα ενδιαφερόμουν για το πρόγραμμα.
Τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Το πώς θα περνάει την ημέρα του το παιδί μου μέσα στον Π.Σ. Είναι σημαντικό να υπάρχει τόσο ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων όσο και χρόνος για ελεύθερο παιχνίδι. Και τα δύο χρειάζονται. Ούτε ένα πρόγραμμα σκέτης “φύλαξης” και ελεύθερου παιχνιδιού θα προσφέρουν στο παιδί μου, ούτε και ένα σφιχτό πρόγραμμα συνεχών δραστηριοτήτων χωρίς χρόνο για ελεύθερο παιχνίδι. Τα πάντα με ισορροπία.
Οπότε, θα έριχνα μια ματιά στο τι κάνουν τα παιδιά του Π.Σ. την ώρα της επίσκεψής μου…. Αν παίζουν ΟΛΑ τα παιδιά ελεύθερα, θα περίμενα λίγο να δω αν κάποια από όλες τις ομάδες θα έκανε μια οργανωμένη δραστηριότητα. Αν όλοι δούλευαν οργανωμένα, θα περίμενα να δω, αν κάποια ομάδα θα χαλαρώσει…
Θα ήθελα να ξέρω πως το παιδί μου θα παίρνει μέρος σε εκπαιδευτικές επισκέψεις και βιωματικές δραστηριότητες. Η μάθηση πρέπει να είναι “ενεργή” και όχι παθητική. Δεν είναι το ίδιο να μιλάς στο παιδί για το πώς γίνεται το ψωμί, με το να το πας μια εκπαιδευτική επίσκεψη στο φούρνο της γειτονιάς, να δει, να πιάσει, να μυρίσει το ψωμί την ώρα που γίνεται και μετά να γυρίσει στο σχολείο και να φτιάξει το ίδιο το δικό του ψωμάκι, που θα πάρει στο σπίτι και θα το φάει…
Ο τρόπος που χωρίζονται τα παιδιά σε τμήματα καθώς και ο συνολικός αριθμός των παιδιών ανά δασκάλα, θα ήταν κάτι που θα ήθελα να γνωρίζω. Ο συνήθης τρόπος διαχωρισμού είναι με το έτος γέννησης – αν και αρκετά σχολεία (πχ. αυτά που ακολουθούν Μοντεσσοριανό πρόγραμμα) ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ των παιδιών διαφορετικών ηλικιών.
Είμαι κι εγώ της άποψης, πως μια ικανή νηπιαγωγός, μπορεί να απασχολήσει παιδιά κοντινών ηλικιών σε “μικτή ομάδα” δίνοντας σε κάθε ηλικιακή ομάδα τη δραστηριότητα με τον αντίστοιχο βαθμό δυσκολίας. Δε μιλάμε για 2χρονα με 5χρονα, έτσι; Μιλάμε για κοντινές ηλικίες.
Η πείρα μου έχει δείξει πως μια δασκάλα μπορεί να παρακολουθήσει και να απασχολήσει άνετα από 5 έως 8 παιδάκια κοντά στην ηλικία των 2 ετών, έως 12 παιδάκια κοντά στην ηλικία των 3 ετών και από 15 έως 20 προνήπια και νήπια (που είναι πλέον πιο ανεξάρτητα και αυτονομημένα). Για τα “έκτακτα περιστατικά” (ατυχήματα με την τουαλέτα κτλ.) να είστε σίγουροι πως όλοι οι Π.Σ. έχουν κάποιο άτομο που μπορεί να βοηθήσει, προκειμένου να αντιμετωπιστούν, χωρίς να έχει συνέπειες στην υπόλοιπη ομάδα μαθητών.
Δυνατότητα για παιχνίδι στον κήπο υπάρχει; Κάθε πότε; Για πόσο; Υπάρχουν παιχνίδια στον κήπο; Ένας τεράστιος κήπος χωρίς παιχνίδια δεν προσφέρει δυνατότητα για μεγάλης διάρκειας παιχνίδι στα παιδιά. Πόση ώρα θα τρέχουν γύρω-γύρω μόνα τους χωρίς μια τσουλήθρα να ανέβουν ή μια τραμπάλα;;;
Η ίδια θεωρώ σημαντικό να παίζουν τα παιδιά στον κήπο με όλες τις καιρικές συνθήκες, ακόμα και με κρύο. Για άλλες μαμάδες όμως, αυτό δεν είναι σημαντικό… Ρωτήστε το για καλό και για κακό, για να μην βρεθείτε προ εκπλήξεων και το παιδί σας παραπονιέται πως δεν βγαίνει ποτέ στον κήπο.
Ακόμη πιο σημαντικό θα θεωρούσα να έπαιρνα μια γεύση από τους ανθρώπους που θα πέρναγαν την ημέρα τους με το παιδί μου. Και θα ξεκίναγα από τον ιδιοκτήτη/ υπεύθυνο. Για μένα προσωπικά, είναι σημαντικό ο ιδιοκτήτης του Π.Σ. να είναι νηπιαγωγός ή , με κάποιο τρόπο, να έχει άμεση σχέση με την εκπαίδευση. Θεωρώ, πως ένας ιδιοκτήτης, που έχει παιδαγωγικές γνώσεις, θα μπορεί:
1) να έχει καλύτερα κριτήρια στην επιλογή συνεργατών
2) να καθοδηγεί καλύτερα τους συνεργάτες του στις παιδαγωγικές αρχές που θέλει να ακολουθήσει
3) να φτιάχνει ή να ελέγχει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Π.Σ.
4) να βοηθάει και να συμβουλεύει τους γονείς σε θέματα που τους προβληματίζουν, στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους.
Πιστεύω πως ο χαρακτήρας, η προσωπικότητα και οι γενικές επιλογές ζωής ενός ιδιοκτήτη/υπεύθυνου, χαρακτηρίζουν έναν Π.Σ. Όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε επιχείρηση. Ένας ιδιοκτήτης οικολόγος, θα δώσει στον Π.Σ. ένα πιο οικολογικό χρώμα. ΄Ενας ιδιοκτήτης “φιγουρατζής” θα έχει προφανώς έναν Π.Σ. που θα είναι πολύ εντυπωσιακός. Ένας ιδιοκτήτης απλός και λιτός, θα έχει τον αντίστοιχο Π.Σ. Ένας ιδιοκτήτης που αγαπάει τον αθλητισμό, θα έχει δώσει βάση στις αθλητικές δραστηριότητες που μπορεί να προσφέρει στα παιδιά.
Προσοχή: Δεν λέω ποιο στυλ ιδιοκτήτη είναι καλό – σας λέω ποιο στυλ ιδιοκτήτη ταιριάζει ΣΕ ΕΣΑΣ. Θα περάσει πολύ καιρό το παιδί σας (και εσείς!) μαζί του και είναι σημαντικό να σας ταιριάζει σαν στυλ και ιδεολογία…(πιστέψτε με, έχω περάσει δύσκολες χρονιές με μητέρες που δεν ταίριαζε το στυλ μας… Το ίδιο, είμαι σίγουρη, πως ένιωθαν κι αυτές.)
(Δεν σας κρύβω πως χάρηκα ιδιαίτερα όταν μία μαμά που έγραψε φέτος το παιδί της στον δικό μου σχολείο με ενημέρωσε πως “με googlάρισε” και έψαξε τις σπουδές μου, το blog μου, το στυλ μου και γενικά ό,τι με αφορά… Γιατί έτσι ξέρω πως έκανε μια συνειδητή επιλογή να επιλέξει εμένα και τους συνεργάτες μου για να εμπιστευτεί το παιδί της και δεν θα βρεθεί προ εκπλήξεων…)
Στη συνέχεια θα έριχνα μια ματιά στις νηπιαγωγούς. Αν είναι χαρούμενες. Αν είναι γελαστές. Πώς μιλάνε στα παιδιά. Πώς απασχολούν τα παιδιά. Πώς θα χαιρετούσαν εμένα που ήρθα για επίσκεψη.
Μικρό μυστικό 1: Ευχαριστημένες (από τον εργοδότη) και με θετική διάθεση (από τη φύση τους) νηπιαγωγοί, συνήθως κάνουν καλά τη δουλειά τους. Οπότε, αν η γενική εικόνα των νηπιαγωγών είναι πως είναι ευχαριστημένες, θα λειτουργούσε θετικά για μένα. Δυσαρεστημένες νηπιαγωγοί είναι κακές υπάλληλοι (όπως άλλωστε γίνεται σε όλους τους επαγγελματικούς χώρους).
Επίσης, θα κοίταγα την αναλογία των νηπιαγωγών ηλικιακά. Μόνο μικρές σε ηλικία νηπιαγωγοί, μπορεί να έχουν πολλές ιδέες και κέφι για δουλειά, αλλά ίσως είναι άπειρες. Μόνο μεγάλες νηπιαγωγοί, σίγουρα είναι έμπειρες, αλλά ενδέχεται να είναι “κουρασμένες”. Θα ζήταγα μια καλή μίξη των δύο, για να έχω τα καλά και των δύο…
Επίσης είναι καλό μία ή δύο από τις νηπιαγωγούς να είναι οι ίδιες μαμάδες… Δεν ξέρετε πόσα πράγματα “πιάνει” διαφορετικά το μάτι σου όταν είσαι μαμά-νηπιαγωγός από όταν είσαι σκέτη νηπιαγωγός… (ήμουν σκέτη “νηπιαγωγός” για 24 χρόνια και είμαι “μαμά-νηπιαγωγός” για 2 χρόνια: καμμία σχέση!!!!)
Μικρό μυστικό 2: Δεν θα κόλλαγα τόσο στο “ποια θα είναι η νηπιαγωγός του δικού μου παιδιού”. Γιατί συμβαίνει πολλές φορές, όσο και αν θέλει ένας ιδιοκτήτης να κρατάει σταθερό το προσωπικό του Π.Σ., μια νηπιαγωγός να αλλάξει τμήμα μετά τις καλοκαιρινές διακοπές ή και να φύγει από τη δουλειά, για διάφορους λόγους. Αν όμως έχετε εμπιστοσύνη στον ιδιοκτήτη του Π.Σ. και έχετε πάρει και μια εικόνα “ευχαριστημένων νηπιαγωγών”, είναι σίγουρο πως μια αντίστοιχη νηπιαγωγός θα αντικαταστήσει αυτή που έφυγε.
Υπάρχουν πολλοί άλλοι που έρχονται σε επαφή με τα παιδιά σε έναν Π.Σ.: η μαγείρισσα, η καθαρίστρια, οι οδηγοί, καθητητές μουσικής, χορού, αγγλικών, θεατρικού παιχνιδιού… Κάντε και γι’ αυτούς μία ερώτηση… Δεν βλάπτει…
Και μια και ανέφερα τη μαγείρισσα … αν το παιδάκι σας πρόκειται να τρώει φαγητό στον Π.Σ. ρωτήστε πού μαγειρεύεται και με τι πρώτες ύλες. Σαν το φαγάκι της μαμάς δεν υπάρχει, αλλά να ξέρετε πως είναι καλό τα παιδιά να τρώνε στο σχολείο μαζί με τους φίλους τους. Είναι μέρος της εκπαίδευσης, μαθαίνουν και καλούς τρόπους στο τραπέζι και να δοκιμάζουν και φαγητά, που μπορεί να μην δοκίμαζαν ποτέ μαγειρεμένα από τα δικά σας χεράκια…
Θα ήθελα επίσης να ξέρω, αν επισκέπτεται γιατρός τον Π.Σ., πώς χειρίζεται ο σταθμός περιπτώσεις τραυματισμών (που λυπάμαι που θα σας στενοχωρήσω, αλλά είναι ΑΔΥΝΑΤΟΝ να στείλετε το παιδί σας στον Παιδικό Σταθμό και να ΜΗΝ χτυπήσει κάποια στιγμή, είτε από μόνο του είτε από κάποιο άλλο παιδάκι…), πώς αντιμετωπίζει ο Π.Σ. τα άρρωστα παιδιά και αν δέχεται άρρωστα παιδιά.
Ξέρω πως δεν είναι ευχάριστο για όσες μαμάδες δεν έχουν πού να αφήσουν το άρρωστο παιδάκι τους, αλλά ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ άρρωστα παιδιά να πηγαίνουν στον Π.Σ. Κολλάνε όλα τα υπόλοιπα παιδάκια και ο φαύλος κύκλος δεν τελειώνει ποτέ… Εγώ είμαι απόλυτη σε αυτό το θέμα και το δηλώνω από την αρχή προς αποφυγήν παρεξηγήσεων.
Θα με ανακούφιζε να ξέρω πως υπάρχει ψυχολόγος και με ποιον τρόπο συνεργάζεται με τον Π.Σ. Επίσης, αν υπάρχει λογοθεραπευτής. Οποιαδήποτε δυσκολία έχει το παιδί μου (είτε στο συναισθηματικό τομέα είτε στο γνωστικό είτε στο γλωσσικό είτε σε όποιον πιθανό τομέα) θα ήθελα να ξέρω πως θα αντιμετωπιστεί με τον κατάλληλο τρόπο, από τους ειδικούς. Και σίγουρα θα ήθελα να ξέρω πως θα μου πουν την αλήθεια για το όποιο πρόβλημα αντιμετωπίζει και πως δεν θα μου “χαϊδέψουν τα αυτιά”.
Πώς ενημερώνονται οι γονείς για το πώς περνάει το παιδί την ημέρα του στον Π.Σ. Υπάρχει βιβλίο ενημέρωσης, κάθε πότε γίνονται συγκεντρώσεις γονέων κτλ. Μπορείτε όποτε θέλετε να μιλάτε με την νηπιαγωγό, υπεύθυνη, διευθύντρια;
Πώς αντιμετωπίζει τα θέματα πειθαρχίας; Αν είστε μιας “χαλαρής” θεωρίας θα ζοριστείτε τόσο εσείς όσο και το παιδί σας σε ένα σχολείο οριοθετημένο. Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα. Γονείς που αγαπούν τα όρια, θα ξαφνιαστούν δυσάρεστα σε ένα πολύ φιλελεύθερο Π.Σ.
Επίσης δεν θα ξέχναγα να ρωτήσω για την προσαρμογή του παιδιού στον Π.Σ. Ποια πολιτική ακολουθείται; Επιτρέπεται στη μαμά να μένει με το παιδί τις πρώτες μέρες ή το αφήνει και φεύγει; Η δική μου άποψη είναι πως η μητέρα πρέπει να κάνει σταδιακό αποχωρισμό από το παιδί της – κάνει και τους δύο να νιώθουν καλύτερα και ασφαλείς. Αλλά δεν είναι πάντα αυτή η πολιτική που ακολουθείται από όλους τους Π.Σ. Ρωτήστε, για να μην βρεθείτε να κλαίτε έξω από τα κάγκελα του κήπου, ενώ το παιδάκι σας κλαίει γοερά μέσα στον κήπο…
Και τέλος … οι γιορτές. Παίρνουν μέρος τα παιδιά στις γιορτές; Οι γιορτές είναι μια καλή ευκαιρία για τα παιδιά να δουλέψουν για ένα κοινό στόχο, με όποιο τρόπο μπορεί το καθένα. ΄Οπως τα παιδιά στη καθημερινή τους ζωή ΔΕΝ έχουν τις ίδιες δυνατότητες και τα ίδια ταλέντα, με τον ίδιο τρόπο συμβάλλουν και σε μία σχολική γιορτή. Τόσο απλά.
Άλλος θα χορέψει πιο καλά, άλλος θα πει το ποίημά του πιο καλά. Και ο κάθε γονιός θα χαρεί με ό,τι κάνει καλά το παιδί του και θα δει αν υπάρχει τρόπος να βελτιώσει, όποιον τομέα υστερεί το παιδί του. Επομένως, θα ζήταγα να ενημερωθώ για το ποιες ηλικίες παιδιών παίρνουν μέρος στις γιορτές του σχολείου (στο δικό μου Π.Σ., προτιμώ τα παιδιά να έχουν κλείσει τα 3 χρόνια, πριν πάρουν ενεργά μέρος σε γιορτή…) και σε ποιες γιορτές επιτρέπεται να έρχονται οι γονείς να τα βλέπουν.
Αυτά τα λίγα… Από μία μαμά-νηπιαγωγό… Εσείς, ό,τι μαμά και να είστε, ψάξτε καλά και εμπιστευτείτε το “ένστικτο της μάνας” για να βρείτε σε ποιο Π.Σ. θα νιώσετε πως το παιδάκι σας θα είναι καλά… Στο ένστικτο της μάνας έχω μεγάλη εμπιστοσύνη…Να του έχετε κι εσείς!
