Είναι το ίδιο πράγμα να τρώει ένα βρέφος ή μικρό παιδί φρούτο σε κομμάτι ή σε αλεσμένη ή έτοιμη φρουτόκρεμα; Φυσικά και όχι. Όταν τρώει σε κομμάτι, η τροφή είναι πιο συμπυκνωμένη, έχει λιγότερη περιεκτικότητα σε νερό, και σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ τα μωρά από την έναρξη στερεών τροφών είναι καλό να συνηθίζουν σε τροφές με υψηλές συγκεντρώσεις θρεπτικών συστατικών και συμπαγή σύσταση, όχι νερουλές με χαμηλή θερμιδική αξία. Όταν τρώει κομμάτι φρούτου, το μωρό παίρνει πολύ περισσότερες βιταμίνες στον ίδιο όγκο. Παίρνει πολύ περισσότερες ίνες, λιγότερες αν είναι φρουτοπολτός (smoothie) και ακόμα λιγότερες αν είναι χυμός. Άλλη σύσταση του ΠΟΥ είναι ότι τα βρέφη μέχρι 12 μηνών δεν πρέπει να πίνουν χυμό και μετά το έτος το πολύ ως 100ml τη μέρα φρεσκο.
Όταν το βρέφος τρώει κομμάτι φρούτου, η πιθανότητα υπερσίτισης και καταναγκαστικής σίτισης έξω από τα σημάδια πείνας και κορεσμου του μικραίνει. Το παιδί παίρνει δική του πρωτοβουλία και μαθαίνει να τρώει με τα χεράκια του και αργότερα με πιρούνι κουτάλι ακούγοντας την εσωτερική του πείνα και κορεσμό του. Όταν αντίθετα ταίζεται σαν πουλάκι με φρουτόκρεμα, πολύ περισσότερο δεν αν αυτό συνεπάγεται ξεγελάσματα, ακροβατικά, παιχνίδια, τηλεόραση, για να μπουν εξτρά κουταλιές στο στόμα, δεν σεβόμαστε την πρωτοβουλία και τις εσωτερικές ανάγκες του παιδιού και τείνουμε να παραταίζουμε υπερσιτίζουμε.
Τα βρέφη με το ξεκίνημα στερεών τροφών δεν έχουν ανάγκη από πολλά σάκχαρα. Αυτό δίδεται σε αφθονία με το μητρικό γάλα ή το ξένο και την λακτόζη που περιέχουν. Εκείνο που χρειάζονται είναι να συμπληρώσουν σε βιταμίνες σίδηρο ιχνοστοιχεία πρωτείνη και καλά ωφέλιμα λιπαρά για να αναπτυχθούν και να μην έχουν αναιμία. Επομένως το γεύμα φρουτόκρεμας που ακούγεται συνήθως, που δίνεται συνήθως πρωινές ώρες, που μπορεί να έχει 2-3 ολόκληρα φρούτα μαζί, συνήθως γλυκά όπως μπανάνα μήλο επειδή γονείς και επαγγελματίες υγείας αποθαρρύνουν τα “όξινα” – αναίτια και βλαπτική σύσταση – είναι γεμάτο με σάκχαρα νερό και τίποτε άλλο. Για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες μπορεί να έπεφτε και στην κατηγορία του junk food.
Τι να κάνουμε λοιπόν με τα βρέφη εκείνα και τους γονείς τους που είτε δεν δείχνουν να μπορούν να διαχειριστούν ακόμα τα στερεά κομματάκια είτε οι γονείς φοβούνται και καθυστερούν την σίτιση σε κομματάκια;
1. Καταρχήν ενημέρωση και εξήγηση ότι ακόμα και να ξεκινήσουν με αλεσμένα, θα πρέπει να δοθούν ευκαιρίες να πιάσουν και να βάλουν στο στόμα μαλακά κομματάκια τροφής μέχρι 9 μηνών. Πρόκειται για διαδικασία μάθησης, το παιδί θα μάθει να μασάει αν του δοθεί ευκαιρία, και επίσης πρόκειται για παράθυρο ευκαιρίας, τα βρέφη μαθαίνουν την διαδικασία αυτή έγκαιρα, ανα καθυστερήσουν πολύ μετά τον χρόνο μετά η μετάβαση σε μη αλεσμένα γίνεται πιο δύσκολη.
2. Από την αρχή ΔΕΝ βάζουμε μόνο γλυκά φρούτα. Συνδυασμός γλυκών και όξινων φρούτων: μπανάνα με ακτινίδιο, μήλο με πορτοκάλι, δαμάσκηνο με πεπόνι.
3. Από την αρχή και σύντομα δεν βάζουμε ΜΟΝΟ γεύμα με φρούτα: εμπλουτίζουμε την φρουτόκρεμα με πολύπλοκους υδατάνθρακες, λιπαρά και πρωτείνες: συνδυάζουμε τα φρούτα με μουλιασμένη βρώμη ή με ταχίνι ή με βούτυρα ξηρών καρπών – προσεκτικές μία μία εισαγωγές φυσικά – ή με αυγό.
4. Δίνουμε ευκαιρίες παράλληλα με τις φρουτόκρεμες, έστω σε άλλες ώρες της ημέρας, ως σνακ, για κομματάκι φρούτου.
5. Ξεφεύγουμε σύντομα από την πλανεμένη λογική πρωινό= μόνο γάλα ή μόνο/ και φρούτα. Βάζουμε πρωτείνη, λιπαρά και σύσταση στο πρωινό του μικρού παιδιού.
Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Στέλιο Παπαβέντση για τις πληροφορίες