Μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση σε σχέση με τις μελέτες για τον μητρικό θηλασμό δημοσιεύει πρόσφατα ο καθηγητής της Ιατρικής σχολής του Yale, Steven Novella.
Όλοι γνωρίζουμε τα οφέλη του μητρικού θηλασμού. Είναι εντελώς αναμενόμενο πως είναι δύσκολο να φτιάξουμε τεχνητό γάλα τόσο καλό όσο το μητρικό πρώτον γιατί δεν μπορούμε να βάλουμε, προς το παρόν τουλάχιστον, αντισώματα που έχει από την φύση του μέσα, δεύτερον είναι πολύ πιθανό να μην βάλεις μέσα όλα τα μικροστοιχεια που περιέχει το μητρικό γάλα. Το μητρικό γάλα είναι το αποτέλεσμα χιλιάδων ετών εξέλιξης άρα και πιο σοφά φτιαγμένο για τον άνθρωπο.
Μικρές και μεγάλες μελέτες έχουν αποδείξει την ωφέλεια του μητρικού γάλακτος σε ένα ευρύ φάσμα πραγμάτων. Από λιγότερες λοιμώξεις των μικρών βρεφών έως αυξημένο δείκτη νοημοσύνης.
Είναι όμως τα πράγματα ακριβώς έτσι;.
Είναι γεγονός π.χ πως στις Ηνωμένες Πολιτείες από τις οποίες είναι οι περισσότερες μελέτες οι πιο μορφωμενες μητέρες θηλάζουν συχνότερα, επίσης τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, όπως και τα ανώτερα εισοδήματα.
Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν είναι. Έχει πραγματικά ο θηλασμός τόσα πολλά συντριπτικά οφέλη ή υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν και προσμετρώνται στις μελέτες;
Η τεράστια πλειοψηφία των μελετών για τον θηλασμό είναι από παρατηρήσεις και όχι από πραγματικά τυχαιοποιημενα πειράματα. Δηλαδή οι μητέρες ερωτήθηκαν σε σχέση με τον θηλασμό αφού αυτοεπιλέχθηκαν και δεν μπήκαν τυχαία σε δύο ομάδες μετά από επιλογή των γιατρών
Μια νέα μελέτη ρίχνει λάδι στη φωτιά. Οι συγγραφείς της μελέτης αυτής έκαναν μια έξυπνη προσέγγιση. Ρώτησαν πρώτα τις έγκυες γυναίκες αν επρόκειτο να θηλ;άσουν και μετά τη γέννηση των παιδιών τους είδαν ποιες από αυτές θηλασαν μετρώντας και τα αποτελέσματα στα παιδιά τους.
Πρόκειται για την μελέτη Infant Feeding Practices Study II: Έτσι βρήκαν πως οι μητέρες οι οποίες όντας έγκυες ήθελαν να θηλασουν αλλά για διάφορους λόγους δεν τα κατάφεραν, είχαν μωρά με αποτελέσματα ανάλογα με αυτά που τελικά θήλασαν.
Άρα φαίνεται πως σημαντικό ρόλο στα αποτελέσματα που ευνοούν τον θηλασμό παίζουν τα χαρακτηριστικά των μητέρων που θέλουν να θηλάσουν.
Με πιο προσεκτική ματιά βρήκαμε πως οι μητέρες αυτές ήταν πιο ευαισθητοποιημενες γύρω από την διατροφή, επισκεπτονταν συχνότερα τους παιδιάτρους και είχαν καλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες υγείας. Επίσης αυτές οι γυναίκες φαίνεται πως είχαν ανώτερο IQ.
Τίποτα από τα παραπάνω δεν σημαίνουν πως ο θηλασμός δεν έχει πλεονεκτήματα για τα παιδιά. Ιδίως για τους πρώτους μήνες τα αποτελέσματα όσον αφορά ιδίως τις λοιμώξεις φαίνεται πως είναι σαφή υπέρ του θηλασμού. Ωστόσο πολλά από αυτά τα οφέλη που μετράμε φαίνεται πως οφείλονται σε σημαντικούς συνυπάρχοντες παράγοντες.
Αυτό που φαίνεται σίγουρο είναι πως τους πρώτους 6 μήνες τα βρέφη που θηλάζουν έχουν σαφώς λιγότερες λοιμώξεις. Τα γενικά οφέλη για μέχρι την ηλικία των δύο ετών δεν είναι τελείως ξεκάθαρα. Στα 5 έτη φαίνεται πως οποιαδήποτε οφέλη εξαφανίζονται.
Να σημειώσω πως μιλάμε τώρα αποκλειστικά για τον Δυτικό κόσμο. Στις αναπτυσσόμενες χώρες ο θηλασμός πραγματικά σώζει ζωές.
Άρα κάνουμε οτιδήποτε είναι δυνατόν να βοηθήσουμε τις γυναίκες να θηλάσουν αλλά δεν τις ντροπιάζουμε αν δεν τα καταφέρουν. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που έχω όπου επαγγελματίες υγείας γιατροί ή μαίες επιτίθενται και επιβαρύνουν ψυχολογικά τις ήδη επιβαρυμένες γυναίκες που δεν καταφέρνουν να θηλάσουν.
Ούτε λίγα τα παραδείγματα από γυναίκες οι οποίες με μια φανατική επιμονή για θηλασμό έστειλαν τα μωρά τους στο νοσοκομείο με αφυδάτωση ή με υποθρεψία.
Ο θηλασμός είναι η καλύτερη τροφή για το μωρό σας, αλλά όσες δεν τα καταφέρετε δεν χρειάζεται να σας βασανίζουν τύψεις και ενοχές. Να ξέρετε πως μπορείτε να οδηγήσετε τα παιδιά σας στον ίδιο βαθμό υγείας με υγιεινές επιλογές στην διατροφή τους και συνολικά στον τρόπο ζωής τους.
Αντώνιος Δαρζέντας, Παιδίατρος
