Σε κάποια φάση της γονεϊκής σας σταδιοδρομίας, σίγουρα κάποιος θα σας πει ότι η λύση για το κλάμα του μωρού σας είναι να το αφήσετε να κλαίει μέχρι να ηρεμήσει μόνο του. Μην το κάνετε! Το να αφήσετε το μωρό να κλαίει μέχρι να σταματήσει είναι μια συμβουλή που μπορεί να σας κάνει μεγαλύτερο κακό παρά καλό. Ας προσπαθήσουμε να την αναλύσουμε για να καταλάβετε πόσο απάνθρωπη και μη βοηθητική είναι.
Τι ακριβώς είναι το κλάμα ενός μωρού;
Για τους οπαδούς της προσέγγισης, «άστο να κλάψει», το κλάμα δεν έχει κανένα νόημα. Στην πραγματικότητα, όμως, ο λόγος που κλαίει το μωρό σας είναι για να επικοινωνήσει. Θέλει απεγνωσμένα να επικοινωνήσει τις ανάγκες του. Το πώς, λοιπόν, εσείς θα ανταποκριθείτε στο κλάμα του είναι και ο τρόπος σας να επικοινωνήσετε μαζί του.
Εκτός από θαυμάσιο εργαλείο για τα μωρά, το κλάμα είναι και πολύ χρήσιμο σήμα για τους γονείς – και ειδικά για τη μητέρα. Είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να κινητοποιεί τους γονείς να ανταποκριθούν. Όταν μια μαμά παίρνει αγκαλιά το μωρό της που κλαίει και το θηλάζει, απολαμβάνει χαλαρωτικά αποτελέσματα των ορμονών που εκκρίνονται χάρη στον θηλασμό, κι αυτό βοηθάει να γίνει πιο στοργική και λιγότερο αγχώδης σε σχέση με το κλάμα του μωρού. Γιατί να θέλει κάποιος να το χάσει αυτό;
Τι συμβαίνει στο μωρό όταν το αφήνουμε να κλαίει μόνο του χωρίς ανταπόκριση;
Μήπως πρόκειται να «βγάλει» όλο το κλάμα που έχει μέσα του και να μην ξανακλάψει ποτέ; Όχι! Τα μωρά μπορούν να κλαίνε με τις ώρες και παρ’ όλα αυτά, να διατηρούν την ικανότητα να συνεχίσουν να κλαίνε. Αυτό που χάνει το μωρό όταν μένει μόνο του να κλαίει είναι το κίνητρο για να κλάψει – και μαζί με αυτό το κίνητρο και μερικά άλλα πολύτιμα πράγματα που το συνοδεύουν. Όταν δεν ανταποκρίνεται κανείς στο κλάμα του μωρού, εκείνο έχει δύο επιλογές: Είτε να προσπαθήσει να κλάψει πιο δυνατά, ώστε το σήμα που εκπέμπει να γίνει πιο έντονο, είτε να τα παρατήσει, να γίνει «καλό μωρό»(δηλαδή ήσυχο) και να μην ενοχλεί κανέναν. Σκεφτείτε πώς θα νιώθατε εσείς αν είχατε μια ανάγκη, αν προσπαθούσατε με όλη σας τη δύναμη να την επικοινωνήσετε και δεν σας άκουγε κανείς.
Θα θυμώνατε.
Θα νιώθατε ανίσχυροι και ασήμαντοι και θα σχηματίζατε την πεποίθηση ότι κανείς δεν νοιάζεται για σας, αφού κανείς δεν ενδιαφέρεται για τις ανάγκες σας. Αυτό, λοιπόν, που χάνει το μωρό όταν αφήνεται να κλαίει μόνο του είναι η εμπιστοσύνη: η εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να επικοινωνεί τις ανάγκες του και στην ανταπόκριση των φροντιστών του.
Χάνουν και οι γονείς, όμως, πράγματα, όταν αφήνουν το μωρό τους μόνο του να κλαίει. Χάνουν την ευαισθησία τους. Μπορεί κάποιοι να σας συμβουλέψουν να σκληρύνετε λίγο όταν ακούτε το μωρό σας να κλαίει – μπορεί ακόμα και να σας πουν να το κάνετε για το καλό του.
Αυτό, όμως, είναι λάθος.
Πηγαίνετε κόντρα στην βιολογική σας τάση όταν συνειδητά απευαισθητοποιείτε τον εαυτό σας απέναντι στα μηνύματα που σας στέλνει το μωρό σας και καταπιέζετε τις ενστικτώδεις αντιδράσεις σας. Θα χάσετε την εμπιστοσύνη σας στα σήματα που σας στέλνει το μωρό, κι έτσι θα χάσετε την ικανότητά σας να καταλαβαίνετε την πρωτόγονη γλώσσα του. Αυτό συμβαίνει όταν οι γονείς αντιμετωπίζουν το κλάμα ως μέσο χειραγώγησης κι όχι ως μέσο επικοινωνίας.
Μια αληθινή μαρτυρία:
Τη δοκιμάσαμε τη μέθοδο του ελεγχόμενου κλάματος. Ήμουν τρομερά κουρασμένη και όλοι μου οι φίλοι μου πρότειναν την συγκεκριμένη προσέγγιση, οπότε σκέφτηκα να τη δοκιμάσω. Μεγάλο λάθος! Μου ράγισε την καρδιά το κλάμα της. Την επόμενη μέρα, εκείνη ήταν βραχνιασμένη κι εγώ διαλυμένη. Τις επόμενες μέρες δεν ξεκόλλαγε με τίποτα από πάνω μου. Δεν θα το ξανακάνω ποτέ.
Η επιστήμη λέει:
Η μέθοδος «αφήνω το μωρό να κλαίει» δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα περισσότερα μωρά που τα αφήνουν να κλαίνε μόνα τους μέχρι να σταματήσουν δεν κλαίνε λιγότερο, ενώ ταυτόχρονα προσκολλώνται περισσότερο στους γονείς τους και καθυστερούν να ανεξαρτητοποιηθούν.
Επιμέλεια: Έλενα Θάνου.
Αποσπάσματα από το βιβλίο «Ανατροφή Ισχυρού Δεσμού» από τις εκδόσεις Μάρτης
