Η επαναλειτουργία των σχολείων αποδεικνύεται ένα δύσκολο εγχείρημα καθώς οι ψυχολογικές, μαθησιακές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας για τα παιδιά είναι μεγάλες και πρέπει ν’ αντιμετωπισθούν. Όπως διαβάζουμε στο Έθνος, στο πλαίσιο αυτό το υπουργείο Παιδείας έστειλε σχετικές οδηγίες στα σχολεία όλων των βαθμίδων τόσο για να διαπιστωθεί η αφομοίωση της ύλης από την πλευρά των μαθητών, όσο και για τη στήριξη των μαθητών, οι οποίοι παρέμειναν για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός σχολικών αιθουσών και τώρα καλούνται να επανέλθουν στους κανονικούς ρυθμούς της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Βασικός στόχος είναι να εντοπισθούν και κατά το δυνατό να αναπληρωθούν τα κενά που έχουν στη διδακτέα ύλη, ώστε να μεταβούν την ερχόμενη χρονιά με επιτυχία στην επόμενη τάξη. Για τους λόγους αυτούς το υπουργείο Παιδείας με εγκύκλιο προς τα σχολεία προτείνει κατά την έναρξη των δια ζώσης μαθημάτων, και κατά την κρίση δασκάλων και καθηγητών να δοθεί έμφαση στα παρακάτω:
- Επιλογή, ως επί το πλείστον, δραστηριοτήτων που επικεντρώνουν και ενθαρρύνουν την εμπλοκή και ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία.
- Επιλογή δραστηριοτήτων που διευκολύνουν τη διάγνωση της μαθησιακής κατάστασης, δηλαδή των γνώσεων και δεξιοτήτων των μαθητών/μαθητριών καθώς και της ύπαρξης ενδεχόμενων μαθησιακών κενών.
- Επιλογή ανακεφαλαιωτικών δραστηριοτήτων με ιδιαίτερη έμφαση σε κεντρικά σημεία της ύλης τα οποία αναδεικνύονται από τις οδηγίες που δόθηκαν στην αρχή της σχολικής χρονιάς (αναφορικά με τα μαθήματα στα οποία πραγματοποιήθηκε καταγραφή της ύλης) .
- Ιδιαίτερα, η διαδικασία της διάγνωσης υπόκειται στην κρίση του ο οποίος μπορεί, λαμβάνοντας υπόψη τη φυσιογνωμία της τάξης του και τις ανάγκες των μαθητών, να επιλέξει μεταξύ εναλλακτικών μεθόδων και εργαλείων εκείνα που θεωρεί τα καταλληλότερα για τον σκοπό αυτό (π.χ.προφορικές ή γραπτές ερωτήσεις, διάλογο, ομαδικές εργασίες, ολιγόλεπτο διαγνωστικό κριτήριο (τεστ), ανακεφαλαιωτικές ασκήσεις, δραστηριότητες από τα εμπλουτισμένα σχολικά εγχειρίδια κ.ά.). Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί τόσο κατά τη διαγνωστική όσο και κατά την ανακεφαλαιωτική διαδικασία για τους μαθητές που το επόμενο σχολικό έτος θα μεταβούν στην επόμενη εκπαιδευτική βαθμίδα ή στην τάξη ολοκλήρωσης των εγκύκλιων σπουδών τους, ώστε να προετοιμαστούν για τις διαδικασίες που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν κατά το επόμενο διδακτικό έτος.
Ψυχική στήριξη μαθητών
Ταυτόχρονα δόθηκαν οδηγίες, οι οποίες εκπονήθηκαν από το πανεπιστήμιο της Αθήνας – Εργαστήριο Σχολικής Ψυχολογίας – με τίτλο «Ενισχύοντας την ψυχοκοινωνική προσαρμογή των παιδιών κατά την επιστροφή στο σχολείο στην περίοδο της πανδημίας Covid-19». Στο σχετικό έντυπο εκτός των άλλων οδηγιών προς τους εκπαιδευτικούς τονίζεται ότι : «Κατά το άνοιγμα των σχολείων θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να στηρίξουμε όσους βιώνουν πένθος και απώλεια.
Προσπαθούμε να αναζητήσουμε πρόσωπα τα οποία έρχονται σε επαφή με το παιδί που πενθεί και ν΄ αντλήσουμε πληροφορίες με τη συμπεριφορά του μετά την απώλεια. Αναγνωρίζουμε τη συναισθηματική επιβάρυνση του γεγονότος της απώλειας και ιδιαίτερα τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, δείχνοντας στήριξη σε μαθησιακό και ψυχολογικό επίπεδο».
Στο σχετικό έντυπο τονίζεται επίσης ότι η πολλαπλή ψυχοκοινωνική και συναισθηματική υποστήριξη των μαθητών λόγω της μακράς εξέλιξης της πανδημίας Covid-19, θεωρείται σημαντική, προκειμένου να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα νέα δεδομένα της καθημερινότητάς τους και συνεπώς να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες επικρατούσες συνθήκες.
Επομένως, πρωταρχικός και θεμελιώδης στόχος κατά την παιδαγωγική διαδικασία είναι η αναγνώριση, η έκφραση και η διαχείριση των συναισθημάτων με στόχο την προαγωγή της ψυχικής υγείας και της ψυχικής ανθεκτικότητας στο πλαίσιο της σχολικής ζωής. Για τον σκοπό αυτό προτείνεται με την επανέναρξη της διά ζώσης διδασκαλίας να δοθεί έμφαση σε δραστηριότητες που αφορούν σε συναισθηματικές δεξιότητες αντιμετώπισης και διαχείρισης αγχογόνων και κρίσιμων καταστάσεων. Επίσης, είναι σημαντικό να δοθεί έμφαση σε δραστηριότητες που αφορούν την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και την ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση των μαθητών/μαθητριών, καθώς η επικοινωνία και η θετική αλληλεπίδραση με τα άλλα μέλη της σχολικής κοινότητας, η ικανότητα συνεργασίας, η ενσυναίσθηση, η προσαρμοστικότητα, η ευελιξία και η ικανότητα επίλυσης κοινωνικών θεμάτων σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται αποτελούν ισχυρό πυλώνα της σύγχρονης εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Τι θα κάνουν οι εκπαιδευτικοί
Ως εκ τούτου, προτείνεται κατά τη συγκεκριμένη συγκυρία ο εκπαιδευτικός να λειτουργεί με την παιδαγωγική ευρύτητα και ευελιξία που διακρίνει τον ρόλο του, ενδυναμώνοντας τις κοινωνικές και ψυχοσυναισθηματικές δεξιότητες των μαθητών. Σε αυτό το πλαίσιο ο εκπαιδευτικός καλείται, λαμβάνοντας υπόψη τα ηλικιακά και μαθησιακά χαρακτηριστικά των μαθητών, καθώς και τις επικρατούσες συνθήκες στη σχολική τάξη/μονάδα και στο ευρύτερο οικογενειακό/κοινωνικό περιβάλλον των μαθητών, να επιλέγει και να αξιοποιεί τις μεθόδους διδασκαλίας, μάθησης, επικοινωνίας και συνεργασίας που κρίνει κατάλληλες και σκόπιμες για τις ανάγκες των μαθητών του.
Η διαδικασία της επιστροφής των μαθητών και των εκπαιδευτικών στη διά ζώσης λειτουργία της σχολικής τάξης διέρχεται μέσω μίας αρχικής περιόδου προσαρμογής όχι μόνο σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο, αλλά και σε μαθησιακό/διδακτικό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτό η συνεργασία των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στην ίδια τάξη, η επικοινωνία και συνεννόηση μεταξύ όλων των μελών του Συλλόγου διδασκόντων είναι απαραίτητη προκειμένου να κερδηθεί το υπόλοιπο διάστημα του διδακτικού έτους και να λειτουργήσει ως γέφυρα για τη μετάβαση στην επόμενη σχολική χρονιά.
