Από τη Βάνα Ρόζου, υποψήφια διδάκτορα ΕΚΠΑ, διδάσκουσα σχολής εκπαίδευσης Mediterranean College.
Οι οικογένειες σήμερα είναι διαφορετικές. Το σχολείο, η δουλειά, το σπίτι, η ψυχαγωγία και η κοινωνική ζωή, όλα σχετίζονται σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό με την τεχνολογία.
Πώς η τεχνολογία συμβάλλει στην ανάπτυξη του παιδιού;
Οι επιπτώσεις της τεχνολογίας στα παιδιά περιλαμβάνουν οφέλη αλλά και αρνητικές συνέπειες, ένα “ισοζύγιο” που επηρεάζεται από πολλές παραμέτρους. Το αν η τεχνολογία υποστηρίζει ή περιορίζει την ανάπτυξη του παιδιού εξαρτάται από την ηλικία του, το είδος της τεχνολογίας, το πώς χρησιμοποιείται μέσα στο σπίτι και με ποια συχνότητα.
Ένα παράδειγμα που, αν έχεις μικρό παιδί, θα σου φανεί πολύ οικείο:
Υπάρχουν εφαρμογές και e-books που μπορούν να βοηθήσουν νήπια να μάθουν τους αριθμούς, τα χρώματα ή τα είδη ζώων. Αν σε αυτή την περίπτωση καθοδηγήσει ο γονιός αποτελεσματικά το παιδί, η τεχνολογία συμβάλλει θετικά στην κατάκτηση της γνώσης. Δύο σημαντικές συμβουλές για να δημιουργεί η τεχνολογία νέες δυνατότητες μάθησης:
▶ Επιλέγουμε ψηφιακά μέσα με περιεχόμενο κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού.
▶ Επιλέγουμε εκπαιδευτικές εφαρμογές που έχουν σαφείς μαθησιακούς στόχους και ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή του παιδιού. Μελέτη του Kaiser Foundation στις ΗΠΑ έδειξε ότι παιδιά δημοτικού ψυχαγωγούνται κατά μέσο όρο 7,5 ώρες την ημέρα μέσω τεχνολογικών μέσων και 75% των παιδιών αυτών διαθέτουν τηλεοράσεις στις κρεβατοκάμαρές τους.
Μελέτη του ίδιου ιδρύματος έδειξε ότι οι εργαζόμενοι γονείς περνούν ελάχιστο ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους, αφού, ακόμα κι όταν είναι μαζί τους, παράλληλα μπορεί να ασχολούνται με το κινητό τους ή κάποιο άλλο ψηφιακό μέσο.
Οι κίνδυνοι της κατάχρησης
Χωρίς επαρκή και σαφή προσανατολισμό και έλεγχο, η τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα. Τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος σωματικής αδράνειας, κοινωνικής απάθειας ή και εξάρτησής τους από αυτά τα μέσα. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, οι επιπτώσεις της επαφής με την τεχνολογία στην ανάπτυξη του παιδιού μπορεί να αυξάνουν τις ψυχολογικές και διαταραχές συμπεριφοράς. Επίσης αύξηση παρατηρείται στην παιδική παχυσαρκία και στα ποσοστά παιδικού διαβήτη, τα οποία συνδέονται αιτιολογικά με την κατάχρηση της τεχνολογίας.
Επιπλέον, διαγνώσεις ADHD, καθυστερήσεις στην ομιλία, μαθησιακές δυσκολίες, άγχος, κατάθλιψη και διαταραχές του ύπνου επίσης σχετίζονται με κατάχρηση της τεχνολογίας και αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη.
Ο κανόνας 3-6-9-12
Ο Serge Tisseron, παιδοψυχίατρος, ψυχαναλυτής και διευθυντής Έρευνας στο Πανεπιστήμιο Paris Ouest-Nanterre, προτείνει τον “κανόνα 3-6-9-12” ως οδηγό για τους γονείς σχετικά με τις κατάλληλες ηλικιακές ομάδες για τη χρήση της τεχνολογίας. Ο κανόνας είναι απλός:
- Καθόλου τηλεόραση πριν από τα 3 χρόνια,
- όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα 6,
- καθόλου Ίντερνετ πριν από τα 9 χρόνια και
- καθόλου κοινωνικά μέσα πριν από τα 12.
Το παιδί μπορεί να έρχεται σε αυτές τις ηλικίες σε επαφή με την τεχνολογία, δε θα πρέπει όμως να έχει δικό του tablet ή προσωπική κονσόλα παιχνιδιού πριν από τα 6 χρόνια του. Αλλά και μετά την ηλικία των 9, η πρόσβαση στο Διαδίκτυο θα πρέπει να γίνεται με προσοχή.
Tech-free δωμάτιο
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής προτείνει στους γονείς τη δημιουργία χώρων στο σπίτι όπου δε θα υπάρχουν οθόνες συσκευών, τηλεοράσεις και υπολογιστές. Στους χώρους αυτούς μπορούν οι γονείς να έρθουν πιο κοντά με τα παιδιά τους χωρίς να αποσπάται η προσοχή από τεχνολογικά μέσα και να αφιερώσουν χρόνο για ουσιαστική επικοινωνία και παιχνίδι. Οι τρεις βασικοί κανόνες του Ίντερνετ που πρέπει να γνωρίζουν τα παιδιά: 1. Ό,τι τοποθετείς στο Ίντερνετ μπορεί να γίνει “δημόσιο”. 2. Ό,τι τοποθετείς στο Ίντερνετ θα μείνει για πάντα. 3. Δεν πρέπει να πιστεύεις όλα όσα βρίσκεις.
Το συμπέρασμα
Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να εκεμταλλευτούμε ως γονείς τις ψηφιακές και διαδικτυακές εφαρμογές μέσα σε μια ατμόσφαιρα συνεργασίας και επικοινωνίας με τα ίδια τα παιδιά μας, καθοδηγώντας διακριτικά τις τεχνολογικές τους επιλογές και δράσεις, έτσι ώστε να μπορούν να κατακτούν χρήσιμη και αξιοποιήσιμη ψηφιακή γνώση.
Δείτε περισσότερα στο shape.gr
