Πως ξέρω ότι το σχολείο είναι πραγματικά μοντεσσοριανό, μιας που τα μοντεσσοριανά σχολεία στην Ελλάδα είναι ακόμα ελάχιστα και τα περισσότερα βρίσκονται στην Αθήνα;
1. Δεν υπάρχει πιστοποίηση για τα μοντεσσοριανά σχολεία
Ούτε δικαιώματα για τη χρήση του ονόματος. Ήταν επιλογή της ίδιας της Μαρία Μοντεσσόρι για να μπορέσει η μέθοδος της -η ανακάλυψη της πραγματικής φύσης του παιδιού- να είναι ελεύθερη για όλους. Έτσι, οποιοσδήποτε για οποιαδήποτε χρήση μπορεί να χρησιμοποιεί την ταμπέλα Μοντεσσόρι, άσχετα με τη μέθοδο που ακολουθεί. Προσωπικά, έχω βρεθεί σε «μοντεσσοριανά» σχολεία που μικρά παιδιά σε προσαρμογή τιμωρούνταν για το κλάμα τους! Προσοχή, λοιπόν.
2. Οι τάξεις θα πρέπει να έχουν μεικτές ηλικίες
Μεικτές ηλικίες παιδιών ανά αναπτυξιακό στάδιο, δηλαδή: 0- έως τη στιγμή που το παιδί περπατήσει, περίπου στους 15 μήνες -2,5, 2,5-6 ετών, 6-12- εδώ μπορεί να χωρίζονται και σε 6-9 και 9-12, και 12-18 ετών.
3. Θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον μία, η βασική δασκάλα εκπαιδευμένη με πιστοποίηση της ΑΜΙ (Association Montessori International) για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
4. Να υπάρχει μοντεσσοριανό υλικό σε καλή κατάσταση
5. Να υπάρχει δέσμευση του σχολείου στη θετική διαπαιδαγώγηση, στην ανάπτυξη της αυτοπειθαρχίας χωρίς συμπεριφοριστικές τεχνικές
(π.χ. αστεράκια, αυτοκολλητάκια, time-outs, time-ins, καρεκλάκια σκέψης… κανενός είδους βραβείου ή τιμωρίας, φωνές, επικρίσεις, ταμπέλες, κλπ)
6. Δέσμευση του σχολείου, επίσης, στο 3ωρο εργασίας
(απόλυτος σεβασμός στη συγκέντρωση του παιδιού, στην επιλογή εργασίας του, στον ρυθμό που δουλεύει, στο που, με ποιον και πως θέλει να δουλέψει αφού έχει γνωρίσει πρώτα το υλικό με παρουσίαση από τη δασκάλα)
7. Σταθερές ρουτίνες μετάβασης των παιδιών για την έναρξη του σχολικού έτους και σε καθημερινή βάση
(Πώς γίνεται η μετάβαση από την ώρα εργασίας στο μεσημεριανό γεύμα; Στον κήπο; Ποια είναι η ρουτίνα πρωινού χαιρετισμού/επιβίβασης και αποβίβασης από το σχολικό; Υπάρχει διαδικασία προσαρμογής τον Σεπτέμβριο για τα καινούρια παιδάκια;)
8. Φυσικά υλικά -όχι ένας τόνος πλαστικού πολύχρωμου παντού!- αρμονικός, φωτεινός, καθαρός χώρος, τακτοποιημένος και με τάξη, με έργα τέχνης στο ύψος του ματιού των παιδιών – και όσο το δυνατόν πιο άδειοι τοίχοι στο επίπεδο των ενηλίκων.
9. Ήρεμη ατμόσφαιρα
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδιά είναι ακίνητα, καθηλωμένα στις θέσεις τους κι ότι δεν υπάρχουν μέρες ή στιγμές αναστάτωσης. Η σχολική τάξη είναι ζωντανός οργανισμός. Όμως σε καμιά περίπτωση δεν επικρατεί η οχλοβοή και το χάος που συναντάς πολλές φορές σε παραδοσιακές τάξεις.
10. Μεγαλύτερα παιδιά που συμπεριφέρονται με ευγένεια, ηρεμία, αυτοπεποίθηση, ικανά να συνομιλήσουν με έναν επισκέπτη της τάξης, είναι επίσης ένα δείγμα
(για παλαιότερα μοντεσσοριανά σχολεία).
Τέλος, και πολύ σημαντικό. Πηγαίνετε για παρατήρηση στην τάξη. Ότι κι αν περιγράφουμε, ότι κι αν βλέπουμε στις φωτογραφίες, ότι κι αν φανταζόμαστε ότι σημαίνει Μοντεσσόρι, πηγαίνετε να το βιώσετε. Να βιώσετε το κλίμα της τάξης. Να μιλήσετε με τις δασκάλες. Να δείτε πως κυλάει μια μέρα. Να δείτε το υλικό. Να νιώσετε ότι σας ταιριάζει. Να νιώσετε ότι το μικρό παιδάκι σας θα είναι ασφαλές, σωματικά φυσικά αλλά και ψυχικά.
Και αν δεν τα βρείτε όλα αυτά, κι αν δεν μπορείτε να τα έχετε για οποιονδήποτε λόγο, μην απελπίζεστε.
Να θυμάστε: Το σπίτι είναι το πρώτο σχολείο του παιδιού. Οι γονείς, οι πιο βασικοί για εκείνο δάσκαλοι.
Εκπαιδευτείτε εσείς, ως μοντεσσοριανοί γονείς και κάντε το σπίτι σας, την οικογένειά σας το μοντεσσοριανό περιβάλλον που θα βοηθήσει το παιδί σας να μεγαλώσει υγιώς και να ανθίσει.
