Ο παιδαγωγός Spencer είχε πει ότι παιδαγωγός γεννιέσαι, δε γίνεσαι. Τι γίνεται όμως αν είσαι γονιός; Γεννιέσαι καλός ή γίνεσαι;
Μέσα σ’ ένα κόσμο που συνεχώς αλλάζει με τη μάθηση και τη γνώση, είναι χρησιμότερο να συμπληρώσουμε ότι καλός παιδαγωγός και γονιός μπορεί κάποιος να γεννιέται, αλλά μπορεί και να γίνει μέσα από σοβαρή και συνεπή προσπάθεια ενδοσκόπησης, παρατήρησης και πειραματισμού. Στους περισσότερους παιδαγωγικούς μου προβληματισμούς, με βοηθάει η χρονική “βουτιά” στις δικές μου παιδικές μνήμες, στα κόλπα που χρησιμοποιούσα για να “χειριστώ” τους γονείς μου και στις μεθόδους που εκείνοι χρησιμοποιούσαν για να μεγαλώσουν έναήρεμο και ευτυχισμένο παιδί.
Πολλές φορές σύμφωνα με τις αφηγήσεις των γονιών μου, θέλοντας να τραβήξω την προσοχή τους, σκαρφιζόμουν διάφορους τρόπους, ώστε να είμαι το κέντρο του σύμπαντός τους. Έκλαιγα, τσίριζα, πετούσα με θυμό πράγματα, ξυπνούσα μες στη νύχτα και ζητούσα να τρυπώνω στο κρεβάτι τους, έτρωγα το φαγητό μου ύστερα από πολλά παιχνίδια και γενικά σε κάθε περίπτωση “αυτοσχεδίαζα” ώστε να τρέχουν από πίσω μου. Βέβαια όλη αυτή η προσπάθεια με κούραζε κι εμένα και με εξαντλούσε, αφού μπορεί να έκλαιγα για ώρες, χτυπιόμουν και ούρλιαζα και γενικά έκανα ό,τι μπορεί να σκεφτεί ένα παιδί που γυρεύει την κακή προσοχή των γονιών του.
Οι γονείς μου στην αρχή, ως νέοι γονείς, έπεσαν στην παγίδα μου και έτρεχαν πάνω – κάτω πολλές φορές νευριασμένοι μαζί μου. Σιγά – σιγά όμως άρχισαν να πειραματίζονταικαι να επινοούν τρόπους ώστε από τη μια να μου δείχνουν τη σταθερή αγάπη τους, την προσοχή και την φροντίδα τους και από την άλλη να δημιουργούν όρια στη δική μου κακότροπη συμπεριφορά. ‘Ετσι σταθερά ικανοποιούσαν όλες μου τις ανάγκες για φαγητό, καλό ύπνο, καθαριότητα, παιχνίδι, αλλά όταν εγώ συμπεριφερόμουν “άπληστα” ή ζητούσα κάτι με κλάματα, φωνές και τσιρίδες, απέρριπταν αυτήν τη συμπεριφορά μιλώντας μου πάντα ήρεμα, αλλά και δείχνοντας ότι ενοχλούνται, ή αγνοώντας με. Φυσικά ποτέ σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν ικανοποιούσαν τα αιτήματά μου και με άφηναν να εξαντληθώ από το φέρσιμό μου.
Aπό την άλλη, σταθερά μου έδειχνανεμπιστοσύνη αφήνοντάς με ακόμη και να προσέχω τη μικρή μου αδελφούλα όταν γεννήθηκε, γιατί πίστευαν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο με βοηθούσαν να γίνω πιο υπεύθυνη και να ωριμάσω. Ακριβώς επειδή προσδοκούσαν πολλά από εμένα, εγώ προσπαθούσα να φανώ αντάξια των προσδοκιών τους. Σήμερα έχω μάθει ότι αυτό στην ψυχολογία λέγεται “αυτοεκπληρούμενη προφητεία” και είναι ένα εργαλείο στα χέρια ενός καλού παιδαγωγού και γονέα.
Πολλοί θα πουν ότι τα δικά τους τα παιδιά είναι δύσκολα ή κακοί χαρακτήρες αλλά αυτό είναι μια αλήθεια που τους βολεύει. Για να αλλάξει ένα παιδί και να ηρεμήσει, πρέπει πρώτα να αλλάξουν οι γονείς. Να έρθουν αντιμέτωποι με τις δικές τους προβληματικές συμπεριφορές, γιατί στα παιδιά δεν πρέπει τόσο να λες πολλά, όσο να δείχνεις με το παράδειγμά σου.
Ελπίζω οι δικοί μου προβληματισμοί να είναι ένα έναυσμα για κάθε γονιό να κοιτάξει μέσα του και να εντοπίσει εσφαλμένες του αντιλήψεις και συμπεριφορές.
Ανθή Ψωμά, Παιδαγωγός Προσχολικής Ηλικίας & Personal Trainer, nipianthakia.blogspot.com
