Montessori στο σπίτι: Με την τιμωρία δεν γίνεται δουλειά – γίνεται όμως με τις συνέπειες

συνέπειες

Το κλειδί με τις συνέπειες είναι να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας
καταλαβαίνει τη λογική του πώς σχετίζονται με τη συμπεριφορά του

Όπως πολλές μητέρες που ακολουθούν την μέθοδο Μοντεσσόρι, συνήθιζα να δίνω γυάλινα ποτήρια στον 6 μηνών γιο μου για να πιει νερό. Πολλοί με ρωτούσαν:

Καλά, δεν φοβάσαι μην σπάσει;”.

“Φυσικά” ήταν η απάντησή μου.

Το να σπάσει το ποτήρι είναι μια φυσική συνέπεια, στην πιο απλή της μορφή. Το να σπάσει κάτι που είναι γυάλινο είναι η φυσική συνέπεια που συμβαίνει σε ένα αντικείμενο όταν πέφτει. Το να χύσεις επίσης κάτι είναι η φυσική συνέπεια που μπορεί να έχεις όταν δεν κρατάς κάτι με το σωστό τρόπο. Στην περίπτωση που χύνεται κάτι, σταματάμε ό,τι κάνουμε και καθαρίζουμε. Με τον καιρό, το παιδί μαθαίνει να είναι πιο προσεκτικό, καθώς βλέπει τι συμβαίνει όταν δεν είναι. Η “μέθοδος” των φυσικών συνεπειών μπορεί να εφαρμοστεί σε απλά πράγματα, όπως το να χύσεις κάτι, αλλά και σε πιο σύνθετα, όπως για παράδειγμα το να συμπεριφέρεσαι στους άλλους με καλοσύνη.

Τα σχολεία Μοντεσσόρι ακολουθούν τη μέθοδο της φυσικής συνέπειας γιατί πιστεύουν ότι το παιδί θα μάθει να συμπεριφέρεται σωστά, όχι γιατί φοβάται μην τιμωρηθεί, αλλά γιατί καταλαβαίνει το αντίκτυπο της κάθε του πράξης.

Άλλωστε η τιμωρία ωθεί το παιδί να λέει ψέμματα προκειμένου να την αποφύγει, το κάνει να νιώθει ντροπή για τον εαυτό του ενώ “πληγώνει” τη σχέση του με εμάς τους γονείς. Εναλλακτικά, ένα παιδί που καταλαβαίνει τις φυσικές συνέπειες των πράξεών του θα μάθει να κάνει υπεύθυνες επιλογές με δική του ελεύθερη βούληση και όχι για να μας ευχαριστήσει ή να αποφύγει την τιμωρία. Θα κάνει σωστές  επιλογές ακόμη και όταν δεν είμαστε εμείς παρόντες, ακόμα και όταν δεν το ελέγχουμε, επειδή, ακριβώς, καταλαβαίνει τις συνέπειες. Και αν κάποια φορά γλιστρήσει ή πέσει, όπως συμβαίνει σε όλους μας, θα καταλάβει ότι η συνέπεια της απροσεξίας του ήταν δίκαιη, αν και δυσάρεστη.

Το ποιον τρόπο πειθαρχίας του παιδιού σας θα ακολουθήσετε, είναι μια προσωπική επιλογή και συχνά χρειάζεται επιμονή από μέρους σας, αλλά αν θέλετε να δοκιμάσετε τον δρόμο των  φυσικών συνεπειών, ακολουθούν 10 εύκολα παραδείγματα για να ξεκινήσετε:

10 εύκολα παραδείγματα

1. Σενάριο: Ήρθε η ώρα να φύγετε για το πάρκο και ο γιος σας αρνείται να βάλει τα παπούτσια του.

Συνέπεια: Θα πρέπει να καθίσει σε έναν πάγκο μαζί σας στο πάρκο και όχι να παίξει γιατί δεν είναι ασφαλές να παίζει στην παιδική χαρά χωρίς παπούτσια.

2. Σενάριο: Η κόρη σας πετάει όλα τα φασολάκια στο πάτωμα

Συνέπεια: Δεν θα ξαναφάει φασολάκια εκείνη την ημέρα.

3. Σενάριο: Ο γιος σας αφήνει τα παιχνίδια του έξω παρόλο που του έχετε πει 300 φορές ότι πρέπει να τα μαζέψει

Συνέπεια: Αφήνετε έξω τα παιχνίδια του, βρέχει και χαλάνε ή φυσάει και του τα παίρνει ο αέρας.

4. Σενάριο: Η κόρη σας φωνάζει την αδερφή της με ενα απαίσιο παρατσούκλι

Συνέπεια: Η αδερφή της δεν θα παίξει μαζί της.

5. Σενάριο: Ο γιος σας τρέχει σε όλο το σπίτι διαρκώς πάνω κάτω

Συνέπεια: Γίνεται μια ζημιά, π.χ σπάει μια λάμπα ή κάτι. Θα χάσει αρκετά εβδομαδιαία δικαιώματα προκειμένου να κάνει απόσβεση της ζημιάς.

Οι φυσικές συνέπειες είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να δείξουμε στα παιδιά ότι οι επιλογές τους έχουν αντίκτυπο τόσο στον εαυτό τους όσο και στους άλλους. Ωστόσο, τα παιδιά πρέπει να είναι σε θέση να δουν τη σχέση μεταξύ της δράσης και της συνέπειας για να είναι αποτελεσματικό αυτό.

Μερικές φορές, μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά δεν έχει άμεση φυσική συνέπεια. Για παράδειγμα, η άρνηση να βουρτσίζει τα δόντια θα οδηγήσει σε κοιλότητες στο μέλλον, αλλά εξηγώντας το σε ένα μικρό παιδί δεν είναι πιθανό να αλλάξει τη συμπεριφορά του αυτή τη στιγμή.

Σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει φυσική συνέπεια ή η συνέπεια θα συμβεί πολύ μακριά στο μέλλον ώστε να αποτελέσει αποτελεσματικό αποτρεπτικό παράγοντα, τότε στρεφόμαστε σε λογικές συνέπειες.

Μια λογική συνέπεια είναι κάτι που συνδέεται με τη συμπεριφορά του παιδιού. Είναι επίσης κάτι που δημιουργούμε ως ενήλικες και όχι κάτι που συμβαίνει φυσικά.

5 παραδείγματα λογικών συνεπειών

1. Σενάριο: Η κόρη σας χτυπάει ένα παιδάκι στην παιδική χαρά.

Συνέπεια: Λέτε στην κόρη σας ότι δυστυχώς δεν μπορείτε να την εμπιστευτείτε όταν παίζει μόνη της και πονάει άλλους ανθρώπους. Πρέπει να μείνει κοντάς σας μέχρι να είστε σίγουροι ότι μπορεί να παίξει με ασφάλεια.

Αυτό πρέπει να ειπωθεί με έναν ουδέτερο τόνο όσο το δυνατόν. Δεν είναι διάλεξη, απλά της εξηγείτε την επίδραση των επιλογών της,  κάνοντας σαφές ότι η συμπεριφορά αυτή δεν είναι αποδεκτή.

Μπορείτε επίσης να της εξηγήσετε τις πιο μακροπρόθεσμες φυσικές συνέπειες εάν το παιδί σας μπορεί να καταλάβει. Θα μπορούσατε να πείτε: “Εάν χτυπήσεις άλλα παιδιά, δεν θα θέλουν να παίξουν μαζί σου“.

2. Σενάριο: Ο γιος σας καταστρέφει τα βιβλία που φέρνετε σπίτι

Συνέπεια: Απομακρύνετε τα βιβλία της βιβλιοθήκης, εξηγώντας ότι εάν δεν μπορεί να τα φροντίσει, δεν θα μπορέσει να τα διαβάσει, καθώς πρέπει να είναι σε καλή κατάσταση όταν επιστρέψουν στη βιβλιοθήκη. (Εάν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο, ίσως προτιμήσετε τη φυσική συνέπεια. Αφήστε τον να χαλάσει τις σελίδες και, στη συνέχεια, πείτε του ότι θα πληρώσει το τέλος της βιβλιοθήκης στερούμενος κάτι που θα του παίρνατε).

3. Σενάριο: Η κόρης σας παίζει στον κήπο. Της λέτε να προσέχει μην καταστρέψει τα φυτά, αλλά δεν σας ακούει.

Συνέπεια: Της ζητάτε να έρθει μέσα και δεν την αφήνετε να ξαναπαίξει στον κήπο εκείνη την ημέρα. Αν το επαναλάβει την επόμενη κάνετε το ίδιο, μέχρι να καταλάβει ότι μπορεί να παίξει χωρίς να καταστρέφει τα λουλούδια.

4. Σενάριο: Ο γιος σας, κάνει σκηνή κάθε φορά που έρχεται η ώρα να τον πάρετε από το σπίτι του φίλου του.

Συνέπεια: Ακυρώνετε το επόμενο playdate, εξηγώντας στο παιδί ότι δεν μπορεί να έχει playdates αν κάθε φορά δημιουργεί πρόβλημα όταν έρχεται η ώρα να φύγετε.

5. Σενάριο: Το παιδί σας συχνά τα βράδια σηκώνεται από το κρεβάτι του και έρχεται να σας ξυπνήσει.

Συνέπεια: Του εξηγείτε το πρωί, ότι είστε πολύ κουρασμένοι για να κάνετε τις συνηθισμένες τηγανίτες επειδή ξυπνήσατε πολλές φορές. Το σημερινό θα είναι ένα απλό πρωινό π.χ τοστ ή δημητριακά.

Το κλειδί με τις συνέπειες είναι να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας καταλαβαίνει τη λογική του πώς σχετίζονται με τη συμπεριφορά του. Σε αντίθεση με την τιμωρία, αυτό δεν ντροπιάζει το παιδί, ούτε του υποκινεί τον φόβο. Απλώς του περνάει το μήνυμα ότι οι ενέργειές του έχουν συνέπειες.

Δεν θα χρειαστεί να φωνάξετε ούτε μια φορά, γιατί οι συνέπειες μιλούν από μόνες τους.

Απόδοση, Έλενα Θάνου

Διαβάστε επίσης:

Βάλε τιμωρία και θα έχεις αποτέλεσμα σε 5 λεπτά. Βάλε ενσυναίσθηση και θα έχεις μια ζωή

Ακολούθησε το TheMamagers στο Instagram

Διαβάστε περισσότερα

Best of network